Obama eta AEBetako sistema kontserbadorea

San Sebastian egunean, ohitura den legez, Barack Obamak bigarren agintaldia hasiko du AEBetako presidente bezala. Iragan azaroko hauteskunde presidentzialetan garaile atera zen berriro, baina, 2008ko hauteskundeetan ez bezala, ez du inolako ilusio berezirik piztu munduko txoko desberdinetan. Izan ere, bere lehenengo agintaldiak ez ditu bete sortutako itxaropen gehienak. Nazioarteko harremanetan agertu duen jarrera ez da aurreko presidentearen oso desberdina izan: ohiko aliantzak (NATO eta Israel) eta mehatxuak (Iran, Ipar Korea...) mantendu ditu eta nahi izan duenean nazioarteko legeak ez ditu bete (Osama Bin Ladenen erailketan bezala). Egia da Iraketik tropak atera dituela eta ez duela herrialderik inbaditu (nahiz eta Libia bonbakatu duen), baina nahi izan balu ere, AEB ez zegoen beste okupazio militar bat burutzeko moduan, nahikoa lan eman diote Afganistangoak eta Irakekoak.

Barne politikan, Obamaren lehenengo agintaldiak lagundu egin ditu gizarteko sektore ahulenak, adibidez, osasun segurua populazio guztira zabaltzeko ahaleginarekin. Baina ezkerreko sektore desberdinek azpimarratu dute lortutako aurrera- pausoak txikiak izan direla. Ez dute arrazoirik falta ziur asko, nahiz eta horren errua Obamari ezin zaion egotzi zuzenean. Presidenteak bere egitasmoak aurrera eramateko ahal duena egin du. Kontua da lan hori egitea ez dela erraza AEBetan. Sistema politiko estatubatuarra oso konplexua da emaitza kontserbadoreak izan ditzan. Bere ezaugarri nagusia botere legegilearen, exekutiboaren eta judizialaren arteko banaketa da. Horregatik, gobernua eta botere legegilearen artean ez dago loturarik, kolore batekoa izan daiteke bata eta beste kolore batekoa bestea. Baina hor ez da bukatzen botere sakabanaketa, legegileak bi ganbera simetriko ditu: Ordezkarien ganbera eta Senatua. Lehenengorako bi urtetik behin hautatzen dira ordezkariak eta bigarrengorako sei urtetarako hautatuak izaten dira senatariak, baina, bi urtean behin ganberaren herena berriztatzen da soilik jarraikortasuna eta moderazioa segurtatzeko. 

Beraz, AEBetan politika publikoak errotik aldatu ahal izateko ezinbestekoa da hiru hauteskundetan garaile izatea, eta hala ere, Senaturakoetan herena baino ez denez berriztatzen, garaipen horrek denboran sostengatua izan beharko du lau aktoreetako (Presidentea, Ordezkarien ganbera, Senatua eta Auzitegi gorena) batek betoa erabili ez dezan. Bestela, ohiz kanpoko gehiengoak lortu ezean, “amildegi fiskala” bezalako egoerak saihesteko moderaziotik eta moderaziorako negoziazioak gertatzen dira Washingtonen, estatubatuar herritarren etxeetatik urruti.

Herrialde handietan, urruntasunak ematen duen babesetik, politikariek herritarren interesen aurkako erabakiak errazago har ditzakete. Aldiz, eskala txikiko erabakitze guneetan zailagoa da, gertutasunak herritarren kontrol demokratikoa errazten du eta hedabide handiek duten eragina txikitzen du. Obamak ez du gertutasuna lagun, horregatik, bere bigarren agintaldia aurrerakoiagoa izateko ezinbestekoa izango da herritarren mobilizazioa. Mekanismo honen beharra oso ondo ulertu zuen Franklin Delano Rooseveltek, 1930eko hamarkadako krisi ekonomikoari aurre egiteko New Deal programa aurrerakoia martxan jarri zuen AEBetako presidenteak. Rooserveltek sindikatu eta ezkerreko erakundeekin batzartu eta hauen proposamenak entzuterakoan esan ohi zien: “Orain atera kanpora eta derrigortu nazazue egitera”.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
Teknologia
Hezkuntza sistemaren ahots bateratua

Boterea eskuratzeko modu asko dago; denak ez dira politak. Bada boterea eta horrek berarekin dakarren erantzukizuna banatu nahi duenik, agintea bilatzen duenik. Beste batzuek errespetu lar diote eta pauso bakoitza hainbeste neurtuta ez dira gai erabakirik hartzeko. Boterea zer... [+]


2025-02-19 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Arkitekto aktorea

Madrilen arkitektoentzako kongresu bat burutu berri da, arkitekto profesioaren krisiaz eztabaidatzeko. Arkitekto izateko modu tradizionala eta gaur egungoa desberdindu dute. Zertan den tradiziozkoa? Oscar bidean den The Brutalist filmean ageri den arkitekto epikoarena. Nor bere... [+]


Eta hemen gaude berriro, erlijioa eskolan

Otsailaren 3an hasi da gure umeak eta gaztetxoak eskoletan aurre-matrikulatzeko garaia, eta urtero bezala gogoratu nahi genizueke zergatik ez zaigun ideia ona iruditzen erlijioan matrikulatzea. Iaz artikula bukatzen genuen esanez “askori idazki hau ezaguna egingo zaizue,... [+]


Pantailen erabileraren inguruko hausnarketak

Tranbia txiki Arratia Institutuko Guraso Elkartetik pantailen erabileraren inguruko hausnarketa bultzatu nahi dugu ikas komunitatean.

Azkenaldian kezka handia dago ume eta nerabeengan pantailek duten eragina dela eta. Ardura hori etxeko erabileratik eskola eta institutuetako... [+]


Izena duenak badu izena

Bai, bai, holaxe. Ez naiz harago joatera menturatzen. Pleonasmo bat dela? Tautologia bat agian? Baliteke, baina egia-oste deitzen dioten garai honetan, oinarri-oinarrizko egitateak beharrezkoak dira. Begira, bestela, “Ez da ez!” lelo indartsuari. Bagenekien hori... [+]


2025-02-19 | Castillo Suárez
Porcelana Irabia

Baneukan lagun bat Porcelana Irabian lan egin zuena itxi zuten arte, eta jatetxe edo taberna batera joaten ginen aldiro kikara eta plateraren ipurdia begiratzen zituena pieza non egina zegoen jakiteko. Gauza bera egiten dut nik gauza zaharren azoketara joaten naizenetan:... [+]


Zer erosi?

Azken boladan gero eta gehiago entzuten dugu gazte askok etxebizitza erosteko ahalmenik ez dugula. Batzuetan, badirudi ez dagoela beste gairik; egia da gai serioa dela. Niri neuri ere, 31 gertu izan arren, oraindik pixka bat falta zait neurea izango den etxebizitza lortzeko... [+]


2025-02-19 | Sonia González
‘Shop like a billionaire’

Iragarki batek mugikorrean salto egiten dit aspaldion. Nire mundua koloreztatuko duela egiten dit promes. Aplikazio horrekin milioidunek bezala erosi ahal izango omen dut. Produktu merkeak, oso merkeak, baita doakoak ere. Momentu historiko soziologikoak eskatzen duen... [+]


Nazioartekotzearen iruzurra

Badira kontzeptuak bolada batzuetan edonon agertzen direnak, mantra ere bilakatzen direnak. Berez positibo eta beharrezko moduan agertzen zaizkigu, eztabaida gehiegirik gabe eta haiei buruz ia pentsatu gabe. Iruditzen zait mantra horietako bat nazioartekotzea dela, jatorria... [+]


Guggenheim Urdaibai: nork nori entzun eta zertarako?

2021ean hasi ginen Guggenheim Urdaibai proiektuaren inguruko lehen oihartzunak entzuten…Bai ala bai egingo zela esan zigun orduko Unai Rementeria ahaldun nagusiak. Bere esanak indartzeko, 40 milioi euro utzi zituen “blindatuta” museoak eraikitzen zirenerako... [+]


Labrazaren defentsan
"(Oiongo osoko bilkuraren) helburua argia da, legez legitimatzea tramitazioan irregulartasun nabarmenak dituzten megaproiektu energetikoak"

Joan den asteazkenean egun gogorra eta desatsegina bizi izan genuen, ez bakarrik Labrazarentzat, baita zentral eoliko,... [+]


Harrera premia aurreikusiz Zumeta margolaria

Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]


Atzoko filosofoen oraina hausnartuz

Epistemologia, edo ezagutzaren teoria, filosofiaren arlo nagusietako bat da, eta historian zehar garrantzizko eztabaidak izan dira gure ezagutzaren mugen eta oinarrien inguruan. Honen baitan bi korriente indartsu topatzen dira, ezagutzara iristeko bide ezberdinak proposatzen... [+]


Erakundeen erantzukizuna haurrak babestean

Getxoko Epaitegiak Europa ikastetxeko 4 urteko haurren kasua artxibatu izanaren berri izan dugu aste honetan. Horrek zera galdetzera garamatza: instantzia judizialak,  polizialak… prest al daude haurren eskaerei erantzuteko? Benetan babesten al dira gure adingabeak... [+]


Eguneraketa berriak daude