argia.eus
INPRIMATU
Benetako kamikazeak Kublai Khanen aurka

Nagore Irazustabarrena Uranga @irazustabarrena 2012ko urriaren 17a
Kublai Khan mongoliar enperadorea.
Kublai Khan mongoliar enperadorea.

Ekialdeko Asia, 1274. Kublai Khan mongoliar enperadoreak (1215-1294) Txina osoa konkistatuta eta kontrolpean zuen ordurako, eta itsasoaz haratago jauzi egitea erabaki zuen, Japonia ere mendean hartzea, alegia.

Kublai Khanek flota indartsua eraman zuen Japoniako kostaldera: ia 1.000 ontzi eta 40.000 soldadu baino gehiago. Lehorreko lehen guduetan indar mongoliarrak izan ziren garaile, garbi. Baina bat-batean, tifoi izugarri batek jo zuen kostaldea. Erauntsiak mongoliarren ontzien herena hondoratu zuen, eta, horrenbestez, Khan Handiak amore eman zuen Japoniaren konkistan.

Ez luzaroan, ordea. Zazpi urte geroago enperadoreak 1.170 gerraontziko flota indartsua berrosatu zuen eta, bigarrenez, japoniar uharteak hartzeari ekin zion. Emaitza berbera izan zen: beste tifoi batek atzera egitera behartu zituen enperadorearen osteak. Hirugarren ahaleginik ez zuten egin mongoliarrek.

Azken urteetan garai hartako hainbat krosko aurkitu dituzte Japoniako kostaldean eta, zantzu guztien arabera, Kublai Khanen flotakoak dira. Ontzi gehienak gabarra modukoak dira; lehorrekoak izanik, mongoliarrak prestatuago zeuden barnealdeko lurrak konkistatzeko, eta haien ontziak egokiagoak ziren ibaietan nabigatzeko itsaso zabalean ibiltzeko baino. Gainera, mongoliarrak granada moduko lehergailuak erabiltzen hasi ziren, baina esperientziarik ezaren ondorioz, arma berriak mesede baino kalte gehiago egin zien hasi berriei. Beraz, tifoiez gain, ontzi desegokiek eta kontrolik gabeko lehergailuek ere eragina izan zuten mongoliarren porrotean.

Baina japoniarrek uste zuten laguntza zerutik etorri zitzaiela, kamiek (jainkoek) bidali zituztela tifoiak, eta, hala, fenomeno atmosferiko haiei jainkozko haize esan zieten, edo, haien hizkuntzan esanda, kamikaze.

Bigarren Mundu Gerran, kamikaze hitza Japoniar Armada Inperialeko unitate berezi bateko pilotuen eraso suizidak izendatzeko (oker) erabiltzen hasi ziren AEBetako itzultzaileak. Mendebaldeko literaturak, prentsak eta zinemak bere lana bete zuen eta, hala, kamikaze hitzaren definizio hau topatu dugu gaur egungo hiztegi batean: “Bigarren Mundu Gerran, japoniarrek AEBetako itsasontzien kontra leherrarazten zuten lehergailuz betetako hegazkina; delako hegazkineko pilotu boluntarioa. Ekintza batean bere bizia arriskuan jartzen duen pertsona; ekintza arriskutsuetan zuhurtziarik gabe jokatzen duen pertsona”. Kublai Khanen arrastorik ez.