argia.eus
INPRIMATU
Iraganetik datorren etsaia
  • Jokin de Pedro: Etsai gordea

    autoekoizpena

    Elkar, 2013

Xabier Etxaniz Erle 2013ko maiatzaren 28a
Aurretik ere misterio eta beldurrezko lanak argitaratu ditu Jokin de Pedrok, eta alde horretatik euskal irakurleak horren esperoan izango ditu. Are gehiago honelako izenburua duen obra baten aurrean aurkitzen delarik.
2010eko apirilaren 15a eta 2011ko maiatza bitartean kokatzen den nobela honek oso erritmo bizia du. Apirilaren 15etik maiatzaren 3ra bitartean gertatzen dira nobelaren gertakari ia guztiak eta azken bi kapituluek, urriaren 9an eta hurrengo urteko maiatzean girotuak, nolabaiteko amaiera ematen diote istorioari. Lehen 13 kapituluak dira, beraz, liburuaren nondik norakoak markatzen dutenak eta irakurlea eskenatoki, pertsonaien zenbait ikuspegi eta gogoeta ziztu bizian eramaten dutenak.
Mehatxua jasotzen du telebistan albiste aurkezle ezagun batek eta horren ondorioz bere bizimodua hankaz gora jartzen dela ikusiko du. Testuinguru horretan bere iloba psikologoa eta mehatxuak ikertzen dituen polizia agertzen zaizkigu Josu Arriola kazetariarekin batera. Hiru horiek ditugu nobelako pertsonaia nagusiak, eta alboan Arriolaren mundua eta iragana.
Mehatxuen jatorria ikertzeko Arriolaren bizimoduan murgilduko da Gorospe inspektorea eta prozesu horren lekuko izango gara orriak eta egunak aurrera egin ahala.
De Pedrok irakurlea harrapatzen du erabiltzen duen estilo arin eta biziarekin; elkarrizketek pisu handia dute; deskribapenen eta gogoeten aldean informazioaren bizitasuna, galdeketek, kazetaria eta inspektorea edo ilobaren arteko elkarrizketek dute. Horrez gain nobelan zehar mantentzen den tentsio puntuak ere irakurlea aurrera egitera animatzen du. Gutunetatik bonbara pasa baita mehatxugilea une batean, eta horrekin Arriolaren mundua erabat aldatu.
Gustura irakurtzen den nobela dugu Etsai gordea baina, nire ustez, egileak ez du asmatu Gorosperen karakterizazioan; izan ere polizia azkarra bada eta estilo propioa badu ere, liburu egileak euskara aldetik ere karakterizatu du; bera da liburuan bizkaieraz mintzo den bakarra; gainerako guztiek euskara batu garbian hitz egiten duten bitartean Gorospe hor agertzen zaigu “Ederto, Gontzal, ez deutsut denbora gehiago kenduko.(…) Ez da ezebe, andrea. Zer hartu gura dozu?” bezalako hizkerarekin. Alegia, ulergarriagoa izango litzatekeela Gorospek bezala beste pertsonaiek ere hizkuntza aldetik karakterizazioren bat izatea; ez dakigu istorioa Bizkaian gertatzen den ala Euskal Herriko beste zein tokitan.
Edozein kasutan, eta hizkuntzaren kontu hori alde batera utzita, nobela poliziako edo misteriozkoen ezaugarriak ongi betetzen ditu De Pedroren lan honek. Intriga, ekintza ugari, gertakarien inguruko ikerketa, inspektore burugogor bat… eta amaieran korapiloa askatzen duen informazioa. Nobelan barrena zerbait iradoki daitekeen arren irakurlea harrituko duen amaiera bitxi bezain lortua.