Mertxika-saskien kirol berria

  • Springfield (Massachussetts, AEB), 1891ko abendua. Baloi bat saskietan sartzean zetzan kirola jokatu zen lehenengoz. Iturri gehienek diote hilaren 15ean izan zela, beste batzuek 21ean; kontua da saskibaloia duela 125 urte jaio zela.

James Naismith kirolaren sortzailea, lehen partida hartan erabilitako futbol baloia eskuetan eta mertxikak biltzeko saskiak albo banatan. (Arg.: Sports Antiques)
James Naismith kirolaren sortzailea, lehen partida hartan erabilitako futbol baloia eskuetan eta mertxikak biltzeko saskiak albo banatan. (Arg.: Sports Antiques)
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Garai haietan James Naismithek (1861-1939) gimnasia irakasle gisa lan egiten zuen YMCA (Young Men’s Christian Association) eskolan, Springfielden (ez nahastu The Simpson saileko protagonistak bizi diren Springfieldekin; AEBetan dozenaka Springfield daude eta saioaren sortzaile Matt Groeningek jakinarazi zuen marrazki bizidunak  Oregoneko Springfielden “bizi” direla).

Naismithek enkargu bat jaso zuen:  neguko eguraldi hotzaz babestuta eta sasoian egoteko, ikasleek aterpean egin zezaketen jarduera bat asmatzea. Handik gutxira gimnasioan agertu zen futbol baloi bat, mertxikak biltzeko bi saski eta hamahiru joko-arau zituela. Saskiak pabilioiko hormetan zintzilikatu zituen, parez pare, lurretik hamar oinera; egun, oraindik, saskiak lurretik 3,05 metrora daude. Arauek zioten bederatzi jokalariko bi taldek elkarren aurka jokatuko zutela hamabost minutuko bi zatitan, tartean bost minutuko atsedenaldia utzita.

Baina eskolako arduradunek beste gauza bat ere eskatu zioten gimnasia irakasleari: kirol berria ez zedila bortitza izan. Eta lehen partidan behintzat, Naismithek ez zuen lortu baldintza betetzea. Hainbat jokalarik odoletan edo begia ubelduta bukatu zuten, bati sorbalda dislokatu zitzaion eta konortea galdu zuen beste batek. 

Jokalariei falta adierazteko edo jokalekutik egozteko baldintzak zehaztuta zeuzkan kirolaren sortzaileak jatorrizko hamahiru arau horietan, baina ez zen nahikoa izan erizaindegia saihesteko. Partidaren ondoren 3. araua aldatzea erabaki zuen, eskatu bezala, jokalarien arteko kontaktua ahal zen neurrian apaltzeko. “Jokalariek ezin dute lasterka egin baloia eskutan atxikita” zioen 3. arau berridatziak. Aurrerantzean, esaldi horrek lehen eguneko plakaketa eta kolpeak murriztea eragin zuen, eta kirol berriaren mugimenduak eta estiloa taxutuko zituen punparen inguruan. Jokalari kopurua ia erdira murrizteak ere lagundu zuen lehia baretzen.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Saskibaloia
Onintza Enbeita: “Erasotzailea inpunitate osoz mugitzen den bitartean, biktima beldur da kalera bakarrik ateratzeko”

Mario Lopezek lau herritarri jarritako salaketa artxibatu egin du epaileak. Sare sozialak eta kaleak protestaz bete ziren, saskibaloi jokalari batek salatu zuenean Lointek Gernikako kirol entrenatzaile Mario Lopezek sexu gehiegikeriak egin zizkiola. Bueltan, Lopezek lau... [+]


2024-02-02 | Axier Lopez
Genozidioa eta sionismoa ez dituztela zurituko erakutsi diote Maccabi taldeari Gasteizen

Gasteizko Baskonia taldeko jarraitzaile eta ikusle askok bat egin du Israeli Boikot ekimenak eta Indar Baskoniak antolatutako protestarekin: Tel Aviveko Maccabi eta Saski Baskoniaren arteko partidura bost minutu berandu sartu dira, eta partida osoan Palestinako banderak erakutsi... [+]


2024-01-30 | Hala Bedi
Baskonia-Maccabi partidan genozidioa salatzeko deia egin dute

Ostegunean, otsailak 1, Tel Aviveko Maccabi saskibaloi taldeak Gasteizen jokatuko du. Israelgo okupazio ejerzitoaren publizitate eta zuritze kanpainetan eragile nabarmena izan da kirol talde hori. Palestinarekin elkartasunez, Maccabiren presentzia ez normalizatzeko eta protesta... [+]


2021-06-23 | ARGIA
Baskonia eta Alavesen instalazioak handitu nahi ditu Kerejetak, Gasteizko kirol unibertsitatearen proiektu barruan

Euneiz unibertsitate pribatuak ez lituzke soilik gradu ikasketak eta ikasleentzako egoitzak bultzatuko, Saski Baskonia eta Deportivo Alavesen jabearen proiektua izaki, klub horien hainbat instalazio handitzea ere aurreikusten du enpresa-taldeak, "kirol turismoa"... [+]


Euneiz, EHUren eskaintza errepikatzera datorren unibertsitate pribatu polemikoa

Baskonia eta Deportivo Alavesen jabeak bultzatutako proiektua da European University Gasteiz unibertsitate pribatua. Martxoan argi berdea eman dio Eusko Jaurlaritzak eta irailean zabaldu nahi ditu ateak. Dagoeneko EHUn ematen diren gradu berdinak emango dituela eta pribatizazio... [+]


2020-05-20 | Saioa Baleztena
Laia Palau. Hilezkorra
“Informazioa eta ikusgarritasuna ezinbertzekoak dira berdintasunaren aldeko borrokan”

Espainiako Emakumezkoen Saskibaloi Ligan Uni Girona taldeko antolatzailea eta 2014az geroztik Espainiako selekzioko kapitaina da Laia Palau (Bartzelona, 1979). Frantzian, Polonian, Txekiar Errepublikan eta Australian jokatu izan du eta Espainiako Estatuan saskibaloiko domina... [+]


2019-10-15 | Edu Zelaieta Anta
Dirdirak eta fantasiak

Ez dakit Argia foro egokia den nire fantasia (kasik) erotiko baten berri emateko. Hala ez bada, barkatu. Akaso film (estatubatuar) gehiegi ikusi ditut eta, ondorioz, irudi mitifikatua dut publizitateko kreatibo deitzen diren profesionalen gain. Baliteke. Kontua da nik ere nahiko... [+]


‘Final Four pour le peuple, rien par le peuple’

"Ikuskizun handi bat gorpuzteko beharrezko elementua jendea da, eta Gasteizko Final Fourrean horrelakorik apenas izan dugu."


Emakumeak dira Arabako saskibaloiaren benetako aitzindariak

1.940. urtekoak dira, Araban, saskibaloi partida bat jasotzen duten lehen irudiak.


2019-02-14 | ARGIA
Euroligako lauko finala Gasteizen
Prekarietatea salatzeko EHUren aurkako ekintza

Ernai erakundeak Gasteizko EHUren campuseko Errektoreordetzaren aurkako ekintza burutu du, salatzeko unibertsitateak Gasteizko Lauko Finalean doan lan egitera animatu dituela ikasleak. Ekintzaren bidez, larunbatean prekarietatearen kontra Bilbon egingo den manifestaziorako deia... [+]


2019-02-06 | ARGIA
Final Four Gasteizen: nola gastatu lau milioi poltsa publikotik legez kanpoko hitzarmen batekin

Eusko Jaurlaritzaren txosten juridiko baten arabera, Gasteizen Euroligako Final Fourra antolatzeko hitzarmena ez da legezkoa hainbat puntutan. Aurretik, Gasteizko Udaleko zerbitzu juridikoek ere antzeko zerbait adierazi zuten.


2019-02-01 | Axier Lopez
Israelgo Maccabiren etorrera gaitzetsi dute Gasteizko Buesa Arenan

Gasteizko Baskonia eta Israelgo Tel Aviveko Maccabi saskibaloi taldeen arteko partida jokatu dute ostegunean. Maccabi "Israelgo aparheidak kirolean duen enbaxadorerik onena dela" salatzeko, hainbat solidariok Palestinako banderak zabaldu, palestinarren aldeko ohiuak... [+]


2019-01-30 | Iñigo Igartua
Gasteizko Lauko Finalean doan lan egitera animatu ditu ikasleak EHUk

Lau milioi euroko diru-laguntza jaso du Gasteizen egingo den Europako saskibaloi finalak. Baina ekitaldian dohainik lan egingo duten 170 boluntario nahi ditu Euroligak, ostatua eta garraioa ordaindu gabe.


Eguneraketa berriak daude