Bizkaia dantzari


2013ko maiatzaren 08an
Lanestosako Danza de Varas delakoa.
Lanestosako Danza de Varas delakoa. Jose Manuel Irastorza
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Ekainaren 23ra arte izango da ikusgai, Bilboko Euskal Museoan, Bizkaiko dantzak eta dantzariak erakusketa. Bertako Dantzarien Biltzarrarekin indarrak batuta, gaur egun Bizkaian bizirik irauten duten dantzen berri eman gura dute museoko arduradunek. Dantza horietako bakoitzaren jatorriaz eta bilakabideaz argibide interesgarriak eskaini arren, batik bat orainari lotutako erakusketa da, Amaia Mujika museoko etnografia saileko arduradunak azpimarratu digunez. Haren berbetan, Bizkaian egin izan diren dantza guztien errepasoa “astunegia” litzateke eta.
Areto nagusi bitan banatuta aurkituko duzu erakusketa, bata dantza erritualei eskainia, bestea herri dantzei. Ordena aldatzeak kalte handirik ekarriko ez badizu ere, lehenbizi herri dantzaren aretoa bisitatzeko gomendioa egiten du museoak. Erromeria, erregelak, soka-dantza... Komunitate osoaren parte-hartzearekin egiten diren dantzez zerbait ikasteko parada eskainiko dizute azalpen-testu ez arinegi ez sakonegiek. Eta irakurtzeko lanik hartu nahi ez baduzu, begientzat bazka ederra eskainiko dizute argazki eta bideoek. Herritar xeheak dantzari ikusiko dituzu horietan, oholtzan aritzen diren talde handien dohainetatik urruti samar batzuetan. Bata bestea bezain tradizioaren osagarri.
Aipamen berezia merezi lukete, herri dantzen multzoan, otorduen amaieretako dantzak: Lea-Artibaiko Mahai-gainekoa –izena bada aztarna nahikoa– eta Txakolin, lurrean gurutze bat osatuz ipinitako makila biren inguruan egiten den trebezia erakustaldia. Bai, igarri duzu: Eskozia eta Irlandako ezpata-dantzen oso antzekoa da. Azpimarratzekoa, bestalde, aurreskua herri dantzen multzoan kokatu dutela erakusketaren sustatzaileek.
Lehenengo aretoaren modu berean dago antolatuta bigarrena, dantza erritualen gainekoa. Egitura hertsiko dantzak daude hemen, alegia, parte hartzaile zein koreografia aldetik zehaztuta daudenak, eta sano ezagunak denak: Elorrioko Errebonbilloak, Durangaldeko Dantzari dantza, Xemeingo Ezpata dantza –Argiaren 2.045. zenbakiaren azalean ageri den argazki ospetsua eta guzti–, Kaxarranka, Lanestosako Danza de Varas...
Erritu-dantzen aretoak badu bereizitako gela txiki bat, Iñaki Irigoien ikertzaileari eskainia. Izan ere, haren lan eskergari zor zaio erakusketan ikus daitezkeen dantzetako batzuk berreskuratu izana. Horrekin konforme ez, Euskal Museoak eta Bizkaiko Dantzarien Biltzarrak omenaldia eskaini zioten joan den apirilaren 13an, museoan bertan. Eta ez da hori izango erakusketarekin batera egingo den ekitaldi bakarra. Apirilaren 20an Durangaldeko dantzen erakustaldia izan zen museo aurreko Unamuno plazan; maiatzaren 11n eta ekainaren 1ean, eguerdiko ordu batean hasita, Lea-Artibairen eta Bizkaiko gainerako eskualdeen txanda izango da, hurrenez hurren.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Dantza
Ez da efimeroa, ez, euskal dantza-hizkuntza

Dantzaren munduan gabiltzanok askotan errepikatzen dugun ideia da dantza efimeroa dela. Elhuyar hiztegiak espainoleko "efímero"-ren ordaintzat ematen ditu honakoak: efimero, suntsikor, galkor, iragankor, iraungikor, ilaun. Ez dut gogoan nori irakurri nion... [+]


2024-10-30 | dantzan.eus
Euskal dantzako diplomarako lehen urratsak Ipar Euskal Herrian

Azken urteetan Lapurdiko kontserbatorioan euskararen eta diziplina tradizionalen presentzia handitu da eta euskal dantzako ibilbideari forma ematen ari dira; irailean hasi da lehen zikloa. “Herri Elkargoa sortu zen Iparraldean eta nahi zuten herri musika eta herri... [+]


Itzalari begira

MOOR KRAD

Nork: Ertza konpainiak.
Noiz: urriaren 3an.
Non: Getxoko Muxikebarri aretoan.

---------------------------------------------

Bi urte atzera izan nuen Moor Krad obraren berri; hain zuzen, Ertza konpainiako kideek dantza pieza sortu eta estreinatu zuten... [+]


2024-09-06 | dantzan.eus
Irailaren 8an dantzan: Otsagabian, Eltziegon eta non gehiago?

Ausartuko gara esaten Otsagabiko (Nafarroa) eta Eltziegoko (Araba) dantzak direla irailak 8 bueltako dantzarik ezagunenak. Ibilbide eta historia luzea dute eta azken hamarkadetan Euskal Herriko dantza talde askoren errepertorioetan jasoak izan dira.


2024-09-03 | dantzan.eus
Dantza garaikideko konpainien agertoki Gipuzkoako Larraul, Mutiloa eta Altzo herriak

Dantza garaikidea landa-inguruneetara zabaltzeko asmoz iraileko hiru asteburutan lantegi eta emanaldiak izango dira Gipuzkoako Larraul, Mutiloa eta Altzo herrietan. LABO GEO (Gorputza eta Ondarea) ekimenaren baitan antolatu dira saioak, Gipuzkoako Foru Aldundiarekin lankidetzan... [+]


Dantza utzi du lagunek burla egiten diotelako

Sei urte ditu. Gustura ari zen da dantzan. Baina gurasoek jakinarazi digute utzi egingo duela dantza. Arrazoia? Eskolan burla egiten diote lagunek dantzan aritzeagatik. Sei urte. Eta dagoeneko genero estereotipoen indarkeria sufritzen. Nahikoa da! Gurasoak, eskolak, irakasleak,... [+]


Lesakan ezpata-dantzari ateratzeko listan zain

Lesakako ezpata-dantzariak San Fermin egunerako ezpata-dantzako entseguetan dabiltza azken hilabetean. Hamabost atera ohi dira dantzara, eta besteak titularren batek hurrengo urteetarako lekua utzi zain daude.


2024-06-17 | dantzan.eus
Ba al datoz gazteak euskal dantzara?

Transmisioa eta dantza taldeetako erreleboa aztertu nahi izan dugu Dantzan Ikasi topaketetan, eta gazte belaunaldiek lan egiteko ereduak ezagutu nahi izan ditugu “Gazteen parte-hartzea euskal dantzan” mahai inguruan: Eder Niño Barakaldoko... [+]


2024-06-12 | dantzan.eus
Dugunak botako du Iruñeko Sanferminetako txupinazoa

Iruñeko alkate Joseba Asironek prentsaurrekoan iragarri duenez, Duguna dantza taldeak jaurtiko du 2024ko Sanferminetako txupinazoa. Duguna izan da Iruñeko herritarren boto gehien jaso duen hautagaitza. Hain zuzen dantza taldearen sorreraren 75. urteurrena ospatzen... [+]


2024-05-30 | dantzan.eus
Emakumeak euskal dantzan: nondik gatoz eta nora goaz?

"Guri bizitza joan zaigu espaloitik begira". 80 urteko emakumearen arrangura iltzatuta geratu zitzaion Josune Zubeldiari. Hainbat belaunalditako bost emakumek hartu dute hitza emakumeek dantzetan, herriko taldeetan eta errituetan izan dituzten borroka, aldaketa eta... [+]


Eguneraketa berriak daude