Albert Einsteinek, 1915ean erlatibitate orokorraren teoria ezagutzera eman zuenean, grabitazio-uhinen existentzia aurreikusi zuen. Alegia, espazioak eta denborak osatutako sistemaren ondulazioak, masadun gorputzek eragindakoak. Grabitazio-uhinen aztarna ez-zuzenak neurtu izan dira, baina ia mende bat itxaron behar izan dugu lehen froga zuzena aurkitzeko.

Erlatibitatearen teoria orokorra nahitaezkoa izan zen urte batzuk geroago Big Bang-aren teoria osatzeko. Haatik, leherketa handiaren ondorengo uneetan –duela 13.800 milioi urte inguru– gertatutakoa ezezaguna da oraindik. Denbora luzez, zientzialari askok grabitazio-uhinak aurkitzeko itxaropena izan dute, denbora tarte labur hartan zer gertatu zen ulertzeko lagungarria izango delakoan.

Proposatutako azalpenen artean, onartuena inflazio kosmikoa da. Eredu horren arabera, Big Bang-a gertatu ondorengo 10-35 segundotan unibertsoaren bolumena 1040 aldiz handitu zen. Hau da, unibertsoa izugarri hedatu zen denbora izugarri laburrean. Hori horrela izan bazen, grabitazio-uhinek derrigorrez barreiatu behar izan zuten espazioan.

Hego Poloan kokatutako BICEP2 irrati-teleskopioak eta inguruan dituen 100 antenek aurkitu dituzte uhinok. Zientzialariek hondoko erradiazio kosmikoa aztertu dute, hau da, Big Bang-a gertatu eta 380.000 urtera eratutako mikrouhinezko erradiazioa –Big Bang-ak utzitako “oihartzuna” dela esan ohi da–, eta mikrouhin horien polarizazioan hainbat aldaketa atzeman dituzte. Aldaketa horien jatorria, esan dutenez, inflazioaren unean sortutako grabitazio-uhinak baizik ezin daitezke izan.

Oraindik behin betiko berrespena falta bada ere, aurkikuntzak zirrara eragin du kosmologo, fisikari eta, oro har, zientzialari guztiengan. Astronomian aro berri bat hasi dela uste du batek baino gehiagok.