Babeserako Unitate Kurdu-etako (YPG) bi miliziar guardia egiten ari dira Awared meskitaren parean, Alepo osoa ikus daitekeen muinoan. Zerumugan milaka urteko zitadela ageri da, eta bertotik ke trinkoa dator, Bashar al-Assad-i leialak diren tropen eta Siriako Ejertzito Librearen arteko borrokaldien ondorioa. Egunez, hamarnaka lagun etortzen dira Sheikh Maqsoud-eko anfiteatro natural honetara, gerra zuzenean ikusteko.

Joan den uztailetik Batasun Demokratikorako Alderdiak (PYD) –PKKren adar politikoa Sirian– herrialdearen iparraldeko hainbat gune kontrolatu eta administratzen ditu, Siriako 2,5 milioi kurduen zati handi bat bizi da bertan. Alepoko Ashrafiyeh eta Sheikh Maqsoud ere bere esku daude.

Bizitza, bi suteren artean

Neguaren gogorrak eta elikagai eskasiak Alepoko milaka herritar bultzatu ditu egunero gerra fronteak gurutzatzera; bizia arriskuan jartzen dute hiriaren zati honetan lehengaiak eta gasolina lortzearren. Sheikh Maqsouden eta Ashrafiyehn denda gehienak irekita daude eta oinarrizko produktuak aurki daitezke bertan, izan ogia edo egurra, herrialde osoan bezala prezioek gorakada itzela izan duten arren.

Alepoko infernuaren erdian halako oasia egoteak, eragin du hiriko beste auzoetatik egotzitako milaka lagun bertara joatea. Marian eta bere familiaren kasua hori da, orain Yasser-eko eskolan daude: “Ez dugu kalefakziorik eta negua gogorra izaten ari da”, dio zahartzarora hurbiltzen ari den emakumeak. Ikasmahaien ordez, arropak, mantak eta kozinako tresnak ageri dira ikasgelan.

Hiriaren zati honetan borrokaldirik ez zen izan iazko urrira arte. Orduan, Babeserako Unitate Kurduak eta Siriako Ejertzito Librearen Saladino brigada gogor aritu ziren, matxinatuek Ashrafiyeh-en sartu nahi baitzuten. Borroketan 20 hildako izan ziren eta alde bakoitzak 200 preso inguru egin zituen; ez erasotzeko ituna sinatu ondoren presoak trukatu zituzten. “Ankarak ezin du jasan kurduek autonomia izaterik, ezta eskubiderik ere, eta horregatik kutsu islamiarra duten talde matxinoak babesten ari da”, dio Hassanek, PYDko liderra Alepon.

Hainbat hilabete lasai igaro ondoren, tentsioa berriz itzuli da gune horretara, baina oraingoan miliziar kurduak Gobernuaren tropen kontra ari dira, hauek ere Ashrafiyeh-en sartu nahian baitabiltza. Kurduek defentsarako postuak jarri dituzte eta garraiobide nagusietan checkpoint ugari ere bai.

Emakume miliziarrak

YPGren barruan nagusi da PKKren ideologia eta Abdullah Öcalan-i sekulako miresmena zaio, miliziar gehienak kurduak baitira. Baina maiz, beste erlijio eta jatorritako jendea ere aurki daiteke. Qamishlo hirian adibidez, borrokalari kristau ugari dago, eta Alepon arabiar gazte askok eman dute izena milizia kurduetan, Siriako Ejertzito Librearen jarrerarekin desengainatuta.

“Familia eta lagunak ez dira nitaz harro. Traidore naizela uste dute, nire burua saldu dudala”, azaldu du Mohammed-ek YPGk Ashrafiyehen duen kuartel orokorrean. “Siriako Ejertzito Librea hasierako helburu nagusitik aldendu da: errejimenari aurre egitea. Zenbaitek, herritarrak lapurtu eta mehatxatzen dituzte. Euren borroka desitxuratu egin da”. Mohammedek matxinatuen taldea utzi zuen eta YPGra batu zen.

Antzeko kasua da Ahmed-ena, Saladino auzoko 20 urteko gaztea. Orain gutxi arte Al-Assad-en errejimenaren kontra ari zen: “Uztailean matxinada gure etxeko atarira iritsi zenean Ejertzito Librera batzea erabaki nuen. Lehen lerroan aukera gehiago izateko, familia ugari etxetik bota genituen eta horietako batzuk hil ere bai. Oso gogorra izan zen, batzuk umetatik ezagutzen nituen auzokoak ziren”. Miliziarra aurpegia kufiyya batek estalia duela ari da kontatzen bere historia.

“Duela hilabete Ejertzito Librea uztea erabaki nuen eta Ashrafiyehn ezkutatu nintzen. YPGko hainbat kide ezagutu ondoren euren unitateetan sartzea pentsatu nuen. Onartua sentitzen naiz, ez dute etniaren araberako banaketarik egiten, tratua berdina da”, dio borrokalariak.

Ehunka emakumek bat egin du­te euren borondatez milizia kur­duekin. “Ikaslea naiz eta sekula ez nuen armarik hartu eskuan, baina orain herriak behar gaitu”, dio Cihan-ek, kalashnikova sorbaldan daraman 20 urteko gazteak.

“Errejimenaren kontra berriki izan diren borrokaldiek eta oposizioko islamisten kontra lehenago izandakoek ekarri dute emakume ugarik gurean izena ematea”. Alepoko PYDko buruzagietako bat da Zelal eta bere hitzek aldarrikapen kutsua dute: “Mendebaldeko Kurdistanen bi milioi kurdu besterik ez gara, eta egoeraren larritasuna ikusirik, oinarrizkoa da gu ere, emakumeok, babeserako unitateetan aritzea”.

Zelalen ustez “gizonek beti izan dute boterea eta hegemonia. Gerra ere bai. Emakumeek gerran parte hartzea berdintasun espresio gorena da”. Emakumeek bizitza politiko eta militar kurduan duten rol aktibo hori PKKren ideologia feministaren herentzia da. Ideologikoki gerrilla horrekin bat egiten duten talde politikoak zein armatuak paritatearen alde egiten saiatzen dira, eta goi-kar­guetan emakumeak ere badituzte.