Baldin eta atarikoetan ohikoa bada, edo behintzat itxura onekoa, nork bere idazketaren nondik norakoak zedarritzea gutxi gorabehera, edo behin hasita,  handinahiki egin nahi izatekotan, nork bere planteamendu estetikoa, literarioa edo dena delako aurkeztea, berdin da oso hastapenetako tipikoa nork bere erreferentziak omentzea eta izen-abizenez aipatzea;  bada, hementxe nator, markatutako bideen zale ere banaizen heinean.

Gaurko honetan hitz-multzotxo bat hainbeste eman digun poetari, gehi gogoetaxka orokorrago bat aldareratzen ditugun heroi horietaz eta zehatzago aldareratzen ditugun arte pertsonak baino ez ziren horiei aldareratzean bizkarreratzen diegun zamaz, alegia, geure espektatibak betetzearena, geure bertsio hobeago, ausartago, ederrago bat gorpuztearena, sarritan geuk egokitu dizkiegun printzipio batzuei irmoki eutsi beharrarena. Egin izan dudanez sarritan,  eta zuri ere garai batean egin nizunez, esan behar dizut Amaia, publikoki esan ere: “Barkatu, Amaia”.

Itxaropen printzak badauden arren, baten batzuek, oro har, zenbait klasikori barra-barra erasaten dien gaitzak jota, nahiko modu axalekoan ezagutzen dugu, kolektiboki, Amaia Lasaren lana, argitaratu eta 40 urte pasata oraindik ere manifestazioetako lelo gisa erabil genitzakeen (eta bide batez genero hori azalberritu) bere poemetatik hiruzpalau baino ez dakizkigu buruz, bat bera ere ez dugu Nire aitaren etxea bezain burdinez markatuta.

Itxaropen printzekin hasi naiz, baina, eta niri Josune Muñozen bitartez iritsi zitzaizkidan, Bilboko Alondegian, Literatura Eskolak antolatutako saioan. Eta ikasi nuen Amaia Lasaren askatasun egarria ez zela soilik “jainko guztiak ukatzea”, bazela halaber “lorea baztertzea, inoren eskutan ez zimeltzeko”. Eta, hala ere, nire erreakzio primarioena salataria izan zen, gizarteari, akademiari: zergatik ez zegoen aldarrikatuago, zergatik ez presenteago? Eta era berean haserrezkoa autorearekin: zergatik hain liburu gutxi, zergatik Nikaraguara alde egin zenuen hemen hainbeste behar zintugunean, zergatik Amaia? Zenbat feminista erraietako genituzke dagoeneko.   

Denbora pasata, bulkadak baretuxeago, atzera itzuli zitzaidan zapore mingotsa eztarrira, nik neuk behiala ebakitako aurpegiratze-doinu gaiztotu hori parez pare egokitu zitzaidanean Kathleen Hannah abeslari eta Riot grrrl mugimenduaren sortzaile nagusietako bati buruzko The Punk Singer dokumentalean (2013, Sini Anderson). Izan ere, Hannah-k musika egiteari utzi zion garaiaz diharduela, zaleetako bati abandonu-sentipena hain dario ozen eta patetiko. Hain bidegabe, funtsean. Miresten ditugunek, miresten ditugun arren, ez baitigute ezer zor.

Bukatu aurretik, zorrez ari naizenez, dena estu lotuta eta zirkularki amaitzeko gustuko dudan moduan, izenburua aukeratzerakoan neuk ere kontuan izan dudan M-en beste abesti horri bi hitz, harira ez datorrela irudi dezakeen eta seguru asko karaktere gehiago mereziko lituzkeen arren: aldareratutakoei exijitzen dieguna ez ote den gurasoei, baina batez ere Amari galdatzen diogunaren antzekoa. Zilbor-hestea mozteaz ari garenean ez ote diegun seme-alabok lasaiegi eskatzen bake sainduan utz gaitzala, soilik ondo datorkigunean haatik, geuk geure pribilegioei uko egiteko asmorik gabe: gaixo gaudenetan zopa, eta baldintzarik gabekotasuna beti, besteak beste.  

Hortaz, bada, barkatu, Amaia, eta, batez ere, eskerrik asko Amaia, ezer zor ez zenigun arren hain eskuzabalki eman diguzun guztiagatik.