Nork ez ditu maite Pussy Riot (PR) taldeko neskak? Ikuspegi kritikoa duen edonork seguru atsegin dituela. Protesta urratzaile eta baketsua da beraiena eta gainera, ez esan punk feminista hauen dantzek ez dutela antzekotasunik japoniar marrazki bizidunek egiten dituzten mugimenduen mekanikarekin? Horiei erantsi jantzi koloretsuak eta hortxe ditugu XXI. mendeko heroi berriak. Egia esan ez oso konprenituak errusiarren artean, baina maitatuak “munduan” (munduan=mendebaldean, nazioarteko politikan, sinonimoak baitira).
Nire lagun errusiar gehienek ez dute begi onez ikusi PRk erabilitako protesta modua, halere, badut bat aldeko jarrera irmoa duena. Berak, haserre, onartzen zuen gaiak kezka handiagoa sortu duela bere atzerriko lagunen artean etxekoen artean baino. Nik ere, nire punk talde gogoenak bezala, azkar jarri nuen nire Facebook-eko horman PRren argazkia “Punk rock is not a crime! Free Pussy Riot!” esaldiarekin.
Halere, ez dira punk, libertario eta ezker erradikalekoek bere elkartasuna eta epaiketaren aurkako kritikak ozenen helarazi dituztenak munduko txoko desberdinetara; ez, lan hori mendebaldeko hedabideek egin dute. Beraiek berria behin eta berriro errepikatu ahala, PRren aldeko milaka elkartasun adierazpen etorri dira. Bitxia izan da ikustea erabateko adostasuna zentro-ezkerreko hedabideetatik eskuin muturrekoetara, salbuespenak salbuespen. Izan ere, erraza izaten da beste herrialdeetako injustiziak salatzea, are gehiago horrekin zurea demokratikoa eta askeago egingo duenaren ilusioa sortuko badu. Horregatik, PRren aurkako epaiketa salatu dutenen artean gutxi dira beraien herrialdeetako adierazpen askatasunaren kontrako urraketak salatzen dituztenak. Askok, ordea, argi eta garbi jarrera hipokrita mantendu dute.
Baina hitz egin dezagun elizez, norbaitek imajina ditzake Varsovia, Vilnius edo Sevillako katedraletan antzeko protestak musu truk? Nekez. Adibidez, PRren aurkako epaia jakin ostean, Kolonian hiru pertsona katedralean sartu eta istant batean atera zituzten. Orain hiru urteko kartzela zigor eskaerari aurre egin beharko diote epaiketan, baina mundu komunikatiboari bost axola. Ez da gauza berria isiltasun hori, esate baterako, Espainiako Estatuan raperoak atxilotzea edota itauntzea azkeneko modetako bat da, eta punkiez ari garela, orain hilabete batzuk Indonesian kontzertu batean 65 punk atxilotu zituzten beraien itxura eta gustu musikalengatik. Ondoren ilea moztu zieten eta kontzentrazio-esparru (“Polizia akademia”) baten antzeko zerbaitetan sartu zituzten beraien portaerak “berbideratzeko”, baina ez dira berrien artean mainstream izan munduan.
Nazioarteko politika sinplea eta miserablea da. Garrantzitsuena ez da berria, baizik eta non gertatu den eta zein diren mendebaldeak bertan dituen interesak. Horren arabera osatzen da agenda mediatikoa eta kontakizuna. Jakina da eskubide urraketa berberak ez daukala atentzio mediatiko berdina Errusian edo AEBetan gertatu bada, Kolonbian edo Venezuelan, Saudi Arabian edo Sirian, Dominikar Errepublikan edo Kuban, eta abar. Horregatik, mendebaldar zaleentzat PRren aurkako epaiketa aukera polita izan da Errusiako sistema politikoa jipoitzeko. Atzetik ez dago inolako interes altruistarik adierazpen askatasunaren alde edo Errusia demokratikoago bat eraikitzearen alde. Atzetik betikoa dago, etsaiaren legitimitatea ahultzea baino ez.
82 urteko abeslari oriotarrak azken disko bikoitza kaleratu du, Gernikan 2023ko azaroaren 11n eskainitako kontzertuaren zuzenekoa. Eta horrekin bere ibilbideari amaiera eman diola iragarri du.
Helduentzako zazpigarren lana argitaratu berri du Uxue Alberdik, hirugarrena ipuingintzan: Hetero (Susa, 2024). Zortzi narrazio bildu ditu liburuan, eta denen abiapuntua izan da memorian geratu eta “noizbait ere honi buruz idatzi behar dut” pentsarazi dion paisaia,... [+]
Gutxi ateratzen naiz azken urteetan. Askotan esan dut, badakit, baina badaezpada ere. Bertso saio batera joan naiz gaur. “Bejondeizula”. Bai, horregatik abisatu dut gutxi ateratzen naizela, pentsatzen dut zuek kultur ekitaldi askotara joaten zaretela, eta... [+]
Azken 15 urteetan dugun Internetak hartu duen bilakaera ikusita, duen eredu teknologiko eta negozio ereduari lotuta, gizatasunaren alde txarrenak areagotzeko tresna dela pentsatu dezakegu. Ideia horrekin konforme ez dauden eragileak sortu dira mundu osoan zehar. Honako... [+]
2006. urtean, Baltasar Garzonek, orduko epaile izarrak, errebelazio moduko bat izan zuen, eta jardunbide bat idatzi zuen, terrorismoagatik inkomunikatutako atxilotuen eskubideak bermatzeko. Epaile berak ehunka atxilotu inkomunikatu pasatzen ikusi zituen bere aretotik, horietako... [+]
Bihotzean ditudan oroitzapenik politenetakoak dira. Euskal Filologia egiten ari nintzen garai hartan, eta Arbizuko elkarte batera joan ginen Ruper Ordorikaren kontzertu batera. Han zeuden Rikardo Arregi Diaz de Heredia eta Juanjo Olasagarre. Ez nintzen Arregiri esatera ausartu... [+]
Duela gutxi, larrialdi klimatikoa zertan zetzan galderaren aurrean, zientzialari batek erantzun bikain hau eman zuen: “Begira, larrialdi klimatikoa hauxe da, zure mugikorrean muturreko fenomeno meteorologikoei loturiko gero eta bideo gehiago ikusten dituzu, eta konturatzen... [+]
AEBetako agintaldi berriak ekonomiaren esparruan ekarriko duena zehaztea ez da lan erraza. Estrategia ekonomiko berriaren ardatza liberalismoaren eta kanpo sektorerako protekzionismoaren arteko uztarketa bitxia izango da. AEBetan aldian-aldian halakorik gertatu den arren,... [+]
Londres, 1928. Victoria and Albert Museum-era koadro berezi bat iritsi zen dohaintzan: margolanean gizon beltz bat ageri da, ileordea eta lebita jantzita, liburuz eta tresna zientifikoz inguratua. Museoan horrela katalogatu zuten: “Erretratu satiriko bitxia, beltzen... [+]
Inguruan dituen emakume sortzaileek halakorik izateak harritu egiten du, baina berak urte askotan izan du iruzurtiaren sindromea. Irauteak erakutsi dio, ordea, gauza asko ondo ere egin dituela. 2021ean Espainiako Estatuko Goya saria irabazi zuen
Maite Arroitajauregirekin... [+]
Azaroaren 4an itzuli die Frantziak benindarrei Katakle errege-aulkia, duela 132 urteko triskantzan frantses kolonoek lapurtu zietena. Memoriaren, aitortzaren eta ondare kulturalaren izenean, Europan zehar dituzten lapurtutako 500.000 objektuak berreskuratu nahi dituzte Afrikako... [+]
Sustrai Erakuntza fundazioak desazkundeari buruzko jardunaldiak egin zituen Iruñean urriaren amaieran. Han eman zuen hitzaldia Luis González Reyesek (Madril, 1974). Adrián Almazánekin batera 2023an argitaratutako liburua izan zuen oinarri:... [+]