Gure M-15
Maiatzaren 15a iragan berri da. Gurean horrek, esango nuke ez duela beste munduko esanahirik, ez dugula behintzat hain gure bizitzen. Baina egia da gurean haserre bizitzen ikasi dugula, ez ginela orain urte bete haserretu, ez esnatu, ez altxa. Gurea diodanean, ez pentsa Euskal Herriaz soilik ari naizenik, gurea diot, mugimendu sozial deitzen dugun hori aipatzearren, gurea diot, herria mobilizatzeko gaitasuna adierazten duen hori aipatzearren, gurea diot sistema kapitalista heteropatriarkal horri hortzak erakusten dizkiogunok aipatzearren.
Hemen badakigu egun bizi dugun ustezko bakerako paraje demokratiko honek, gutxi duela baketsu eta demokratikotik. Indar polizialak ez duela bakerik ulertzen, ez sekula ulertuko, indar eta neurri politiko eskuindar eta bortitzek ezer gutxi dutela baketsutik, matxismoak osasun egoera paregabea bizi duela, eta mila kontu gehiago.
Horren guztiaren aurrean esan behar diogu gure buruari, egunero bizi dugula M-15 batzuok. Gure bizitzak haserreak eta etsipenak jan ez ditzan, asko gara kaleak etengabean hartzen ditugunak, eraso matxista, lesbofobo, autoritario eta errepresiboen aurrean makurtzen ez garenak, milaka kilometro astebururo egiten ditugunak, borroka molde eta eszenatoki berrietara moldatzen saiatzen garenak, pedagogia lanen hondar alearen balioa ikusten saiatzen garenak... eta indignatu edo suminduak ez bagara ere, horixe bera garela: egin egiten dugunak eta saiatu saiatzen garenak.
Zeren indignazio hitzak beti izan du niretzat resignazio kutsu bat, eta duintasuna terminoak ere askotan alarmak piztuarazi izan dizkit. Baina, ukaezina dena da, hori dena ere existitzen dela. Espainiako Estatuan mugimenduen berpizte bat sortzerainoko modukoa den muturreko egoera bizi dugula, eta horregatik bakarrik bada ere, poztuko naizela, aurten M-12an tokatuko den egunagatik.
Nik neuk goizero errepikatu behar izaten diot nire buruari eskubidea dudala bizitza hau bizigarriagoa egiteko, eskubidea dudala uste dudan horren alde edo aurka borrokatzeko, ez etsitzeko, agian eta gutxi bada ere, Europako panoraman Frantzia gorriz margotuko duen emaitza horrek barrenak poztu diezazkidan uzteko, teleberria ez ikusteko, nireak alboan ditudala aurrera jarraitzeko, egun batean paperak galtzeko, maitasunez batean eta hurrengoan gorrotoz borrokatzeko... Azken batean bai, azken batean, hori baita gure M-15. Besterik ez.
Gerra Urte, Gezur Urte!
Horrela dio esaldiak eta horrela berresten du errealitateak.
Munduan eta Europan dagoen gerra-egoera, horren gorakada etengabea eta horrek Euskal Herrian izan dituen eta izango dituen balizko ondorioak aurreikusita, joan den abenduan hainbat... [+]
Garbiñe Elizegi baztandarra erizaina da. Abenduan, Zeelanda Berrian egin duten Osasun Ekitaterako Erizaintza Indigenari buruzko Ikerketa izenburuko bilkuran hartu du parte. Bere tesia aurkeztu du: Euskal emakumeek eta genero ez-normatiboek Euskal Herrian osasungintzan... [+]
Abenduaren 24an erori zen gobernua, Kaledonia Elkarrekin alderdi loialistako ordezkariek dimititu zutelako. Hori horrela, loialistek berreskuratu egin dute independentistek 2021ean lehen aldikoz lorturiko presidente kargua. Maiatzaz geroztik krisi politiko, sozial eta ekonomiko... [+]
AEBko eta munduko hiri handienetakoa den Los Angeles sute ikaragarriek harrapatu dute eta jadanik 150.000 lagun lekuz aldatu behar izan dituzte agintariek. Alkateak larrialdi egoera ezarri du, garrek ehundaka etxe kiskali dituzte hainbat auzotan, eta haizete gogorrek ez dute... [+]
Groenlandia eta Kanada AEBen barne eta Panamako Kanala bere kontrol zuzenaren pean nahi ditu Trumpek. Gazari begira ere argi utzi du: israeldar bahituak ez badituzte berehala askatzen, "infernua" zabalduko du Ekialde Hurbilean. Azkenik, Mexikoko Golkoari izena aldatu... [+]
Urtarrilaren 20rako bidea. Donald Trump urtarrilaren 20an izendatuko dute AEBetako presidente. Demokraten aldeko elite ekonomikoak hainbat aldiz saiatu dira Trump hiltzen. Lortuko al dute helburua urtarrilaren 20a baino lehen? Hortaz gain, guda fase berri garratzagora eraman... [+]
2017an Indonesiak eta Herbehereek akordio bat sinatu zuten, Europako herrialdeak hiru mendeko kolonialismoaren ondorioz lapurtutako ondarea itzul tzeko helburuarekin. Gusti Agung Wesaka Puja itzultze prozesuaren arduradun indonesiarraren hitzetan, akordio hori... [+]
Grezia, 1975. Herrialdeak urtea errepublika gisa hasi zuen, hiru aste lehenago, 1974ko abenduaren 8ko erreferendumean, herritarrek monarkiaren amaiera erabaki ondoren.
Hamarkada bat lehenago, 1964an, Pablo I.a erregea hil zenean, Konstantino semeak hartu zuen tronua, 23 urte... [+]
96 urterekin hil da Jean-Marie Le Pen, eskuin-muturreko aurpegi ezaguna, Frantziako Estatuan urtez urte indartu egin den Fronte Nazionalaren sortzailea. Ahoan bilorik gabe aritu izan da beti eta beti bere ideia arrazistak zabaltzen. Ideia arrazistak ereiten, eta uztak jasotzen:... [+]
Oporlekuekin soilik lotuko dituzte askok Balear Uharteak, baina agroekologiaren eta kontsumoaren bueltan mugimendu bizia dute Mallorca irlan: Associació de Varietats Locals de Mallorca (tokiko hazi barietateen elkartea) da horren adibide. Abenduaren hasieran, elkarte... [+]
Otsailaren 7an, Maccabi Tel Aviv taldeak Baskoniaren aurkako partida jokatzeko asmoa du Gasteizen. Palestinarekin Elkartasuna Plataformak salatu du Israelek kultur eta kirol ekimenak palestinarren aurkako krimenak estaltzeko erabiltzen dituela. Aurpegi zuriketaren aurka,... [+]
Muturreko lehorte eta euriteak normaltasun berria bilakatu zaizkigu. Areagotzen dituzten kalte ekonomiko eta ekosistemikoen artean, laborantzak pairaturikoak ez dira txikienak. Bereziki, lehorte garaietan zaluegi idortzen diren edota eurite handietan ur guzia xurgatu ezin duten... [+]
Artista polifazetikoa izan zen Harry Smith (1923-1991). Inkonformista erradikala ere bai, bere biografia askotan nabarmentzen denez. Instituzio eta galeristetatik urrun, eskale baten itxura izan zuen urte luzez. Berari buruzko azken liburua, Cosmic Scholar: The Life and Times of... [+]
Munduarenak ere egin du, sinbolo bat delako aspaldi, zeren eta historian lehenago ere egin dira genozidioak eta egingo dira gehiago (zorte txarra, aizu, han jaiotzea egokitu zaizu), baina Palestinarenak ezaugarri bereziak ditu:
- Aspaldikoa da, XIX. mendearen hondarrean... [+]