Libre izan nahi zuen presoa

  • Josu Martinez::Tunelak, izarak, mozorroak eta bafleak

    Elkar, 2014


2015eko otsailaren 05ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Imajinazioa eta errealitatea nahastu du Josu Martinezek Tunelak, izarak, mozorroak eta bafleak (Elkar, 2014) liburuan. Azken 50 urteetan preso politikoen hamar ihesaldi saiakeraren bilduma plazaratu du, arrakastatsuak batzuk eta arrakastarik gabeak besteak. Dena den, arrakastak gutxi inporta du hemen, idazleak berak onartu duen bezala aniztasunaren bila lerratu baita batez ere. Preso ororen betebeharra libre izatea den neurrian, hari heltzeko baliatu dituzten imajinazio molde desberdinak batu dira irakurlearen intereserako; ihesaldi frustratuak eta garaituak, barregarriak, hunkigarriak, harrigarriak, eta abar. Batzuk oso ezagunak izango ditugu ─Sarrionandia eta Pikabearen ihesaldi mitikoa bafleen barruan, edo Segoviako ihesaldia, esaterako─; eta beste batzuk aldiz, isilpean mantendu direlako, ez dira hain ospetsuak.

Tonu eta forma periodistikoa da nagusi. Esan nahi baita, Josu Martinezek lekuko zuzenekin izandako elkarrizketen partaide bihurtzen duela irakurlea. Horri esker inpaktua, sorpresa eta intriga are handiagoa da, abentura artistikotzat har genitzakeen ihesaldi hauen pertsonaia oro hezur-haragizkoak direla dakigunean. Bestela, “horrelako kontuak filmetan bakarrik ezagutu dituenaren ignorantziaz” (68. orialdean), dena asmatua dela pentsa genezake. Hala gertatzen da, adibidez, Kabraren ihesaldiarekin; ospitaleko leihotik salto egiten du azpian lagunen kotxe bat zain duela, baina espontaneoki beste bide bat hartzen du. “Hori bai ihesaldia Kabrarena; poliziei ez ezik, kideei ere eskapatzea!” (60. orrialdean). Harrigarriak ere Berasategi anaien aldaketa eta Iparretarren operazioa Paueko espetxean. Kartzelan sartuz, gero ateratzeko egindako ihesaldiak biak.

Josu Martinezek hamar ihesaldi hautatu ditu guri liburu batean eskaintzeko. Hau da, bere irudipen pertsonalagatik hauek eta honela konbinatu ditu, ene ustez, emaitza egokia lortuz. Irakurketa arina, informazio iturri, datu eta elementu interesgarriz hornitua eta ihesen inguruko Sarrionandiaren burutazio batek koroatua. Amaiera aldera, azken 50 urteetako ihesaldien kronologia bat topatuko dugu eta liburuaren prozesuan lagungarri izan dituen hemerotekako informazio iturrien bilketa.

Irakurgai zinez gomendagarria.


Azkenak
Haur eta gazteen osasun mentalaren alde mobilizatu dira herritarrak

Psikiatria zerbitzua Bidasoatik Donostiako ospitalera lekualdatu dute. Hori salatzeko, 'Osakidetza entzun: osasun mentalik gabe ez dago etorkizunik' lemapean manifestazioa egin dute 12:00etan.


2025-03-21 | Iñaki Lasa Nuin
Ezegonkortasuna eta desoreka

Goizean jaiki orduko hasten dira desegokitasunak. Beharbada lotarako erabili duzun lastaira ere ez zen egokiena. Baina, ezin ba idatzi desegoki sentiarazten nauten guztiez. Horregatik, udaberriko ekinozioa –egunaren eta gauaren arteko oreka– dela eta, oraindik ere,... [+]


2025-03-21 | Axier Lopez
‘Pikoletoak’ ere Euskal Herrian euskaraz

Guardia Zibilaren historia bat - Hemendik alde egiteko arrazoiak izenburupean, datorren astean argitaratuko dugun 305. LARRUN aldizkariaren pasarte batzuk dira ondorengoak, erakunde armatuaren sorrera garaietan girotutakoak.


Rosa Zarra Ertzaintzaren pilotakadak hil zuen

Rosa Zarra Ertzaintzaren pilotakada baten ondorioz hil zela da Eusko Jaurlaritzako Poliziaren Biktimen Balorazio Batzordeak atera duen ondorioa, Berria-k jakinarazi duenez. Orain arte, Ertzaintzak beti egin dio uko bertsio horri, eta Rosa Zarra berak zuen gaixotasunaren ondorioz... [+]


Oier Sanjurjo
“D eredua bultzatzen eta ikastolen nortasuna zabaltzen ahaleginduko naiz”

Nafarroako Ikastolen Elkarteak lehendakari berria du. Oier Sanjurjok hartu dio lekukoa Elena Zabaleta Andresenari.  Beste zazpi kide izanen ditu alboan Sanjurjok.


2025-03-21 | ARGIA
Ertzainen %20ak eta udaltzainen %30ak ez dute euskara-eskakizunik azken deialdian

ELA sindikatuak azaldu duenez, azken Lan Eskaintza Publikoaren oinarrien arabera, Ertzaintzarako eskainitako lanpostuen %20ak eta Udaltzaingoaren %30ak ez daukate euskara-eskakizunik. Gasteizen, adibidez, udaltzain-lanpostuen erdietan, 24tan, ez dago euskara-eskakizunik.


Donostiako Birunda gune autogestionatua “ilegalki” hustu dute

Ustez, lokalaren jabetza eskuratu dutenek bidali dituzte sarrailagileak sarraila aldatzera; Ertzaintzak babestuta aritu dira hori egiten. Birundak epaiketa bat irabazi du duela gutxi.


Inoren Ero Ni + Lisabö
Eta eromenaren lorratzetan dantzatu ginen

Inoren Ero Ni + Lisabö
Noiz: martxoaren 14an.
Non: Gasteizko Jimmy Jazz aretoan.

----------------------------------------------------

Izotz-arriskuaren seinalea autoko pantailatxoan. Urkiola, bere mendilerro eta baso. Kontzertuetara bideko ohiko errituala: Inoren... [+]


2025-03-21 | Elhuyar
Autismoak: normaltasuna zabaltzeko aukera bat

Berrogei urte dira Euskal Herrian autismoaren inguruko lehen azterketak eta zerbitzuak hasi zirela. Urte hauetan asko aldatu da autismoaz dakiguna. Uste baino heterogeneoagoa da. Uste baino ohikoagoa. Normalagoa.


Euskal Herriko Filosofia Zaleen Sarea eratzeko prozesua abian da

Txinparta izeneko prozesua Martxoaren 21ean hasiko da eta urte bete iraungo du. "Udaberriaren hasierarekin batera proiektu herritar berri bat" aurkeztu nahi dutela adierazi dute. 


Duero ibaitik gora otsoa berriz ehizatzea onartu du Espainiako Kongresuak

PP, Vox, Junts eta EAJren botoekin Espainiako Kongresuak onartu du otsoa espezie babestuen zerrendatik ateratzea eta, horren ondorioz, berriz ehizatu ahal izango dute Duero ibaitik iparrera.


Eguneraketa berriak daude