Ikerketa eta Garapenean Euskal Herrian egindako inbertsioa gutxitu egin da azken urteetan. Gaindegia behategiak bere blogean argitaraturiko artikulu batek dio, arlo horretan Europako abangoardia diren Alemaniako länder-etatik gero eta urrunago gaudela.
Barne Produktu gordinaren %1,95 inbertitzen da Euskal Herrian ikerketa eta garapenean. Kalkulu hori egin du Gaindegiak, Eustat-eko 2011ko datuak erabiliz –Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoako datuak euren estimazioen arabera atera dituzte–. Hala, 2009 urtearekin konparatuta, %1,72 jaitsi da I+G-n egindako gastua.
Zehazki, Gipuzkoan BPGaren %2,57 inbertitzen da, Nafarroan %1,91, Bizkaian %1,87, Araban %1,61 eta Ipar Euskal Herrian –bertako herrialdeetako datuak ezin izan ditu desglosatu– %1,03. Gaindegiaren arabera, gastuaren beherakada Nafarroan 2010ean eta Araba eta Bizkaian 2011n izandako murrizketek eragin dute. Gipuzkoan eta Iparraldean, aldiz, ez da murrizketarik izan.
Euskal Herriko inbertsio tasa Europako bataz bestekotik behera dago (%2,03) eta hainbat eskualdetan inbertitzen denetik oso urrun. Alemaniako Banden-Württemberg länder-ean, adibidez, BPGaren %4,37 inbertitzen dute eta Steiermark-en %3,74. Finlandian,
Danimarkan, Belgikan, Frantzian edota Holandan, gurean baino diru gehiago erabiltzen dute –baita ehunekotan ere– ikerketa eta garapenerako.
Lanpostuetan ez hain gaizki
Ikerketa eta garapena neurtzeko beste modu bat lanpostuak dira. Euskal Herrian lana duen biztanleriaren %1,76 ari da I+G arloan. Tasa hori Europako bataz bestekoaren gainetik dago, baita Alemania, Holanda eta Frantzia gisako herrialdeen aurretik ere.
Bestalde, bertako inbertsioaren %73,6 eremu enpresarial pribatuan egiten da, %19,7 goi hezkuntzari loturik dago eta %6,5 baino ez da egiten administrazio publikoan. Portzentaje horiek, gehiago hurbiltzen gaituzte Banden-Württemberg-en eredura –inbertsioa ekimen pribatuak egiten du hein handienean–, Brandemburgoko eredura baino –kasu honetan erakunde publikoek daramate ikerketa eta garapenaren zama handiena–.
Gaindegiaren ustez, oinarrizkoa da I+G-n inbertitzea, ez bakarrik “etorkizunera begiratuko duen amaraun ekonomikoa garatzeko”, baita zerbitzu sozialen garapenerako ere. Horrelako inbertsioak gutxitzeak, “gure gaitasunak biziberritzeko baliabide eskasagoak edukitzea dakar”, behategiko arduradunen ustez. “Hau ezin da eztabaida administratibo edo parlamentariora mugatu, jendartearen inplikazio osoa behar da”.