Rita, Maria eta Emiliana
Emilio Lledok dioenez, liburua, funtsean, denbora gelditzen duen ontzia da. Bizitzaren esperientzia ezerezaren itsasoan galtzera kondenaturik zegoen, harik eta inprenta asmatu zen arte. Geroztik, gu bezalakoek gozatu, sufritu, amestu eta pentsaturikoa berreskura dezakegu. “Nolabaiteko betierekotasuna da hori –dio filosofoak–, besteen bizitzak gurera ekarri eta harekin aberastea ahalbidetzen digulako”. Horixe da, dudarik gabe, liburuen pagotxarik handiena.
Udako orri-pasa patxadatsuak, besteak beste, hiru lagun interesgarriren testigantza ezagutzeko parada eman dit. Hirurak bizitza oparo eta luzeko emakumeak, askatasun egarriak bultzaturik sorlekutik alde egindakoak, aitzindariak nor bere arloan, garaiko emakumezkoentzat arrotzak ziren zereginetan nabarmendu eta pasioari emanak bizi izan zirenak. Bat italiarra, espainiarra beste bat eta Euskal Herritarra hirugarrena.
Rita Levi da lehenbizikoa. 1941eko udan, Hitlerren armada Europan barna ikara zabaltzen ari den bitartean, gazte judutarra Turingo etxeko gela txiki batean dago ezkutaturik. Halere, lanean segitzen du buru-belarri, mikroskopio zahar baten aitzinean, neuroenbriologiaren arazo baten soluzioa aurkitu nahian. Nazien mehatxu ikaragarria hain hurbil sentitu arren, ez zuen etsi, pasioak emaniko indarrari esker, nik uste. Ehun urtetik gorako bizitzan, askotan gogoratu zituen bigarren mundu gerraren hasierako bizipenak, batez ere mende erdi geroago Nobel Saria jaso zuenean…
Maria Zambranok ere faxismoaren mehatxua pairatu eta etxetik alde egin behar izan zuen 1936ko gerraren ondorioz. Ajez beteriko espainiar demokraziaren ahuldadea hain agerikoa delarik, ur freskoa da filosofoaren diskurtsoa, gaurkotasun handikoa. Demokrazia “gizakiaren bizileku egokien”tzat jo eta gero, gizarte aldakorrak demokrazia bizia behar duela azpimarratzen du, usteldu eta zaharkituko ez bada.
Eta, azkenik, Emiliana Zubeldia, piano-jotzaile eta musikagile nafarra. Hura ere, garaiko giroak itota, Mexikora joan eta han musikari emana bizi izan zen, ia 100 urtetan hil zen arte. Nafarroako Gobernuak liburuaren aurkezpen-ekitaldian, ohiturari jarraituz, ederki ezkutatu zuen biografiak berak azpimarraturiko kontu bat: Zubeldiaren euskal kulturarenganako maitasuna. Euskaraz hitzik ez, kanturik ez.
Lledok arrazoi du: liburua altxor ederra da, galtzera kondenaturik zegoen esperientzia eskura jartzen digulako. Hiru emakumeona, esaterako.
Euskal Herriko literatura gaztearen eta idazle hauen topagune bilakatu nahi den proiektu berriaren inguruan hitz egingo dugu gaur.
Rosvita. Teatro-lanak
Enara San Juan Manso
UEU / EHU, 2024
Enara San Juanek UEUrekin latinetik euskarara ekarri ditu X. mendeko moja alemana zen Rosvitaren teatro-lanak. Gandersheimeko abadian bizi zen idazlea zen... [+]
Idazketa labana bat da
Annie Ernaux
Itzulpena: Leire Lakasta
Katakrak, 2024
Segundo erabakigarriak
Manu López Gaseni
Elkar, 2024
--------------------------------------------------
Nobela labur hau irakurtzen hasi eta harrapatuta sentitzen zara, eta horretan badu zerikusia idazleak ezarritako erritmo bizi eta azkarrak. Lehen hamar... [+]
Istorioetan murgildu eta munduak eraikitzea gustuko du Iosune de Goñi García argazkilari, idazle eta itzultzaileak (Burlata, Nafarroa, 1993). Zaurietatik, gorputzetik eta minetik sortzen du askotan. Desgaitua eta gaixo kronikoa da, eta artea erabiltzen du... [+]
Sexu-genero disidentziak zeharkatutako bost lagunek osaturiko literatur banda da Pomada. Lehenbiziko oholtza gaineko emanaldia sortu dute, Maitaleen hiztegi baterako zirriborroa deiturikoa, poesia eta musika nahasten dituena. Irlak berba dute abiapuntu. Emanaldietako baten... [+]
Dragoiak eguzkia IRENTSI zuenekoa
Aksinja Kermauner
Alberdania, 2024
-------------------------------------------------------
Hamarnaka liburu idatzi ditu Aksinja Kermauner idazle esloveniarrak. Euskaraz plazaratutako lehenengoa dugu hau, Patxi Zubizarretak itzulia eta... [+]
6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin dute egon Debako liburutegian. Udal gobernuak argudiatu du "liburutegian erabilgarri dagoen espazioa mugatua" dela, baina ez du argitu espazio mugatu horregatik ezartzen dituzten ordu murrizketak zergatik aplikatzen... [+]
Batzuetan ez dakit gehiegi ez ote den. Pipa janean gaudela, beste edozer gauzaz hitz egiten gaudela, gaia ateratzea. Ozen hitz egitea gustatzen zaigu guri, ia isilunerik ez uztea, ahotsak teilakatzea, zeinek handiagoa botatzea. Hitz egitea bakoitzak bereaz, bakoitzak... [+]
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Erein, 2024
----------------------------------------------------
Izenburuak eta azaleko irudiak (Puntobobo, artile-mataza eta trapuzko panpina) osasun mentala, puntua egitea eta haurtzaroa iradokiko dizkigute, baina adabaki gehiago... [+]
Liburutegi publikoak kudeatzearen ardura duen EAEko Liburutegi Zerbitzura gutun bidalketa masiboa egin dute Debako hainbat herritarrek, herriko liburutegiko araudi diskriminatzailearen aurrean esku har dezala eskatzeko. 6 urtetik beherakoek egunean ordubetez baino ezin dute... [+]
Fiesta y rebeldía. Historia oral del Rock Radical Vasco
Javier 'Jerry' Corral
Liburuak, 2025
------------------------------------------------
Javier Corral ‘Jerry’ EHUko Kazetaritzako lehen promozioko ikaslea izan zen, Euskal Herriko rock... [+]