Giltzurruneko kolikoak

Giltzurruneko kolikoa edo koliko nefritikoa giltzurrun inguruan, gerriaren albo batean nahiz bestean, azaltzen den oso min gogorra da. Gernua kanporatzeko oztopo baten ondorioz presioak gora egiten du, eta gernubideak puztu edo handitu egiten dira.

Pixari aurrera egiten uzten ez dion oztopoa kalkulu bat izan ohi da, giltzurrunetik irteten den hodiaren barruan sartu eta hor trabatuta geratzen den harri moduko kozkorra. Askoz ere arraroagoak diren beste kasu batzuetan, buxadura odol-koagulu batek edo zorne-bilduma batek sor dezake, edo gernubidea abzesu nahiz tumore batek estutzen duelako agertuko da traba edo oztopoa.

Zer sintoma ditu kolikoak?

Mina, oso zorrotza, gerriaren alde batean kokatzen da, azken saihets-hezurraren parean gutxi gorabehera, eta bat-batean agertu ohi da. Normalean ez da etengabea izaten, une batzuetan baretze antzera egingo du, ondoren berriro azaltzeko, pazientea harriaz erditzen ariko balitz bezala. Gerri aldetik sabelera zabaltzen da mina, alde horretako iztaira, hortik barrabiletara eta zakil-puntara iristeko gizonezkoen kasuan, eta genitaletako ezpain nagusietara emakumeenean. Minaz gain, molestiak agertzen dira pixa egiterakoan, eta batzuetan pixa odolez zikindua. Goragaleak, gorakoak eta izerdi hotza ere sarritan agertzen dira.

Ba al da konplikaziorik?

Ez dira oso usuak, baina ez dira hala ere baztertzeko modukoak: gernu-infekzioak dira arruntenak, gernubideak buxatuta daudenez. Buxadura erabatekoa baldin bada, pixa ezin da kanporatu eta trabatuta geratzen da, gernubideak dilatatuz doaz eta gernuaren presioak gora egiten du. Horrek giltzurrunei eragiten die, eta horixe da lesio larri samarrak sortzeko arrisku nagusia.

Kolikoa duenak larrialdietara joan behar du, mina tratatu eta diagnostikoa ziurtatzeko. Garrantzi handikoa da kolikoaren arrazoia zein den jakitea; erradiografia arruntetan ikusten ez diren kalkuluak badaudenez, ekografia erabiltzen da zalantza guztiak argitzeko. Kontraste bidezko erradiografiak edo erresonantzia magnetikoa ere erabil daitezke harria non dagoen zehazteko, batetik; erabakitzeko ea bere kasa kanporatuko den, edota, aitzitik, tratamendua beharko den kalkulua botatzeko, bestetik; eta giltzurrunean gerta daitezkeen eraginak eta ondorioak baloratzeko, azkenik. Mina bero lokalarekin baretzen da: ur-poltsa bero bat, esterila elektrikoa edo, erremediorik onena, gerriraino estaliko gaituen ur bero-berozko bainu batean murgiltzea.

Eta prebentzio moduan zer?

Kolikoa harriak eragindakoa denean, ezinezkoa da berriro errepikatuko den ala ez jakitea, kalkuluak desegin eta kanporatu arren. Horregatik, harri gehiagorik sor ez dadin saiatzea da aurrera begira egin beharreko gauzarik garrantzitsuena. Ariketa fisikoa egin, horrek harriak eratzea zailtzen duelako. Komeni da egunean bi litro ur gutxienez edatea, honela banatuta: eguneko otordu nagusietan, otorduak pasa eta handik bi ordura eta ohera joaterakoan. Neurri dietetikoak aldatu egiten dira zertxobait, harriaren konposizioaren arabera. Gatz eta proteinen kontsumoa mugatu behar da otorduetan, gernuan kaltzioa eta azido urikoa gehitzen dituztelako. Eguneroko elikaduran hurrengoak dira kontrolatu beharreko jakiak: esnekiak kaltziozko harrien kasuan; berdurak, lekaleak eta zitrikoak oxalatoz eratutako harrien kasuan; eta haragiak oro har eta erraiak eta barrukiak bereziki azido urikozko harrien kasuan.


Azkenak
Santa Klausen ejertzito antikapitalista

Kopenhage, 1974ko abenduaren 18a. Eguerdiko hamabietan ferry bat iritsi zen portura eta bertatik 100 Santa Klaus inguruz osatutako taldea lehorreratu zen. Antzara erraldoi bat zeramaten haiekin. Asmoa “Troiako antzara” moduko bat egitea zen, eta, hirira iristean,... [+]


Eski estazioetako festibaletan kutsadurak goia jotzen du

Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]


2024-12-23 | Estitxu Eizagirre
Jaurlaritzak onartu duen planaren aurka mobilizatu da EH Bizirik
“Egungo eredu kapitalista gainditzea ezinbestekoa da larrialdi ekologiko eta energetikoari aterabide bat aurkitzeko”

Gizartean gatazka sortzen duten proiektuak jai bezperetan onartzeko ohiturari jarraituz, abenduaren 20an onartu du Eusko Jaurlaritzak Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialaren "behin behineko bertsioa". EH Bizirik-ek elkarretaratzea egin du Jaurlaritzaren... [+]


2024-12-23 | ARGIA
Hiru lagunek osatutako lehendakaritza izango du Seaskak

Erik Etxartek, Sophie Layusek eta Antton Etxeberrik osatutako lehendakaritzak ordezkatuko du Peio Jorajuria, 2019tik Seaskako lehendakari dena.


2024-12-23 | Julene Flamarique
Vidalina Morales, nekazaria eta ekintzailea
“Kaleetan gerra tankeak ikustea normalizatu dugu, gerran egon gabe ere”

Santa Marta komunitateko (El Salvador) ADES Garapen Ekonomiko eta Sozialerako Elkarteko presidentea da Vidalina Morales. “Rol horretatik harago, ingurumen ekintzailea ere banaiz, giza eskubideen defendatzailea eta emakume baserritarra; hainbat urtez borrokan egon diren... [+]


2024-12-23 | Julene Flamarique
Emakumeak nola bortxatu aholkuak partekatzeko 70.000 partaideko Telegram kanal bat atzeman dute Alemanian

Mundu osoko 70.000 gizonek baino gehiagok hartzen dute parte emakumeak nola drogatu eta bortxatu hitz egiteko txat-talde batean. Alemaniako ARD irrati publikoko bi kazetarik egin dute ikerketa urtebetez eta erakutsi dute kasu batzuetan biktimak bikotekideak, arrebak eta amak... [+]


2024-12-23 | Ahotsa.info
“HTX-k bukatzen du bere zikloa, baina oraindik daude borrokatzeko eta aldarrikatzeko motiboak”

HTX ROCK jaialdiaren azken-aurreko edizioa izanen da abenduaren 28an, eta Atarrabiako herrian ospatuko den azkenekoa, alegia.


Hegoaldean 222 milioi euro gastatu dira Espainiako Loterian, sarietan jasotakoa baino bost bider gehiago

Gabonetako Loteriaren datuak eman berri ditu Espainiako Gobernuaren menpeko Estatuko Loteriak eta Apustuak elkarteak. Horien arabera, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan batez beste 84,33 euro gastatu ditu herritar bakoitzak, eta nafarrek, berriz, 53,38 euro, EiTBn irakur daitekeenez... [+]


2024-12-23 | ARGIA
Zaballako espetxeko funtzionarioek “ezkutuko greba” hasi dutela salatu dute zenbait presok

Hainbat euskal presok salatu duenez, Zaballako espetxezainek "ezkutuko greba" hasi dute, haien erdiak gaixotasun baja hartuta. "Ezkutuko greba honen bitartez, 'zerbitzuaren gabeziak' salatzea dute helburu, baina benetako greba bati ekin ez, eta preso... [+]


Olentzero eta Mari Domingiren etorrera Irunen: “Herritik sorturiko ekitaldiaren jabe egin da Udala”

Herriko elkarte eta eragileek antolatzen dute Olentzero eta Mari Domingiren etorrera Irunen, sorreratik. Goizetik gauera jakin dute udalak hartu duela ekitaldiaren jabetza eta beraz, ekitaldiaren inguruko azken erabakiak haren gain geratu direla: “Udalari eskatzen diogu... [+]


2024-12-23 | Behe Banda
Barra warroak
Asko maite zaituztet, baina...

Ez dut maite aterkia partekatzen ez dakien jendea. Ez dut maite azkarregi ibiltzen den jendea, ni ez naizenean; ez eta polikiegi ibiltzen dena ere (tira, horiek pixka bat bai, baina pixka bat bakarrik). Ez dut maite autobusean pasilloaren aldeko eserlekuan esertzen den jendea... [+]


Gabonetan tokikoa eta sasoikoa kontsumitu eta, bide batez, Israelgo produktuak boikoteatu

Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.


2024-12-23 | Irati Diez Virto
Ez naiz sagua, ezta satorra ere; lursagua naiz

Ugaztun hitza entzutean, askotan burura etortzen zaizkigun lehen ordezkariak tamaina handienekoak izan ohi dira: hartza, otsoa, oreina… Batzuetan etxekotutako katua edo txakurra dira agertzen lehenak, edo urruneko lehoiak eta elefanteak. Ikusgarritasunak lehia irabazi ohi... [+]


2024-12-23 | Garazi Zabaleta
Ekin Dulantzi
Nekazaritzako elikagaien test gunea Dulantzin

Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]


Eguneraketa berriak daude