Sarritan alferrikakoa izaten da izenburukoa bezalako egoera hipotetikoak planteatzea, gizateriaren eboluzioa mesederako izaten baita normalean, eta atzeranzko itzulerak, aldiz, pentsaezinak iruditzen zaizkigu. Baina irudimena pixka bat hegaldatzen utziz gero, eta azkenaldian zineman nahiz telebistan asko ugaritu direnez gaur egun hain “ezezagunak” iruditzen ez zaizkigun giro katastrofisten bidetik, pentsa dezagun une batez zer litzatekeen gure bizimodua antibiotikorik gabe. Hondamendia, apokalipsia eta antzeko hitzak etorriko zaizkigu burura bata bestearen atzetik. Eta ez da gutxiagorako.
Medikuntzak ikaragarrizko aurrerapausoak eman ditu azken hamarkadotan, eta gaur egun bizi dugun ongizate egoerari nekez egingo genioke uko. Baina zer gertatuko litzateke egoera arras aldatu eta antibiotikorik gabeko mundu batean biziko bagina? Ikus ditzagun egoera posible batzuk:
Sukaldean ari garela hatz batean egindako ebaki txiki batek hil ala biziko egoera ekarriko luke, eta bizirik irauteko borroka horretan zorteak garrantzi eta zeresan gehiago izango luke medikurik adituenaren jakituria guztiak baino.
Ebakuntza kirurgikorik sinpleenak ere, gaur egun errutina hutsezkotzat jotzen direnak –handitutako amigdala batzuk kentzea, adibidez–, hilgarriak izango lirateke.
Minbiziaren kontrako tratamenduek edo organo transplanteek hil egingo gintuzkete, minbiziak berak edo hondatutako organoaren hutsegiteak baino lehenago.
Erditzea bera hil ala biziko egoera bat litzateke berriro ere emakumearentzat.
Antibiotikoen erabilera 1950-60ko hamarkadetan hasi zen orokortzen. Gaur egungo gazte eta ez hain gazte askorentzat antibiotikorik gabeko mundu bat irudikatzea ezinezkoa bada ere, ondo gogoan daukat gure osaba zena, gauez ohetik jaiki eta bere cuatro-cuatro zaharrean gaixorik zegoen umeren baten etxera nola joaten zen, baita agian arratsalde hartan bertan umea kontsultan ikusia bazuen ere.
1960 inguruko urte haietan, antibiotikoak apenas erabiltzen ziren Euskal Herrian. Nahikoa zen ume batek bronkitisa edukitzea –zer esanik ez gaitza apur bat larriagoa baldin bazen– medikuaren bisitak askoz ere ugariagoak eta premiazkoagoak bilakatzeko. Zorionez, antibiotikoak zabaltzearekin batera egoera horien larritasuna asko apaldu zen, eta gaurko gizartean eguneroko bizimoduaren partetzat ditugu. Baina zer gertatuko litzateke berriro ere 50-60 urte atzera egin eta antibiotikorik gabeko munduan biziko bagina?
Antibiotikoek bakterioak akabatzen dituzte, baina bakterioek pixkanaka bizirik irauteko modua bilatzen dute, erresistente bihurtuz (ikus Argia, 2.300 zbkia.). Dena den, antibiotiko berriak sortuz joango liratekeen heinean, erresistentziarena ez litzateke arazo handiegia izango. Germen bat erresistentea dela antibiotiko jakin baten aurrean? Bada, gure “armamentu” terapeutikoko beste antibiotiko bat aukeratu, eta aurrera.
Horrela egin izan da azken urteotan, eta adituak kasu gehienak –denak ez esatearren– konponduz joan dira, egin beharreko tratamendu-aldaketak eginez. Halere, esan behar da gaur egun badirela zailtasun bereziak dituzten kasuak, tuberkulosia edo transmisio sexualeko hainbat gaitz, esaterako. Baita ospitaleetako infekzio oportunistak ere, defentsa ahulduak dituzten gaixoei erasaten dietenak. Kasu horiek, oraingoz, nahiko ondo kontrolatzen dira antibiotikoen erabilera arrazoizkoari esker.
Haatik, 80ko hamarkadatik ez da antibiotiko mota berririk aurkitu, eta litekeena da bakterioen kontrako borrokan egunen batean armarik gabe geratzea. Hori nola konpondu? Betiko moduan, oinarrizko ikerkuntza farmakologikoarekin: lan isila eginez, baliabide ekonomiko eta pazientzia handiarekin, eta saiakuntza ugarik kale egin ondoren halako batean antibiotiko berri bat aukituz. Jakina, ikerketa egiteko diru gehiago eskatzea libre da, baina krisi garaiotan...
Washington (AEB), 1807. AEBetako Konstituzioak esklaboen trafiko transatlantikoa debekatu zuen. Horrek ez du esan nahi esklabotza abolitu zenik, esklaboen iturri nagusia eten zela baizik. Hala, emakumezko esklaboak bihurtu ziren esklabo berriak “ekoizteko” bide... [+]
EHUn Medikuntza euskaraz ikasteko plaza gehiago behar al diren galdetuta, hori EHUk erabaki behar duela erantzun zuen berriki Jaurlaritzak. Orain, ordea, datorren ikasturterako Medikuntzan 40 plaza gehiago eskaintzeko akordioa egin du Jaurlaritzak unibertsitate publikoarekin,... [+]
Biziki ernegatzen nauen kontua da nola mintzo ohi zaion sendagile zenbait pazienteari. Minaz mintzo zaizkigu umeak bagina bezala. Dagoneko giltzurrun bi transplante egin dizkidatenez gero, badakit zertaz ari naizen: besteak beste, tutu bat zakilaren barnean jarri didate bietan... [+]
EAEk du elektroshockaren praktika tasarik altuena Espainiako Estatuan; Nafarroan berriz, pazienteen euste mekanikoa ohikoa da ospitale psikiatrikoko unitateetan. Psikiatrikoetako indarkeria eta gehiegizko medikazioa salatzeko, Estatuko Harro Zoro Erradikalen manifestazioa Bilbon... [+]
Bizkaiko Foru Aldundiko Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko zerbitzuan, lau psikologotik hiru kendu dituzte. Are gehiago, langileek salatu dute indarkeria matxistaren biktimak artatzeko plan berriak emakume ugari uzten dituela kanpoan.
Martxoaren 8aren atarian, menopausiari buruzko artikulu-sorta bat argitaratu du The Lancet medikuntzan espezializatutako aldizkariak. Laburpenean gogorarazi duenez, menopausia munduko populazioaren erdiaren bizitzaren etapa saihestezina da, baina esperientziak asko aldatzen dira... [+]
Gurutzetako ospitaleko Genero Identitatearen Unitatearen “arreta txarra” eta “tratamendu bortitza” salatu du Izei Etxeberriak.
Azken mende erdi luze honetan Vicente Madoz psikiatra oso presente egon da Nafarroan osasun mentalaz, sexu-hezkuntzaz, bikote harremanez, adikzioez edo heriotzaz hitz egitean. 1960ko hamarkadan Ingalaterran ikusi eta ikasi zuena hona ekarri zuen, psikiatria berriaren oinarriak... [+]
“Hego Euskal Herria da elektroshock gehien praktikatzen den Espainiako Estatuko lurraldea; Basurtuko ospitalean sei elektroshock makina daude”, azaldu dio ARGIAri Heiko Elbira Zoroa GAM taldeko kideak. Hori eta beste hainbat praktika psikiatriko salatzeko Harro Zoroa... [+]
Min batzuk kokatzen eta garenarekin askeago bizitzen lagundu digu askori terapiara joateak. Baina, jende politizatua izanda, zalantzak ere piztu dizkigu maiz, kontraesanak. Kezka horiek beste askorenak ere bazirela ohartu nintzen Ismael Cerónen Psicoterapia queer... [+]
Gehiago hitz egiten dugu orain buruko osasunaz, ongizate psikologikoaz, eta horrek gure bizitza-kalitatean duen eraginaz. Poztekoa da, gaia armairutik ateratzeko lagungarria delako, mina denok (eta ez bakar batzuek) dugula erakutsita ondoeza normalizatu egiten delako, eta buruko... [+]
Haur eta gazteen egoera emozional eta psikologiko txarra dela-eta, irakasleak gaindituta daudela eta ikastetxe bakoitzean psikologo bat ezarri beharko litzatekeela aldarrikatzen du mugimendu batek. Hari horri tiraka, jakin nahi izan dugu zein den pandemiak eskoletan utzi duen... [+]