Euskal sorkuntzaren udaberriko hitzordua bilakatzeko asmoz jaio da Loraldia, Bilbon apirilaren 23tik 26ra ospatuko den kultura jaialdi oparoa. Euskal kultura garaikideaz jantziko da hiria lau egunez, datozen urteetan egitasmoa sendotzen joateko erronkari helduta.

Udazkenaren azkenetan, euskal kulturgile eta kultura zaleen urteroko zita da Durangoko Azoka. Loraldiaren antolatzaileek baina, Durangoko “transmisioa eta ikusgarritasuna” faltan sumatu izan dute udaberrian, eta hain justu, hutsune hori betetzeko asmoz aurkeztu dute egitasmo berria.  

Guztira hamazazpi ekitaldi eskaini, eta 50 sortzaile baino gehiago bilduko ditu jaialdiak. Honela, sorkuntza-adierazpide anitzi egingo zaie lekua lau egunetan: antzerkia, literatura, musika, arte plastikoak, dantza eta bertsolaritza, besteak beste.

Ez da kasualitatea jaialdia Bilbon erditu izana. Antolatzaileek webgunean azaldu dutenez, “munduko modernitatearen ikurra, euskararen historian aitzindaria eta Gure Euskal Hiria” delako hautatu dute. Hiriaren erdigunean izango dira ekitaldi gehienak gainera. Euskara hiriaren erdiguneaz jabetzea da xedea, euskal kulturaren zentralitatea irudikatzea.

Abbadiaren Lore Jokoak abiapuntu

XIX. mendean Anton Abbadiak bultzatutako Lore Jokoak ditu oinarri egitasmo berriak. Ipar Euskal Herrian euskarari ikusgarritasuna emateko sortu zen ekimena, poesia lehiaketak eta kultur ikuskizunak barnebiltzen zituena. Lekukoa hartu eta jarraipena Bilbon ematea da Loraldiaren asmoa.

Jaialdiari hasiera emateko Abbadiaren omenez berariaz sortutako ikuskizuna estreinatuko du Kukai dantza taldeak. Aitor Mazo aktorea sartuko da Abbadiaren paperean eta Arkaitz Minerrek jarriko du musika. “Dantza eta teatroaren bidez XIX. mendeko kulturgilea berpiztuko dugu Arriagan”, azaldu dute.

1901ean Miguel Unamunok Bilboko Lore Jokoetan euskararen aurka botatakoak ere gogoan hartuko dituzte. Apirilaren 26an, duela mende pasa esandakoei erantzungo diete Maialen Lujanbiok eta Amets Arzallusek Kafe Antzokiko bertso-bazkarian, Lutxo Egiak idatzitako gidoiaren bueltan eta Mikel Martinez gidari lanetan jarrita.

Handi jaio, hazteko

Esku bete aukera izanik, guztiak ezin aipatuko ditugu hemen. Kasu ematekoak dira hala ere, apirilaren 24an Zabalguneko merkatuan egingo den kulturgintzako eragileen topaketa, apirilaren 25erako Okela Sormen Lantegiak antolatu duen arte plastiko eta bisualen erakusketa Rekalde aretoan, eta azken eguneko Bilbao-Baobil 2115 emanaldia; Harkaitz Canok ehun urte barruko Bilbori idatzitako testuaren inguruan kantatuko dute Uxue Alberdi eta Oihana Bartra bertsolariek, Gorka Benitez, David Cirgu eta Josu Goiko musikariekin batera.

Beste estreinaldirik ere izanen da: Metrokoadroka antzerki taldeak Sua izan nahi obra eta Kukai eta Tanttanka dantza taldeek Hazipenen pozak ikuskizuna taularatuko dituzte hurrenez hurren apirilaren 25ean Pabiloi 6an eta Guggenheim plazan apirilaren 26an. Euskal zinemari eskainitako saioa ere egongo da hilaren 25ean.

Musika zaleentzat, besteak beste, Itoiz taldearen omenezko kontzertua izango da ostiralean Kafe Antzokian, Espaloian, Hutsa eta Joseba Irazokiren eskutik; eta larunbatean Campos Kupula aretoan Lurra, 22M2 eta Piztiak taldeak arituko dira,  badok.info atariak sustatutako Badok Geroa saioan.

Estreinaldirako egitarau mardula osatu badute ere, hurrengo urteetan egitasmoa sendotu eta erreferente bihurtzeko asmoa agertu dute antolatzaileek. Oraingoz, asteburu luze batez bederen, euskal kulturgintza Bilbon lehen lerrora eramango du Loraldiak. Eta antolatzaileek argi dute: “Kimuak ditugu helburu”.