argia.eus
INPRIMATU
Hondartza hustu arte
  • Paula Carbonell::Egun bat itsasoan

    Irudiak::Marjorie Pourchet

    Itzulpena::A. Goikoetxea

    Fragatina, 2015

Xabier Etxaniz Erle 2015eko urriaren 06a

Fragatina Huescan sorturiko argitaletxe nahiko berria dugu, eta azken urte hauetan poliki-poliki hasi da bere liburuetako batzuk euskaraz ere plazaratzen. Egun bat itsasoan da azkenetako bat; album askoren itzultzaile dugun Arkaitz Goikoetxeak testuaren poetikotasuna euskarara ederki ekarri du.

Liburuko izenburuak dioen bezala itsasoan eguna pasatzera doazen ama-alabaren kontakizuna azaltzen zaigu orrietan; eta aurretik aipaturiko tonu poetikoa lehen esalditik bertatik nabarituko dugu: “Egunsentiak presarik gabe eman du pausoa, gatzez bete dut esku osoa, itsasoa”.

Albumetan ohikoa den moduan testuak dioenaz gain irudiak informazio ugari eskaintzen digu eta Marjorie Pourcheten lehenengo ilustrazioan bertan hondartzan ama eserita, alabarekin eginiko hareazko gaztelua, neskatxa korrika eta ohiko paisaia ikus ditzakegu (arrantzalea, kaioak…); irudien tonuak eta koloreak errealitatearen eta fantasiaren arteko giro batera eramaten gaituzte. Eta mundu horretan, egiazko eta irudimenezko munduetan murgildurik igaroko ditugu liburuko orriak. Mariaren ama dugu narratzailea, eta alabak bizi izandako esperientziaz ari zaigu, nola aurkitu duen mezu bat botilan, mezuaren atzetik beste pista batzuei jarraitu dien eta… “Laguntza premian nago”, irakurtzen dugu, “itxileku honetan, ezin dut gehiago! Maria hurbildu da arrokaren ingurura eta… –Laguntza, laguntza!” Mariaren bidaia harrapaturik dagoen sirenatxo bat aurkitzean amaitzen da. “–Arrantzale baten sarean gelditu nintzen harrapatuta. Leize honetan utzi ninduen preso sartuta. Lurrinak ekarri zizkidan botila hauetan eta jateko goxoa, eta lepokoa perlaz egindakoa. Lagundu, eta zuretzat dena”. Hitz horiek esaten dizkio sirenak Mariari; honek, baina, ez du ezer behar, sirena aske uztea, libre ikustea, nahikoa baitzaio.

Ikusi den bezala, zuzeneko kontakizuna eta narratzailearena tartekatzen dira istorioan zehar; irudien presentzia handiak eta hauek transmititzen duten informazioak erraztu egiten dituzte narrazioan egon zitezkeen arazoak; estiloagatik eta narrazioaren tonu poetikoagatik. Izan ere, irakurle txikia behin eta berriro buelta daiteke istorio honetara berrirakurketa aberatsagoak izateko, istorioaren inguruko detaileak eta zehaztasun txiki berriak aurkitzen joateko.

Azken orrira heltzean, gainera, ama-alabak etxerantz doaz, “Arratsaldea badoa, olatuak, kresala. Eguzkia etzan da lotarako bezala. Hareaz beteta noa. Oraina ezkutura doa. Hartu dut nire neskatxa” esaten digu amak; eta ondoren: “Hustu da hondartza”. Eta bukatu liburua.

Eta gu, lehen orrira bueltatu gara.