Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Hamar urte pasatu dira Zaharregia, Txikiegia agian proiektua New Yorken estreinatu zenetik, 2003an izan zen. Oraingo honetan, Kirmen Uribe, Mikel Urdangarin, Rafa Rueda, Bingen Mendizabal eta Mikel Valverde berriro elkartu dira, Jainko Txiki eta Jostalari hura sentikaria tarteko. Urriaren 3an egin zuten aurre-estreinaldia, Ondarroako Marabilli Jaialdian, eta laster izango da kalean Elkar disketxeak argitaratutako disko liburua. Halaxe azaldu digu Kirmen Uribek: “Joxan Lizarribar Berriako presidente ohia hilzorian zela, Mikel Urdangarinekin elkartu nintzen eta Joxanen omenez zerbait egitea erabaki genuen; hura gure lehendabiziko emanaldian izan baitzen New Yorken, eta gure lehenengo jarraitzaile sutsua izan zelako, lehenengoa eta beharbada handiena”. Sentikari berri honek New Yorkera eramango ditu berriro euskal sortzaileok, azaroaren 18an. Urtarrilaren 25ean, berriz, Donostian ikusi ahal izango ditugu.

Zenbait galdera luzatu dizkiogu Kirmen Uriberi:

Nolakoak dira Jainko Txiki eta Jostalari hura sentikaria eta disko liburua?

Zortzi kanta eta lau poema errezitatu bildu ditugu disko liburuan. Testu guztiak nireak dira eta kanta gehienak Mikel Urdangarinenak. Rafa Ruedak hiru abesti egin ditu. Testuen gainean egin dituzte musika eta kantak, eta doinu batzuk ere sortu dituzte, zenbait poema irakurtzeko. Urdangarinen kasuan, lehenengo aldia du lan molde honetan, normalean musika aurretik egiten duelako, eta gero letra.

Prozesu ederra izan da, asko hitz egin dugu geure artean eta hori nabaria da diskoan.

Zertaz hitz egiten dute kantek?

Testuetan denetarik dago, bada bertso librea, baina baita bertso idatziak ere, koplak… Kolore handiko testuak dira, oso desberdinak euren artean eta baita kantak ere, oso molde ezbedinekoak. Rock-folk eremuan murgildu gara. Badu puntu tradizional edo folkia, baina oso disko modernoa da.

Poema eta abestiaren arteko lerroa mehea izango da...

Denak dira poemak. Kontua da, poema guztiak ezin direla abesti bihurtu, abestiak neurri jakin bat izaten du, melodian egokiago sartzeko. Bestetik, bertso librean idatzitako poemek beren erritmoa daukate, beren musika, eta hori oso interesgarria da, guk egin duguna hori izan da, poemen erritmo hori indartu musikaren laguntzaz. Diskoa entzuten duenak ez du nabarituko jauzirik poema errezitatuaren eta abestien artean. Azkar sartzen da diskoa, entzun erraza da.

Eta interpreteen araberako desberdintasunik badago?

Talde bat gara. Hiru ahots entzuten dira diskoan, Mikel Urdangarinena, Rafa Ruedarena eta nirea. Horrek kolorea eta aniztasuna ematen dio diskoari, baina talde baten moduan funtzionatu dugu diskoa egiteko orduan. Talde osoak egin du lan, eta horrek batasuna eman dio, eta kolore bat. Uste dut entzuleak eskertuko duela diskoa koloretsua izatea. Ildoa testuen haritik doa eta nabaria da bakar batek idatzi dituela denak. Rafaren gitarra elektrikoa, Mikelen akustikoa eta Bingenen bibolina abesti eta poema guztietan daude, eta horrek batasuna ematen dio. Niretzat oparia da disko hau, halako musikariak prest eta ondoan izan ditudalako.

Musikak hitzen menpe egon behar du?

Ez zait iruditzen, ondo josiak egon behar dira. Sentikari honen hitzek garrantzi handia daukate, oso testu landuak dira, eta hitzak oso presente daude kanta batzuetan, baina nusika eta hitza maila berean daudela esango nuke.

Zergatik da hain estua musika eta literaturaren arteko harremana?

Musika eta literatura leku beretik datozelako, dena delako sormena. Hitza ere soinuz eginda dago,
hitzak edukidun soinuak dira, nolabait esateko.


Azkenak
Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


2024-11-22 | Andoni Burguete
Etekin egarriak itotzen duenean

Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]


Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu

Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.

Gobernuak aurkeztu... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Biriatuko Arbolaren Besta hemen da

Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]


Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Gemma Piérola
“Historiak ezin du ezikusiarena egin gu protagonista garen eguneroko arazo horien aurrean”

Duela 40 urte sortu zen Geronimo Uztariz Institutua, Nafarroako Historia beste era batera ikertzeko eta zabaltzeko helburuarekin. Jende anitza bildu du lau hamarkada hauetan, eta gai ugari ikertu ditu denbora horretan. Historialari gazteak ere batu zaizkie. Zahar eta berriaren... [+]


Añube
Elkar besarkatzeko musika

Aspaldi ezagutu genuen gaur gaurkoz Añube taldeko abeslari den Aitor Bedia Hans. Garai berean adiskidetu ginen egun Añube taldeko gitarra jotzaile ohia den Beñat Gonzalezekin. Unibertsitateko garaian izan zen, Debagoienako bi gazteak musika zainetan... [+]


Eguneraketa berriak daude