Gonbidatu berriak eta Zinemaldiaren aspaldiko lagunak elkartuko ditu aurten Sail Ofizialak. Urrezko Maskorrarengatik lehiatuko diren filmen artean Terence Davies zuzendariaren izenera jo dute azken urteotan festibalaren gorabeherak jarraitu dituztenek: 2011. urtean The Deep Blue Searekin zapore ona utzi zuen arren, saririk gabe itzuli zen etxera eta aurten Sunset Songen kontatzen duen XX. mende hasierako maitasun istorioarekin sariren bat jasotzeko hautagaia dirudi. Zuzendariaren ibilbidea errepasatuta, faboritoen zerrendan agertzeko meriturik ez zaio falta.     

Baina gero batek daki. Sail Ofizialak hori dauka, aurretik txukunenak diruditen lanek pott egiten dutela eta dantzara inork gonbidatzen ez zuen filmak jasotzen duela moluskoa. Filmak ikusi aurretik haietaz espero daitekeenaz hitz egitea Gerologia eta Bihartika karrera ikasi zutenen lana izan beharko litzateke, baina ez daukagu eskura horietako bakar baten telefonorik. Zinemaldiko filmen zerrenda besterik ez.     

Daviesekin batera, festibaleko sail inportanteenera itzuliko dira kontuan hartzeko moduko beste bi zuzendari. Agustí Villaronga mallorkarrak 2010ean Pa negrerekin jo zuen kolpea errepikatu nahi du –emakumezko aktore onenaren zilarrezko maskorra jaso zuen Nora Navasek eta izandako harrera beroak bidea erraztu zion katalanez errodatutako film garrantzitsuenen zerrendan sartzeraino–. El rey de la Habanarekin dator zuzendari beteranoa, 1990eko hamarkadako gazte kubatarren istorioa.     

Txalo gutxiagorekin pasa zen duela bost urte Liu Hao txinatarra –ez nahastu izen eta nazionalitate bereko pisu-altxatzailearekin, otoi–: aurten aurkeztuko duen Xiang bei fang filmak inguru hauetan oso ezaguna ez den problematikari heldu dio, Txinako familiak haur bakarra edukitzera behartzen dituen politikak zer egoeratan uzten dituen umea galtzen duten gurasoak.

Rebordinosen kuttunak?

Jose Luis Rebordinosek Fantasiazko eta Beldurrezko Zinema Astea utzi eta Donostiako Nazioarteko Zinemaldiaren lema hartu zuenean filmen hautaketan aldaketa txiki batzuk sumatu ziren. Genero-zinemako lanak Sail Ofizialean sartzen hasteak jaialdiari freskotasuna erantsi zion, batzuei asko gustatu ez arren –ezta, Arturo Ripstein?–.   

Ez dakigu Rebordinosen eskuak zenbat daukan ikusteko edizio honetan lehiatuko diren bi ekoizpenetan: Mamoru Hosodak Bakemono no ko animaziozko filma ekarriko du; animearen munduan oso ezaguna den One Piece sailean lan egindakoa da, baita Toei Animation etxean ere –Dragoi Bolaren faktorian, alegia–. Ben Wheatleyren ibilbidea bestelakoa da, beldurrezko filmak eta komedia beltz bat dauzka curriculumean, Doctor Who telesail britainiar ezaguneko kapitulu batzuez gain. High-Rise aurkeztuko du Donostian, 1975eko Londresen girotutako itxura oneko istorio bat.

Promesa berriak eta itzulerak

Zinema europarraren etorkizuneko figura garrantzitsu gisa erretratatu dute zenbaitek Sparrows filma zuzendu duen Rúnar Rúnarsson. Bigarren film luzea du, baina ez da hasiberria. 25 urte besterik ez zituenean bere aurpegi zurbil islandiarra paseatu zuen 2005eko Oscar sarien galatik. The Last Farm hark ez zuen urrezko estatua lortu, baina bai zuzendariaren proiekzioaz hitz eginaraztea. Hamar urte geroago, zer gehiago ikasi duen ikusteko gogoa ematen du.     

Hamaika urte pasa dira Lucile Hadzihalilovic zuzendariak Donostiara Innocence ekarri zuenetik. Zabaltegiko zuzendari berri onenaren saria besapean itzuli zen etxera, erabaki nahiko eztabaidatua portzierto; eta geroztik ez du material berririk pantailaratu –gero esango dute Donostiako eguraldia ez dela deprimitzeko modukoa–. Evolution aurkeztuko du aurten, abiapuntu misteriotsua duen filma.     

Raising Victor Vargasekin Donostian sari txiki bat lortu ondoren Champions Leaguean jokatzera datorren beste zuzendari bat Peter Sollett da. Juliane Moore protagonista duen Freeheld benetako gertakarietan oinarrituta dago, lesbiana bikote batek berdintasunaren alde egindako borroka ardatz hartuta.

Seguru zerbait irabaziko dutela

Ez da gauza berria Zinemaldiak ekoizpen iberikoei faborezko tratua ematen diela palmaresean. Horregatik, komeni da begirik ez kentzea Cesc Gayren Trumani –Ricardo Darín eta Javier Cámara protagonista– eta Eva no duerme hispano-argentinarrari. Imanol Arias du protagonista azken horrek: 1987an bezala gizonezko aktore onenaren Zilarrezko Maskorra lortzeko aukera izan dezake sonotoneak iragartzeari esker bigarren gaztaro interpretatiboa bizi duen ermuarrak.     

Dena den, ez dakit zergatik saiatzen garen. Seguru azkenean telegrama batean bezala aipatuko ditugun 21 nuits avec Pattie, El Apóstata, Les Chevaliers Blancs, Les démons, Moira edo Un dia perfecte per volar izango direla aurtengo txalotuenak. Merkezurreko kristalezko bolaren bat erosi izan bagenu sikiera artikulu hau idazten hasi aurretik.