Thomas Jefferson eta klima aldaketa
Virginia (AEB), 1776ko uztailaren 1a. Thomas Jefferson (1743-1826), AEBen aita fundatzaileetakoa, urte bereko Independentzia Deklarazioaren egile nagusia eta geroago herrialde berriko hirugarren presidente izango zena, eguneko tenperatura eta eguraldiaren fenomeno guztiak jasotzen hasi zen bere egunkarian. Hilabeteko eta urteko batez bestekoak kalkulatu zituen gero, eta inguruko zaharren kontakizunak eta ahozko tradizioari esker gordetakoak ere bildu zituen. Klima aldatzen ari zela uste zuen.
1781ean kezka hura Notes on the State of Virginia (Virginiako estatuari buruzko oharrak) lanean azaldu zuen: “Klima nabarmen aldatzen ari da. Neguak askoz neurritsuagoak dira. Elurra ez du hain maiz egiten eta, egiten duenean, gutxiago botatzen du. Sarri, ez dago elurrik mendien magaletan, gehienez ere bizpahiru egun irauten du, eta oso gutxitan, astebete. Zaharrek esan didatenez, elurrak urtero hiru hilabetez estali ohi zituen lur hauek, eta gaur egun ia sekula izozten ez diren ibaiak negu oro izozten ziren. Aldaketa honek tenperatura gorabehera handiak ekarri ditu udaberri honetan eta hori oso kaltegarria izango da uztarentzat”.
Aldaketa hori gizakiak eragindakoa zela uste zuen Jeffersonek; baso azalera handiak soiltzen ari ziren AEBen nekazaritzarako soroak zabaltzeko, eta horrek klima aldaketarekin lotura zuzena zuela uste zuen.
1799an Thomas Jeffersonek abiatutako eztabaida Connecticuteko Arte eta Zientzia Akademia sortu berrira iritsi zen, eta hantxe itzali zen, Noah Webster AEBetako hezkuntza sistemaren aitaren eskutik (1758-1843). Websterren esanetan, Jeffersonek bildutako datuak ez ziren zehatzak eta ez zuten ezertxo ere frogatzen, pertsona bakarrak toki gutxitan hartuak zirelako. Gainera, klima aldaketaren teoria herritarren sineskerietan oinarritu izana leporatu zion garai hartan AEBetako presidenteorde zen Jeffersoni. Websterren arabera, aldaketak oso bakanak eta “mikroklimatikoak” ziren.
Handik bi urtera, 1801ean, Thomas Jefferson AEBetako presidente izendatu zuten, eta zortzi urtez potentzia berriaren burua izan zen. Baina 200 urtez klima aldaketari buruzko teoriak oihartzun urria izan zuen, eta Websterren tesia nagusitu zen.
Milaka pertsona kalera atera dira larunbatean, Eusko Jaurlaritzari eta Osasun Sailari "konponbide errealak" eskatzeko, Osakidetzaren arazo estrukturalak konpon ditzaten.
Milaka eta milaka lagun elkartu dira larunbat bazkalondoan Iruñean, Baztango Aroztegiaren makroproiektuari aurkakotasuna adierazteko eta maiatzean epaituko dituzten zazpi auzipetuen absoluzioa eskatzeko. Bideoz grabatu dugu amaiera ekitaldiko hitzartzea [albistearen... [+]
Jan-edanean zeuden denak, itxuraz alai, baina baten bat urduri zebilen aperitibo eta aperitifa artean. Bigarrenez jasoko zuen saria, baina eskuetan edukiko zuen lehenbizikoa izango zen. Eta urduri zegoen, oroigarriak bulegora heldu beharra zeukalako, joder. ARGIA Sariak ez dira,... [+]
Gauzak bizi eta azkar aldatzen badira ere, zenbait kontu ez dira aldatzen: Argia Sarien ekitaldia da horietako bat. Horixe esan dio kronikagile honi beharrera etorri den kanpoko kazetari batek, ARGIA asko aldatu dela esatearekin batera, sari-banaketa hasi aurretik. Onerako ari... [+]
Galtzaileen herri ondarea sarean jartzeko erakunde publiko batetik egindako ahaleginagatik, ahots gabeen ahotsa entzuteko aukera emateagatik, eta batez ere, Nafarroak aitzindari izaten segi dezan oroimen historikoa berreskuratzeko bidean, Interneteko Argia Saria Nafarroako... [+]
Sei sari banatu ditugu aurten: ikus-entzunezko saria EITB Kultura telebista saioari eman zaio, prentsako saria Irutxuloko Hitza Donostiako hedabideari, entzunezko saria BaDa!bil podcastari, interneteko saria Oroibidea bilatzaileari eta komunikazio kanpaina onenaren saria Altxa... [+]
Onintza Irureta Azkunek egin du hitzartzea ARGIAko lantaldearen izenean:
"ARGIAko komunitatea osatzen duten milaka lagunetako batek berriki adierazi digu batzuetan ARGIA iluna dela, barruak mugiarazten dizkion albiste gogorrak daudela. Lan ona egiten dugula, baina... [+]
Seme-alabek lehen mugikorra izateko adina atzeratzeko eskolaz eskola egindako lanagatik eta lortutako emaitzengatik, ikastetxeak mugikorrik gabeko arnasgune izateko borrokagatik, kanpaina onenaren Argia Saria guraso elkarteek osaturiko Altxa Burua ekimenarentzat izan da... [+]
Hamabost urteotan gazteenen artean euskara sustatzeko egindako lanagatik eta lortutako arrakastagatik, Merezimenduzko Argia Saria Ene Kantak proiektuarentzat izan da. Saria Nerea Urbizu, Fermin Sarasa eta Jesus Irujok jaso dute.
Entzunezko Argia Saria BaDA!bil podcastak jaso du, Hiru Damatxo ekoiztetxeak ekoitzitakoa, eta Gerediaga elkarteak eta EITBk finantzatutakoa. Podcastak kulturgintzan dabiltzan lau mahaikidez osaturiko bost mahai inguru jaso ditu Durangoko Azokaren bueltan. Saria jaso dute Amets... [+]
Prentsako Argia Saria Irutxuloko Hitza-rentzat izan da, eskuin muturraren igoerari egindako jarraipenagatik eta talde erreakzionarioen benetako aurpegia erakusteko kalean hor egoteagatik. Aurten 20 urte beteko ditu Donostiako hedabideak. Aizpea Aizpurua, Andrea Bosch,... [+]
EITB Kultura telebista saioak jaso du Argia Saria euskal kulturgileen lana bistaratzeagatik, Euskal Herriko txoko guztietako proiektuak telebista publikora ekartzeagatik, eta egiten duten kalitatezko ikus-entzunezkoagatik. Saria Leire Ikaranek eta Kerman Diazek jaso dute, Berde... [+]
Ekimenak erreferendum eskaera egin du eta Shirley Weber estatu idazkariak onartu. Orain, prozesuari jarraipena emateko, 546.000 sinadura lortu behar dituzte datorren uztailerako. Marcus Evansek egin du eskaera.