Ebrotik hegoaldeko errepublikanoek, are monarkikoek ere, Espainiatik egotzi beharko lukete Nafarroa, mendekuz bertzerik ez bada ere. Hau dinastia hau, Borboikoa, Nafarroan lortu zuena lehen aldiz erregetza kategoria, Antonio Borboikoren eskutik, Joana II.a Labritekoren ezkontide gisa. Bien seme oinordeko Borboiko Enrike III.a izanen zen errege titularra, geroago orobat Frantziako Enrike IV.a bihurtuko zena, eta hasiera eman familiaren errege-dinastiari Frantzian. 1700. urtean emanen zuen salto Borboiko leinuak Frantziako koroaz gain espainiarraz ere jabetzera. Ordutik hona, XVI. mendeko Nafarroaren opari bezala jasan behar izan du dinastia hau Espainiak, urte batzuetan salbu (Jose Bonaparte 1808-1814, Saboiako Amadeo 1870-1873, I. Errepublika 1873-1874, II. Errepublika 1931-1939, frankismoa 1939-1975 artean).
Ezin erran espainiar herritarrengan atxikimendu beroegia izan duenik dinastia honek bere ibilbidean. Espainiako lehen Borboiko Felipe V.ak urte luzetako gerra bat gainditu behar izan zuen koroa mantentzeko, Aragoik eta Herri Katalanek haren erregetza onartu nahi ez eta haren kontrako gerrari ekin ziotelarik. Borboikoengandik, hamar guztira, bortzek gainditu behar izan zituen gerrak, edo Estatu-kolpeen onuradun izan behar, koroari eutsi edo hura lortzeko: Felipe V.a, Fernando VII.a, Isabel II.a, Alfonso XII.a eta Juan Carlos I.a zehazki. Ez da ehuneko makala, % 50! Hamar horiengandik ere, lauk izan behar du abdikatu edota Espainiatik ihes: hala nola, Carlos IV.a, Isabel II.a, Alfonso XIII.a eta Juan Carlos I.a: % 40, makala ere ez dena. Ea, edonola ere, Felipe VI.arekin lortzen den % 50era heltzea.
Ederra egin genien espainiarrei nafarrek Borboikoei erregetza kategoria eman genienean! Nik, espainiarren larruan, Nafarroa egotziko nuke Espainiatik mendekuz eta profilaxi neurri gisa
Ustelkeriatan ibiltzea ere leporatu zaio, eta zinez frogatu ere Justizia sistemek ebatzirikoaren despit, horietako hainbat koroaduni: Isabel II.a, Alfonso XIII.a, Juan Carlos I.a. Eta hortaz haien ihesi beharra edo abdikazioa. Orain berri, Felipe VI.aren arreba agertu zaigu Espainiatik ihes egiteko nahian, bere aurkako epaiketa amaitu bezain laster. Jakina, gaurko Justizia sistemak ez du aurkitu errudun haren senarraren diru manipulazioaren aferan, nahiz eta ezjakin dela erabaki behar izan duen: ezjakin, justiziak berak hala aldarrikaturik. Ez da marka makala hau ere!
Hara! Ene deformazio profesionalak eta ene nafartasunak hartu didate gaina gaurko honetan, datu idorregiak mahai gaineratzeraino, biziago eta koloretsuago nahi nuen artikulu honetan. Baina, datuak ikusirik, ederra egin genien espainiarrei nafarrek Borboikoei erregetza kategoria eman genienean! Nik, espainiarren larruan, Nafarroa egotziko nuke Espainiatik mendekuz eta profilaxi neurri gisa.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Pertsona nagusiekin edo aniztasun fisiko eta neuronalak dituzten pertsonekin lanean zaudenean, dugun gizartean gaitasunaren ideiak espezie bezala asko mugatzen gaituela ohartzen zara. Hau da, dugun sistemak gauzak modu espezifiko batean egiteagatik jartzen zaitu balioan, eta... [+]
Idatzi nahi nuen gabonetako argien alde, eta urteroko ohitura bilakatu aldarrikatzea, kaleak argitzen dituzten aro honetan, espazio publiko apain, alai eta gozagarri bat, klase ikuspegitik. Baina, noski, espazio publiko epelak ere bai, zenbait gazte liburutegietan liburuak... [+]
Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.
Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]
Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.
Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]
Ez dakit zuek ere pertzepzio bera ote duzuen –aitor dut: modu azientifikoan hasi naiz idazten hemen–. Pereza hitzaren hedatze naturalaz ari naiz. Gero eta gehiago aditzen baitut Hego Euskal Herriko bazterretan: euskaraz, espainolez eta, jakina, euskañolez... [+]
Askok, Gabonetan, ilusioa baino alferkeria handiagoa sentitzen dugu familia-otordu eta -topaketetan pentsatzean. Baina aurreratzen dizuegu ez dela otordua bera kolektiboki deseroso sentiarazten gaituena, familia tradizionala definitzen duen normatibitatea baizik. Are gehiago,... [+]
Betidanik begitandu zait esanguratsuagoa han-hemenka topa daitezkeen guruztokiei gazteleraz esaten zaien modua: humilladero. Ez al da guruztoki edo santutxo izen nahiko light, zuri edo haragoko konnotaziorik gabekoa? Azken batez, bertatik pasatzen zen oro umiliatu behar zen... [+]
Siriako Arabiar Errepublikaren amaierak harridura handia sortu du, gertatu den moduagatik: azkar eta ia erresistentziarik gabe. Halere, ez da hain arraroa herrialdea suntsituta, pobretuta eta zatitua zegoela kontutan hartzen badugu. Aspalditik siriar gehienen ardura ez zen nor... [+]
Nobedadea izan ohi da Durangoko Azokari lotzen zaion hitz entzunenetako bat. Nobedadea han, eta nobedadea hemen. Zenbaitetan, ordea, lehengokoari beste itxura ematea aski izaten da etiketa hori itsasteko. Talentu berriztagarriz birmasterizatutako CDek eta berrargitalpenek badute... [+]
Euskara txikitasunean handia den ur emaria dugu. Bertako tanta bakoitzak gure kultura ureztatzen eta biziberritzen du. Egarri den hari itsaso bete ur eskaini. Euskara putzu sakon eta ilun batetik etorri izan bada ere, guztiok atera dugu gure ur-gazi lagina, eta guztiok bilakatu... [+]
Gazteak gero eta lehenago hasten dira pornografia kontsumitzen; izan ere, bere sexu heziketa bakarra da pornoa. Nola demontre heldu gara honaino?
Gaur egun, onartu behar da Interneti esker pornografia ikustea askoz errazagoa dela. Tamalez, klik baten bidez 7-9 urte arteko... [+]