Mamua, mamua! Horixe esaten etorri zen sukaldera 2 urteko umea. Egongelara hurbildu, eta han zeuden “mamuak”, hiru kaputxadun telebistako pantailan. Arrazoia daukate adituek, kontu handia eduki behar da haurrek telebistan ikusten dutenarekin, baita babestutako ordutegietan ere. Erne egon behar beti, ez-ustean “mamu” beldurgarriek traumarik sortu ez dezaten.

Bukatu dira ekintza armatuak, eta pentsatu nahi nuke horrekin batera amaitu direla Euskal Herriaren izenean berba egiten duten kaputxadunak.

Ez da nolanahikoa atzean lagatzen duguna. Atentatuak gogorrak izan dira, jasangaitzak. Eta beste horrenbeste horiek justifikatzeko irakurri ditugun komunikatuak. Bere burua gudari salbatzailetzat izan dutenen diskurtsoa oso mingarria izan da askotan, etsigarria. Praktika gutxi ez, eta teoria militarra ere sufritu behar izan dugu, eta zelakoa gainera.

Adibideak, ugari. 2000ko abenduan, ETAk Paco Cano hil zuen, PPko zinegotzia Bartzelonako Viladecavalls herrian. Igeltseroa zen Cano. Laneko furgonetaren azpian lehergailua zartarazita akabatu zuten.

“Euskal Herriaren zanpatzaile” izatea leporatu zion ETAk handik hilabetera argitaratutako komunikatuan. Viladecavalls-eko igeltseroa “Euskal Herriaren zanpatzaile”. Iraingarria, patetikoa.

Eta zenbat horrelako. Zinegotziak, kazetariak, sukaldariak, enpresariak... Denak etsaiak, guztiek hartu zuten hiltzeko zigorra, norbaitzuek hala erabakita, herriaren askapenaren izenean.

“Zanpatzaile”, “trafikatzaile” edo “etsai”, berba krudelak egon dira hildakoentzat. Lehen gutxi ez, eta hitzekin ere sufrimendua tonaka senideentzat. Nola ez ikaratu horrelakoak irakurtzerakoan.

Argi dago aurrera begiratu behar dugula, baina atzora arte bizi izandakoa ahaztu gabe. Giza eskubideak ez ditu ETAk bakarrik urratu, askotan salatu dugu hori, baina bere erantzukizuna handia da, eta ezin dio horri muzin egin.

Aurrera egiteko, kaputxak eta txapelak bateraezinak dira, izua besterik ez du sortzen konbinazio ezin zatarrago horrek.

Urteetan ikusi ditugu kaputxadunak Euskal Herriaren izenean berbetan. Iraganeko irudia behar du izan, eta ez dugu faltan botako.

Frankismoari aurre egiteko sortutakoek mamu beldurgarri eginda bukatu dute, eta ez 2 urteko umearen begietara bakarrik.