Sua darion txorrotako ura, eta askoz gehiago
Gasland
Zuzendaria:
Josh Fox.
AEB, 2010. 106 minutu.
“Zenbateraino lagundu du Gasland filmak frackingaren aurkako herri mugimendua suspertzen?”. Horra Subilla Gasteizko Frackanpadan entzun genuen galderetako bat. Ezin erantzun zehatzik eman, baina susmoa dut Josh Fox estatubatuarrak 2010ean ondutako dokumentalaren irudi ezagunena –sua darion txorrotako ura– lau haizetara zabaldu izana erabakigarria suertatu dela haustura hidraulikoa beste ingurumen arazo batzuk baino askoz indar handiagoz itsasteko irudimen kolektiboan. Ia denok dugu frackingaren berri, eta ia inork ez dizu hitz egingo haren alde.
Filmaren ordu eta hiru laurdenak egilearen historiarekin hasten dira. 2009an, Foxek hidrokarburo ez-konbentzionalen industriarekin harremana izan zuen lehen aldiz: 100.000 dolar eskaini zizkioten bere lurretan putzuak egiteko baimenaren truk. Eskaintza oparoak zalantza piztu zuen Foxengan, eta ikertzeari ekin zion, AEBetan haustura hidraulikoa lehenagotik erabiltzen zen lekuetako testigantzak jasoz.
Barrutik egindako kazetaritza lantzat jo daiteke Gasland. Datu ugari emateaz batera, egilea saiatu da frackingak kaltetutakoen emozioak azaleratzen, eta bereak ez ditu ezkutatu. EAEn haustura hidraulikoari oztopo handiak jartzen dizkion legea onartu berri den honetan alferrekoa eman lezake filma ikusteak, baina Gasland gomendagarria iruditzen zait edonola ere, kalitatez eginda dauden lanak hala direlako beti, eta mehatxuaren aurrean ez lasaitzeko akuilu ezin hobea delako gainera.
Interneten libre dabil filma eta euskarazko azpidatziekin ikusi nahi baduzu, Argia.eus-en Multimedia atalean aurkituko duzu, Gasaren lurraldea bilatuta.
Scientia funts pribatuak Bilboko San Pedro Apostol eskola erosi, eta langileen eskubideak eta hezkuntzaren kalitatea hondatu dituela salatu dute. Bederatzi hilabete daramate langileek soldatarik gabe, eta Eusko Jaurlaritzaren esku-hartze eza kritikatu dute.
Erretiroa hartu berri dutenen %4,9k uztartu behar dituzte pentsioa eta lanen bat Espainiako Estatuan. Estonian %55 dira.
Israel entitate sionista Palestinan egiten ari den "genozidio eta sarraski terrorista" salatzeko Lekeitioko hainbat eragilek txandakako hamar orduko elkarretaratzea egingo dute abenduaren 28an.
Isunak baliogabetzeko helegitea jarri zuten Ernaiko gazteek eta arrazoi eman die epaileak. Naiz-ek eman du epaiaren berri eta ostegun honetan 10:30ean eginen du prentsaurrekoa Ernaik, zehaztapen guztiak plazaratzeko.
Sare sozialik opakoena da TikTok: ez du bere isurketei buruzko daturik argitaratzen. Gainontzeko sare sozialek baino gehiago kutsatzen du. 2030erako "karbono neutral" bilakatzeko konpromisoa hartu duela esana du.
"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]
“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]
Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.
Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]
Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]
