Esaten direnak eta esan-gabeak
Adibide batek “gizonezko batzuk emakumezko asko baino berritsuagoak dira”, dio hiztegian, hitzei itsatsita doazen estereotipoak agerian utziz.
Estereotipoetan beti dago zerbait egiatik. Horregatik, posible da emakumeoi parte handiagoa egokitu izana eguneroko bizitzaren soinu-bandan. Eta baliteke nagusi izaten segitzen duen sexuen araberako rol-banaketan andreoi esleitu izana, hein handiagoan, hizkuntzaren funtzio fatikoa, komunikazio-zubiak eta bideak zabalik jarraitzen direla bermatzea xede duen hori. Eginkizun pragmatikoa eta funtsezkoa, dudarik gabe –pertsonen zaintza edo gizarte-balioen iraupena bezala–, baina emakumeok funtzio erreferentzialaren muina den gizarte-diskurtso nagusitik urruntzen gaituena: emakume askori aditu diet kexu gizonek beren hitzak kontuan hartzen ez dituztelako, eta horri buruzko eztabaidetan gizonek beti esaten dute emakumeen hitz-jario etengabeak bultzatzen dituela haien hitzei kasu ez egitera!
Diskurtsoak motz gelditzen dira. Maiz, hitz hanpatsuak astintzen dituzte, ezer esan gabe genero-indarkeria ahalbidetzen duen substratuaz
Emakumeen aurkako indarkeria (tratu txarrak, eraso sexistak…) gizarte-diskurtso nagusiaren parte bihurtu da (hain da agerikoa biolentzia hori, non ezinezkoa baita ja itsuarena egitea), eta indarkeria horren arbuioa nahitaezko osagaia da, zorionez, gehienetan gizon diren ordezkari politikoen hitzetan. Eskertzekoa da hori, baita azkenotan eraso sexistei aurre egiteko erakunde askok hartutako jarrera komunikatibo irmo eta argia ere –erasoak gertatu ahala haien berri ematea, adibidez, balantzeetako datu estatistiko huts bihurtzen utzi gabe–.
Hargatik, diskurtsoak motz gelditzen dira. Maiz, hitz hanpatsuak astintzen dituzte (“legearen pisua” edo “gizartearen arbuioa” kasu), ezer esan gabe genero-indarkeria ahalbidetzen duen substratuaz (horretaz, feministak baino ez dira mintzatzen, eta diskurtso nagusitik baztertzen zaie ia beti). Ez dira aipatzen emakumeoi emakume garen aldetik hainbat gizonek gizon-rola baliatuz egiten dizkiguten gauza lotsagarriak. Andre gehienok gertaera bat baino gehiago daukagu kontatzeko: hitz batzuk izan daitezke, begirada bat edo, uste baino sarriago, eraso fisikoa. Lotsaturik, isilpean gordetzen ditugu halakoak, eta hamarkadak igaro daitezke ezer esaten ausartu arte. Oharkabean pasatzen diren gertaera “arinak” dira, legearen pisuak edo gizartearen arbuioak zigortzen ez dituztenak, eta agenda politikoetan edo diskurtsoetan tokirik ez daukatenak.
Andreok hasi behar dugu halakoak azaleratzen, jendaurrean kontatzen. Eredu izan daiteke Miren Agur Meaberen Galtzerdi zuriak kontakizuna (Berria, 2016-08-14). Hitz hanpatsu askok baino hobe islatzen ditu emakume askok eta askok bizitakoak.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]
Ni ez dut nahi nire alaba ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Nik ez dut nahi nire alabaren eskolako haur ijitoak ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Ijito izatea ez delako mozorro bat. Ijito izatea ez delako urtean behin egiten den festa bat, arropa exotikoekin eta aurpegia ikatzez... [+]
Bidea pausoka egiten da, eta hasiak egina dirudiela ikasi nuen aspaldi xamar. Baina jendeak esaldi hori edukiz betetzen ere ikasi nahi du. Bakarrik ezer gutxi lor genezake, hasi orduko etsi, akaso. Sekulako jendetza biltzeak ere antolaketa zaildu eta ikusi beharrekoa gandutu... [+]
Ez zuen egoki jokatu, neurriak hartu behar ziren, bestela, ez dugu ikasten. Itxuraz, ez zen ohartzen egindakoaren inpaktuaz, normal jarraitzen zuen, batzuetan, ingurukoek baino itxura zoriontsuagoz. Gainera, altuegi hitz egiten du, hori ez zaio inori gustatzen. Darabiltzan... [+]
Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]
Erretiratu berri den lankide-ohi baten omenez, Historiako irakaslea. Bejondeizula!
Hezkuntza-legeek azpimarratzen dute zein garrantzitsua den ikasleengan pentsamendu kritikoa sustatzea. Baina irakasle-klaustroak, garai batean ideien eztabaidarako eta proposamenak... [+]
Mendebaldeko herrialdeetako demokrazia liberalak demokrazia minimalista baten itxura gero eta handiagoa du. Definizioaren muina litzateke hauteskunde bidezko gobernu aldaketak errespetatzen direla. Horren aldaera autoritarioari Levitsky eta Way politologoek autoritarismo... [+]
Zutabe hau idazten nengoela, gaia aldatu behar izan dut, nire arreta osoa harrapatu dutelako Trumpen muga-zergek. Azalpen gutxi beharko duzue, leku guztietan da berria, Txinako produktuei %10eko zerga eta Kanadako eta Mexikoko produktuei %25eko muga-zergak jarri dizkie. Trumpek... [+]
Euskadi irratian baineraren ordez dutxa jartzeko iragarkiak etxeko komunean obrak ya hastera animatzen duen kuña hori. Obra erraza, inbestitze txikia eta aldaketa handia iragartzen da. Komunetako sanitarioen joerak aldatu dira eta ahoz aho zabaldu da zeinen eroso eta... [+]
Lan aste laburragoak ezartzeko politika orokorra ekarriko du 2025 urteak, enpresentzako kontratazio berrietarako kostu txikiak eta lan harremanetarako aldaketa norabide eraginkorra ekarriz.
Espainiako gobernu akordioa betetzeko helburuarekin, lanaldia astean 37,5 ordutara... [+]
Greba ataritan jaso nuen zuen e-maila, posta pertsonalean. Hasieran, beste askok bezala, grebaren aurrean ze aukera ditugun jakinarazteko zela pentsatu nuen. Baina ez, grebaren aurkako mugimendu politiko eta komunikatiboa zen jasotako e-maila.
Aitortuko dizuet ahozabalik utzi... [+]
Urtarrilaren 16an, Madrilgo administrazioko Trantsizio Energetikorako Ministerioak irrikaz eta kezkaz itxaroten genuen “Itsaraz” proiektuaren gaineko ingurumen-inpaktu adierazpena argitaratu zuen. Ebazpenak makroproiektu honen aurkako erabaki irmoa bezain argia... [+]
Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]
Aurreko egunean, Bilbon, lagun batekin elkartu nintzen Bira tabernan. Tar-tarrean ari ginen oso gustura eta esan nion: “Noski, Giputxia zarenez, kar-kar-kar”. Eta berak nabarmendu zuen ez zela gipuzkoarra. Nik ongi ulertu gabe, jarraitu nuen esaten, “A! ez?... [+]