argia.eus
INPRIMATU
Haserretzeko eskubidea

June Fernández @marikazetari 0000ko ren 00a
Autodefentsaren aldeko Nikaraguako kanpainia feminista honi, emakumeak indarkeria erabiltzera gonbidatzea leporatu zaio.
Autodefentsaren aldeko Nikaraguako kanpainia feminista honi, emakumeak indarkeria erabiltzera gonbidatzea leporatu zaio.
Valerie Solanasek 1968an idatzitako Manifiesto SCUM idazkian gizonen desagerpena proposatu zuen, gizarteari egiten dioten kaltea argudiatuz. Solanas-en biografia irakurtzen baduzue, gizonekin haserre egoteko arrazoi ugari zituela ulertuko duzue (besteak beste, aitaren aldetik sexu indarkeria pairatu izana). Hala ere, berak azaldu zuenez, manifestuaren asmoa literarioa eta satirikoa zen, eztabaida pizteko helburua zeukan.
 
Testu hori idazteagatik baino, Andy Warhol erailtzen saiatzeagatik ospetsua bilakatu zen. Zinema gidoi bat lapurtu ziola leporatu zion Warholi. Eskizofrenia diagnostikatu zioten, eta ospitale psikiatrikoetan pasa zuen bizitza erdia. Nahiz eta askok estremista baten erokeria hutsa dela esan, literatur kritikari zein akademiko anitzek bere obraren orijinaltasuna, indarra, gizarte patriarkalari egiten dion kritika ziztatzailea eta punkaren aitzindaria izatea goraipatzen dituzte. Feminismo erradikalaren erreferentzia bihurtu da egun.
 
Aitortu behar dut: doinu bortitza daukan adierazpen feminista ororen aurrean nire lehenengo erreakzioa deserosotasuna izaten da. Feminismoaren bertuteak aipatzerakoan beti esaten da odol tantarik isuri gabe gizartean aldaketa gehien lortu duen mugimendu soziala dela. Ni bakezaletasun horrekin identifikatzen naiz, baina zenbait kezka eragiten dit.
 
Berdintasunaren ameskerian hazitako belaunaldiko emakumeok oraindik ere sexu jazarpena, tratu txarrak eta diskriminazio anitz bizi ditugu. Espainiako Estatuan 50 emakume baino gehiago dira erailak urtero eta gizartearen erantzuna oso epela da. Erasoak etsipenez normalizatzea eta isiltzea irakatsi digute.
 
Autodefentsa ikastaroetan ohikoa da erasotzaileari aurre egiteko estrategia  proposatzerakoan batek baino gehiagok erasotzailearekiko errukia adieraztea. “Ante la duda, tú la viuda/Zalantzarik badun, hobe alargun” bezalako lelo feministen aurrean jendea asaldatzen da. Haserrea eta autodefentsa ez datoz feminitatearen ereduarekin bat; gupida, ostera, bai.
 
Telebistan ala zineman indarkeria nonahi agertzen da. Emakumeak euren burua defendatzeko gai ez diren biktimen paperean agertu ohi dira, baina gutxik onartzen dute errepresentazio horiek duten eragina; fikzioa dela diote. Kill Bill edo Millenium bezalako obretan, emakumeek indarkeria erabiltzen dutenean –askotan indarkeria matxista pairatu eta gero mendeku egarria asetzeko– Stallonerekin baino deserosoago sentitzen gara. Bideo feminista batean ironiaz indarkeriaren erabilera agertzen baldin bada, ez da fikzioa bezala hautematen, baizik eta biolentziaren aldeko gonbite bezala.
 
Ez gara feministok –gizon matxistak baizik– pertsonak bortxatzen, jipoitzen eta erailtzen ditugunak. Baina gure haserretzeko gaitasuna itzalita mantendu beharra dago, kontrolpean egon gaitezen. Badirudi gizarte honentzat erasotzaile matxistak baino arriskutsuagoak garela, gure keinu oldarkorrak botere patriarkalaren kontrako mehatxuak baitira.
 
Feministok eraso sexistekin eta hauek gainditzearen kontrako erresistentziekin egunero topo egiten dugu. Baditugu, Solanasen moduan, haserre egoteko hamaika arrazoi. Eraso bat bizi dugunean ez da pedagogia egiteko unea, oihukatzekoa baizik. Ernegua erreprimitzea ez da bidezkoa, ezta osasungarria ere. Emozio hori nola bideratu eztabaida genezake,  baina argi daukat, gure buruari haserretzeko eta defendatzeko eskubidea benetan onartzen ez diogun arte, ez gara Erasorik ez erantzunik gabe leloa betetzeko gai izango. Hainbeste beldur eragiten duena, baina hain beharrezkoa den leloa.