Soldatak jomugan

Barne debaluatzearen politikarekin aurrera egin dezan, 2012ko lan merkatuko erreforman sakontzeko aholkua eman berri dio OCDE (Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Antolakundea) erakundeak Espainiako Gobernuari. Lehengo lepotik burua, beraz. OCDEk bezala Alemaniako Gobernuak eta troikak agindutako austeritate politiken ardatz honen itxurazko helburua ekonomiak eta enpresek lehiakortasuna irabaztea da eta horren bidez enplegua sortzea. Bide erratua inondik ere.

2012ko lan erreformak lan harremanak jabegoaren menpe jarri ditu erabat, negoziazio kolektiboa ahuldu du eta kaleratzeko askatasun osoa eta soldata apalagoak ahalbidetu ditu. Jakina da atzeraldian dagoen ekonomiarentzat kaleratzeak erraztearen ondorio nagusia kaleratzeak ugaritzea dena: azken bi urtean milioi bat enplegu baino gehiago galdu dira estatuan. Langabezia handitu da eta behin behineko kontratuak ere, egungo kontratu berrien %90 izateraino. Ekonomiaren motelaldia areagotu egin du horrek, itxarondako lehiakortasunaren hobekuntza zapuztuta. Nolanahi ere, lan erreforma horrek helburu bat bete du bederen: soldata errealak %5-%10 jaitsi dira bi urtean Espainiako Estatuan. Argudio ofizialak dio honek kostuak apaldu eta prezioen bidezko lehia hobetzea dakarrela.

Baina, soldata apalagoak izateak ez du halabeharrez produktuak kanpoko merkatuan lehiakorragoak izatea esan nahi. Agintari ekonomiko eta politiko ofizialen esanetan Euskal Herriko zein Espainiako Estatuko arazoa lan merkatu zurrunak eta sindikatuen indarrak bideratutako soldaten igoera bizkorra zen. Haatik, Espainiako CESen azken txostenak dioen bezala 1986tik aurrera unitateko lan kostu erreala jaitsi egin da Espainiako Estatuan, aldian aldiko igoerak egon diren arren. Orobat, produktu osoarekiko langileen ordainketak %3 jaitsi dira 2000 ondoren eta kopuru horrek batik bat mozkinen tartea gizendu du. Gainera, mozkinen gehikuntza ez da inbertsio produktibora bideratu baizik eta enpresen zorra ordaintzera eta, batez ere, finantza arloko eragiketetara.

Are gehiago, barne debaluatzeak ekartzen dituen soldaten eta unitateko lan kostu errealen jaitsierak ez ditu hemengo produktuen prezioak jaisten eta lehiakorragoak egiten atzerriko merkatuetan. Aldiz, estatuko inflazioa eurogunekoa baino %1,5 garaiagoa da batez beste. Horrek esportaziorako produktuak garestitu egiten ditu eta kanpoko merkatuetan bertako produktuak saltzea zailagoa da. Horregatik, azken urteetan Espainiako Estatuko kanpo balantzan egondako hobekuntza esportazioen igoeragatik baino gehiago inportazioen jaitsieragatik suertatu da, izan ere, herritarren eros ahalmenaren murrizketak bertako zein kanpoko produktuen kontsumoa apaldu du.

Beraz, Troikak eta OCDEk bultzatzen duten soldaten jaitsieraren bideak ez du kanpo lehian onura handirik ekarri orain arte. Ostera, barne merkatua uzkurtu egin du. Espainiako Estatuko produktuaren %22 baizik ez da kanpoko merkatuetara bideratzen, gainerakoa barne merkatuan trukatzen da. Etxeko kontsumoak produktuaren osaketan duen garrantzia %45 da. Barne debaluatzearen estrategiak herritarren eros-ahalmenaren galera nabarmena ekarri du eta honek kontsumoarena: INEren arabera etxe ekonomietako bataz besteko errenta %8,5 murriztu da azken bi urtetan. Beraz, OCDEk indartu nahi duen lan merkatua malgutzeko politika ekonomia pizteko oztopo nagusietako bat da. Azken buruan, esportazioak handitzeko asmoz soldatak apaltzeko estrategia sozialki bidegabea ez ezik ekonomikoki antzua da.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
Teknologia
Bilakaera kontzientea

Zer jakin behar dut? Norekin erlazionatu behar dut? Non bizi behar dut? Ardura horiekin gabiltza gizakiok gure gizarteen baitan bizitza on baten ideia bizitzeko bidean. Ondo erantzuten ez badakigu, bazterretan geratuko garen beldurrez.

Joan den astean, kanpoan geratzearen... [+]


Harreman publiko-komunitario-kooperatiboak eraikitzeaz

Gure lurraldeetan eta bizitzetan sortzen diren behar, desio eta ekimenen inguruan gero eta gehiago entzuten dugu harreman eta proiektu publiko-komunitarioak landu beharraz, eta pozgarria da benetan, merkaturik gabeko gizarte antolaketarako ezinbesteko eredua baita. Baina... [+]


2025-02-12 | Edu Zelaieta Anta
Gainbabesaren desbabesa

Elkarrizketa berritu dugu fakultateko idazkaritzan, auskalogarrenez: urruti daude, euren matrikula egiteko, ikasleak bakarrik etortzen ziren garaiak. Aspaldixko aldatu zen joera, eta gurasoek –nabarmenago amek– gero eta paper aktiboagoa hartzen dute seme-alaben... [+]


2025-02-12 | Iñaki Barcena
Aroztegiaren silogismoa

Silogismo baten argumentuak hiru proposizio ditu, eta horietatik azkena nahitaez ondorioztatzen da beste bietatik. Logika deduktibo horrekin aztertu daiteke, nire aburuz, Nafarroan gertatzen ari den Aroztegiako gatazka sozioekologiko luze eta traumatikoa.

Tesia: Baztango... [+]


Despremu deprimituaren ondarea

Berriki landu ditut klasean Etxahun Barkoxeren kobla eder eta hunkigarriak. Gaizo gizona! “Edertasunez praube” sortu zelako hasi zitzaizkion etxeko nahigabeak, baina hamazazpi urtetan zen pulunpaka sartu zorigaitzaren itsasoan, maite zuen Marie Rospide doterik gabeko... [+]


2025-02-12 | Jesús Rodríguez
Etxegabetzeen aurrean, irabazteko antolatu

Azken egunak garrantzi handikoak izan dira Bartzelonan, etxebizitzaren aldeko mugimenduarentzat eta espekulatzaileen aurkako borrokarentzat. Urtarrilaren 28an, polizia-armada batek Raval auzoko Massana Zaharrari [zentro sozial okupatua] eraso egin zion goizaldean, aurrez abisatu... [+]


EITBko Euskara Batzordearen adierazpena

Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]


Kaldereroak: ‘blackface’ bat donostiar erara?

Ni ez dut nahi nire alaba ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Nik ez dut nahi nire alabaren eskolako haur ijitoak ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Ijito izatea ez delako mozorro bat. Ijito izatea ez delako urtean behin egiten den festa bat, arropa exotikoekin eta aurpegia ikatzez... [+]


2025-02-05 | Iñaki Murua
Bide luzea pauso ttikitan!

Bidea pausoka egiten da, eta hasiak egina dirudiela ikasi nuen aspaldi xamar. Baina jendeak esaldi hori edukiz betetzen ere ikasi nahi du. Bakarrik ezer gutxi lor genezake, hasi orduko etsi, akaso. Sekulako jendetza biltzeak ere antolaketa zaildu eta ikusi beharrekoa gandutu... [+]


Gutxiengoa

Ez zuen egoki jokatu, neurriak hartu behar ziren, bestela, ez dugu ikasten. Itxuraz, ez zen ohartzen egindakoaren inpaktuaz, normal jarraitzen zuen, batzuetan, ingurukoek baino itxura zoriontsuagoz. Gainera, altuegi hitz egiten du, hori ez zaio inori gustatzen. Darabiltzan... [+]


Ez ei dakite zergatik

Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]


2025-02-05 | Tere Maldonado
Irakasle-klaustroak edo mundua nola hobetu

Erretiratu berri den lankide-ohi baten omenez, Historiako irakaslea. Bejondeizula!

Hezkuntza-legeek azpimarratzen dute zein garrantzitsua den ikasleengan pentsamendu kritikoa sustatzea. Baina irakasle-klaustroak, garai batean ideien eztabaidarako eta proposamenak... [+]


Demokraziaren muga geopolitikoak

Mendebaldeko herrialdeetako demokrazia liberalak demokrazia minimalista baten itxura gero eta handiagoa du. Definizioaren muina litzateke hauteskunde bidezko gobernu aldaketak errespetatzen direla. Horren aldaera autoritarioari Levitsky eta Way politologoek autoritarismo... [+]


Eguneraketa berriak daude