Espioitza informatikotik babestu gaitezke?
Gauza jakina da Edward Snowden espioi estatubatuarrak, egun Errusian erbesteraturik bizi denak, AEBetako eta Erresuma Batuko segurtasun agentzien jarduerei buruzko paper ugari ezagutzera eman dituela; horien artean espioitza informatikoari dagozkionak ere badaude. Komunikazioen pribatutasuna hausteko bidea Microsoft eta Google bezalako enpresa multinazionalekin batera lan egitea izan omen da.
Munduan partekatzen den informazioa lapurtzeko, espioitza ofizialeko teknikariak informazioa enkriptazio sistemetan aritu dira lanean, eta zehazki, kode-sorgailuetan. Nola? Hona hemen adibide bat: kode-sorgailuek ausazko zenbakiak sortu behar dituzte erabiltzaileek pasahitz gisa erabiltzeko; espioitza-teknikariek ausazko zenbaki kopurua tarte labur batera mugatzen dute, kode-sorgailuak manipulatuz.
Snowdenen paperen arabera, urtero 200 milioi eurotik gora erabiltzen dira segurtasun-programetan “manipulazioak” sortzen eta arestian aipatu enpresekin tratuak ixten.
Zer egin horren aurrean?
Badirudi ez dugula asko egiterik, baina aholku orokor bat ematearren, software askeko sistemak gero eta gehiago erabiltzea autodefentsarako egokia izan daitekeela uste da. Era horretan, zailtasunak jarriko zaizkie espioitza-erakundeei, informatikari askoren esku dauden programak manipulatzea zailagoa izan baitaiteke.
Aitzakiak aitzakia, espioitza-sarean parte hartzen ari diren enpresek legalitatearen izenean justifikatu dute beren jarduera, hau da, estatuko entitate batek segurtasunaren izenean eskaera zehatza egiten badu, nola ukatu zerbitzu hori ematea?
Oso zaila izango da enpresek adierazitakoa legearen barrukoa den ala ez jakitea, baina etikoki jarduera horiek ez dute inongo heldulekurik. Hona, lerro hauen bidez, gure txikitasunetik gure kexarik irmoena.
Arrazoi pedagogiko edo metodologikoengatik, historialariok joera dugu iraganeko aldi historikoak zatikatzeko eta epetan banatzeko. Badira den-denok ezagutzen ditugun aro tradizionalak (Historiaurrea, Antzinaroa, Erdia Aroa, Aro Modernoa eta Garaikidea); baina baita horien... [+]
Agintariek ez dute baztertu bi gertaerak elkarren arteko loturarik izatea. New Orleansen, kamioneta baten gisari batek jendetzaren aurka egin du hamabost hildako eta 35 zauritu eraginda. Ordu batzuk geroago, Las Vegasen, Trump International Hotelaren parean auto bat lehertu da,... [+]
"Sedizioa bultzatzen duelako" hartu du Al-Jazeeraren zabalpena eta lana "aldi baterako" debekatzeko erabakia Palestinako Aginte Nazionalak. PAN "Israelekin lerrokatu izana" deitoratu du komunikabideak, argi utzirik "mehatxuen eta intimidazioen... [+]
Gazpromekin zuen kontratua ez du berritu Volodymyr Zelenskyren gobernuak eta, asteazken goizean, Europa ekialdea hornitzeko gasaren fluxua eten du errusiar konpainiak.
Media.cat-ek egindako azken ikerketak agerian utzi du emakume kazetariek Katalunian jasaten duten sexu-diskriminazioa. Inkestatutako emakumeen %54,4k sexu-jazarpena jasan dutela eta %55,1ek sexu-generoaren araberako jazarpena izan dutela adierazi dute.
Hussam Abu Safiya medikua askatzeko eskatu du Osasunaren Mundu Erakundeak, eta bere aldeko kanpaina ere abiatu dute sareetan. Abu Safiya medikua ez da edonor; nazioartean erreferente bihurtu da, berak zuzentzen zuen ospitalearen aurka egindako erasoak kontatzen zituelako.
Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]
Abenduaren 26an, aireko eraso batean, Israelgo armadak bost kazetari palestinar hil zituen. Haiekin 130 kazetari palestinar hil zituzten. Albiste horrek gauza pare bat gogorarazi dizkit, lehenengoa, benetako kazetariek jasaten duten jazarpena munduko edozein lekutan, adibidez,... [+]
Historikotzat nekez har daitekeen argazkiaren erdian agertzen den neskatoa idazten ari da, zer eta izenorde zerrenda bat: ni, zu, hura, gu, zuek, haiek. Beherantz begira egonik, neskatoaren begirada nolakoa den antzeman ezinik gelditu naiz ni.
Argazkilariaren lanari soraio,... [+]
Hondakinen artean oraindik identifikatu gabe dauden Palestinarrak ere ikusarazteko helburupean egin dute. Israelek Gazan 18.000 adingabe hil ditu urriaren 7az geroztik. BDZko Elisa Huarteren arabera, “zerrendetan oraindik ezezagunak diren izenak irudikatzen dituzten marra... [+]
.jpg)
AEBek eta Mendebaldeko aliatuek guztira 260.000 milioi dolarreko laguntza eman diote Ukrainari, gehienbat armamentuan eta laguntza militarrean, Errusiak 2022an egindako inbasioaren ostean. Nahiz eta laguntza horrek Ukrainaren defentsa indartzea helburu duen, Nazio Batuen... [+]
Hutsaren hurrengo arreta mediatikoarekin –batez ere Ekialde Hurbileko edo Ukrainako gatazkekin alderatzen badugu; baina Sudangoaren aldean ere bai–, laugarren urtea betetze bidean da Myanmarreko gerra zibila.
-(1).jpg)
The Guardian egunkariak Épernayn (Frantzia) txanpain-industrian aritzen diren migratzaileen egoera aztertu du. Ikerketak agerian utzi ditu luxuzko xanpaina-marken mahastietan lan egiten dutenen baldintza prekarioak eta legez kanpokoak.
Gutxienez 201 dira 2023ko urriaz geroztik Israelek Gazan hildako kazetariak. Abenduaren 26 honetan hildako azken bostak Al-Quds telebista katean zebiltzan lanean.