Galium aparine ziabelar latzaren lehengusina bat, ziabelar horia, Galium verum, esnearen gatzagi modura erabili izan omen da. Gazteleraz cuajaleche eta hierba cuajadera, katalanez quallalet, galegoz callaleite eta herba coalleira, frantsesez caille-lait... Esnea gatzatu edo mamitzeko lanari lotutako landarea dela asmatzea ez da zaila. Itxuraz, haren loreak ibiltzen ziren horretarako. 

Landare genero horren izenak ere nahikoa badio: galium. Grezierazko gala hitzak esnea adierazten du. Espeziearen izenak, verum, latinez “benetako” esan nahi du. Beraz, esnea gatzatzeko benetako belarra izango da. 

Euskaraz “ziabelarra” deitzen diogu. Guk etxean ziyatu ahoskatzen dugun hitza ikasi genuen olioa hotzarekin loditu eta gogortu dela esateko; zihotu, alegia. Hortik ote datorkio ziabelar izena? Bai noski. 

Koloreztatzaile ezaguna da: ilea larutzeko gaia izan da, han eta hemen. Ingalaterran, Galesko mugan dagoen Gloucestershiren egiten duten Double Gloucester gazta ezagunari bere kolore bereizgarria emateko erabiltzen da ziabelar horia. 

Gaztagintzan lan horri lotuagoa egon daiteke, benetako zihotzeari edo gatzatzeari baino. Itxuraz, esnea gatzatzeko entzima edo osagairik ez du, mito soila omen da. Ziriari zotza sartzeko, zenbaitek dio ukuiluaren aldamenean belarra egote soila nahikoa dela esnea jetzi orduko gatzatzeko. 

Kolore, usain eta dasta gustagarri goxoak eransten dizkiola, bai, jakina da. Horrexegatik erabiliko da gaztagintzan...

Galium izenari beste jatorririk ematen dionik ere bada: gallus latinoa. Oilarra, alegia. Ziabelarraren hostoaren formak erraz dakar gogora oilo jendearen hanka. Itxuratik itxurara.