Urdulizko istripuaren biktima guztiak
Urduliz (Bizkaia), 1970eko abuztuak 9, 19:30. Geltoki buruak Plentziara bidaiaririk gabe zihoan tren baten irteera baimendu zuen. Ordurako beste tren bat abiatua zen Plentziatik Bilborantz, hondartzatik zetorren jendez gainezka. Bi trenek bide bakarreko eta ikuseremu urriko zatia igaro behar zuten. Orduko 45 kilometroko abiadura gehiegizkoa izan ez arren, makinistek ezin izan zuten arriskua ikusi. Geltoki burua egindako akatsaz jabetu eta korronte elektrikoa mozten saiatu, baina ez zuen lortu. Garaiko komunikazio teknologia urriak ere ez zion makinistei ohartarazteko aukerarik eman. Talka izugarria izan zen, Euskal Herrian sekula gertatutako tren istripurik larriena: 33 hildako eta 160 zauritu baino gehiago, horietatik 29 larri.
Ingurukoak berehala joan ziren laguntzera, besteak beste, DYAko sortzaile eta presidente Juan Antonio Usparitza: “Iritsi nintzenean nahasmena izugarria zen. Laguntzera hurbildutakoek oso borondate ona zuten, baina borondate ona besterik ez; han ez zen antolakuntzarik, gidaritzarik...”. Beste lekuko batzuen arabera, inguruko landaredia trinkoak asko oztopatu zituen erreskate lanak; “gorpuak aurkitzea eta garraiatzea lan nekeza izan zen”.
Ezbeharraren arrazoi ofiziala “esplikaziorik gabeko giza akatsa” izan zen. Okupatuta zegoen bidea erabiltzeko baimena eman zuen langileak egin zuen akats hori, Urdulizko geltoki buruak, alegia. Hala, Bilboko tren enpresako (Compañía de Ferrocarriles Suburbanos de Bilbao) arduradunek arazo teknikoak baztertu eta erantzukizuna saihestu zuten. Istripua gertatu eta bi egunera, Rafael Martinez epaileak Urdulizko geltoki burua Basauriko espetxean sartzeko agindua eman zuen.
Baina, gerora jakin zenez, “esplikaziorik gabeko akatsak” bazuen esplikazioa. Eta ez nolanahikoa. Langileak hamasei orduko lanaldiak egin zituen aurreko lau egunetan, goizeko 5:00etan hasi eta gaueko 23:00etara arte. Gainera, egun horietan geltoki laguntzailea ez zen lanera joan. Hortaz, geltoki buruak, trenen zirkulazioa kontrolatzeaz gain, leihatilan txartelak saldu behar zituen, langak jaso, orratzak aldatu...
Hainbat hilabete espetxean eman ondoren, istripuaren “erruduna” aske utzi zuten. Eta handik gutxira hil zen, teorian osasun arazoak medio. Haren ingurukoen esanetan: “Atsekabeak jota hil zen. Istripuak bera ere hil zuen”.
Euskalgintzaren Kontseiluak Larrialditik indarraldira adierazpena plazaratu du Euskararen Egunaren atarian. 2025a euskararen normalizazio eta biziberritze prozesua “noranzko egokian jartzeko urtea” izango dela adierazi du. Bide horretan, lehen eginkizuntzat jo dute... [+]
Euskalgintzaren Kontseilua hizkuntza larrialdia bizi dugula ohartarazten ari da azken astetan. Urte dezente pasa dira euskararen biziberritze-prozesuaren egoera bidegurutzean, errotondan, inpasse egoeran eta antzeko hitzekin deskribatzen hasi zenetik, hizkuntza politikek... [+]
Iruñerriko Mankomunitateak Imarkoaineko Hondakin Zentroaren proiektuaren aldaketa onartu zuen ostegun honetan eta, horren arabera, azpiegitura 2026ko urtarrilaren 21ean hasiko da lanean.
Estirpe Imperial da talde neonazia, besteak beste ezagun egin dena erabiltzen dituen letra faxista eta arrazistengatik.
Gipuzkoako Batzar Nagusietako Kultura Batzordeak, EAJ, PSE eta PPren aldeko botoekin, azaroaren 22ko bilkuran erabaki du Eusko Jaurlaritzari eskatzea azter ditzala “euskal kulturan hain esanguratsuak diren” gurutzeak eta haien inguruko “ohiturak”... [+]
Israelek gosea erabiltzen du palestinarren aurkako gerra-arma gisa, eta nekazaritza-produktuak mundu osoan merkaturatzen ditu.<
Etxebizitza Sindikatu Sozialistak eta Harituk antolatuta, manifestazio bat izan zen ostegun arratsaldean Iruñeko Alde Zaharrean. "Etxebizitzaren negozioaren aurrean, eta hura sustatzen duten politikarien aurrean, etxebizitza eskubide unibertsalaren benetako defentsa... [+]
EH Bizirik sarea makroproiektuen aurkako plataformen elkargunea da eta martxoaren 22an manifestazio nazionala deitu du Gasteizen: "Lekuko borrokez gain, esparru zabalagoan lan egitea ezinbestekoa dela jakitun, manifestazio honek sare osoari eragiten dien puntuak izango ditu... [+]
Hogei urte bete ditu Gaindegiak, Euskal Herriaren garapen sozial eta ekonomiko iraunkorrerako Behategiak. Horren harira, denbora horretan Euskal Herriak esparru horietan izan duen garapenaren berri ematen duen azterketa aurkeztu dute, eta datuok Europar Batasunekoekin konparatu... [+]