Basoa, ingeniari eta basozaleen zain ez dagoenari eskerrak! Gure herrian, Usurbilen, Gipuzkoako Foru Aldundiak 700 hektareatik gorako mendi bat beretzat hartua du, berezko jabea duen herriari bueltatu gabe. Irisasi mendia da. Bertan, azken mendean, basogintza basatiena egin da, hau da, pinua pinua eta pinua. Tarteka beste espezieren batekin ere saioak egin dituzte, baina basogintza lan guztien helburua beti bera izan da: dirua. Sail puska horrek ingurumenerako duen garrantzia inoiz ez dute kontuan izan. Dirua eta dirua.
Beste ezerk zentzarazi ezin eta baso ingeniariei onddo ttipi ñimiño batek aurre egin die. Eta airean dauzka, beldurrak airean. Lurreko onddo horrek eragiten duen gaitzak jota, pinudiak gorritzen eta hiltzen ari dira. Aurki insignis pinua gure burutazioetatik desagertuko da. Baso beltza iraganeko kontua eta basogintzaren historiaren ikerketa gaia izango da.
Irisasin pinudiak bota eta berriro pinua jartzeko plangintza lotsagarria ezin burutu dute. Lan hori aginduko lukeen politikaria eta zuzenduko lukeen ingeniaria denon algara-bazka lirateke. Pinua atera eta soildutako sailak lur gorri daude...
Eskerrak, baina, basoa inoren zain nagituta ez dagoenik. Eta tiragaleak egin beharrik gabe, bertako baldintzetara, onddo ttikia tartean, ederki asko egokitutako makina bat zuhaitz eta arbola sail horietan okupak egin dira: arantza beltzak (Prunus spinosa), zumarrak (Ulmus sp.), maaltzak (Pyrus sp.), maspilak (Sorbus torminalis), astigarrak (Acer campestre eta Acer pseudoplatanus), hurritzak (Corylus avellana), lizarrak (Fraxinus excelsior), haltzak (Alnus glutinosa) eta abar, ingeniarien beldurrak diruaren kopetakotik askatu eta okupatutako mendi-lurretan lagunarte polita topatu dut. Egin berri diedan bisitan poza hartu nuen, indarrean topatu nituen, auzolanean gogotik. Naturalena den kaosera bidean auzolanean.
Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]
UNESCOk Munduko Biosfera Erreserben Sarea zabaldu du hamaika izendapen berrirekin, horien artean da Iratiko Oihana. Astearte honetan jaso dute diploma Zaraitzu eta Aezkoa ibarretako presidenteek Ariben.
56 urteko langile bat hil da Lizarran, Agralco (Agrupacion Alcoholera de Bodegas Cooperativas) biltegian lanean ari zela. 10:00ak aldera gertatu da ezbeharra, Lizarran la alcoholera moduan ezagutzen den nekazaritza hondakinen biltegian.
Barrikoteak, barrikak, bukoiak eta upelak bete berriak ditugu etxean sagar muztioz (Malus domestica). Makina bat beteko ziren, ipar eta hego, gure geografia guztian mahatsarenarekin ere (Vitis vinifera). Sagasti, mahastiko lanak eta dolare, soto, upelategi eta pitarretako lanak... [+]
Mugitzeko eta ibiltzeko zailtasunak dituzten 5 urteko bi ikasleri asteroko baso-eskola saioa egokitu zaie Irungo ikastetxean: muga eta beldur artean hasitako erronkak onura, garapen eta ikasketa handiak izan ditu. "Oso babestuta dauden ikasleak dira eta basoan aske uzteak... [+]
Odei Etxeberri Bimboire, Gorka Roca Torre eta beraien seme Oihan eta Miru buruaskiak dira elikaduran. Horretarako, aztertu behar izan dute gorputzak zer elikagai eta zein kopurutan behar dituen; horiek zein janaritan dauden; urtaro bakoitzean horiek denak eskuratzeko zer landu... [+]
Tolosatik abiatu eta Bedaion gora egin, Menditxiki aldera. Batean Bedaio, bestean Zarate, Gipuzkoako eta Nafarroako muga-mugan gara. Hantxe dira helburu ditugun lursailak, Itxitua eta Erlo, garai batean lahar, pagadi gaur egun: Gregorio Ugartemendia Zubillagaren basoa duzu.
Baso naturaletan estratu eta funtzio ezberdinak betetzen dituzten espezieak aurkitzen ditugu. Batzuek gaina hartuko dute, eta mende ugari bertan igaroko dituzte. Beste batzuek lehen urratsak emango dituzte, baso-kideengatik sakrifikatuko dira eta beraien gorpu ustelak sistemari... [+]
Lehen begi kolpean, ohiko artaldea dirudi argazkikoak, ezta? Bada, ez… ardi horiek suhiltzaile ere badira eta. Nafarroako Zunbeltz Nekazaritzako Test Guneak zerbitzu berria eta berritzailea jarri du martxan Lizarraldean: Arsue, edo artalde suhiltzaile estentsiboa... [+]
Urteak daramatzate Atxondoko Biezko baserrian bizitzen eta lanean Aner Garitaonandiak eta Oihane Lekunberrik. “Kaletarrak ginen gu, nik enpresa eta turismo ikasketak egin nituen, baina mundu hori ez zitzaidan gustatzen…”, azaldu du ekoizleak. Lekunberrik,... [+]
Baso jangarria edo oihan baratzea lantzen dute duela 14 urtetatik Odei Etxeberriak eta Gorka Torrek. Zuhaitzak eta barazkiak uztartzen dituen sistema honen oinarriak azaldu ditu Torrek Egonarria saioan, Mattin Jauregiren galderei erantzunez. Urte hauetan guztietan hainbat... [+]
Ekosistema askok itzulera gabeko puntuak dituzte, hau da, estresa maila berezi bat pairatuz gero –izan klima aldaketa, kutsadura edo kalte fisiko zuzenarengatik– desagertzen ahal dira, eta ekosistemak haien artean konektatuak izanez gero hurrenez hurren elkar... [+]
Bidaia hau hasi nuenean, ikuspuntu erromantikoz imajinatzen nituen baso jangarriak: zuhaitz artean ibili, fruitu goxoak dastatu, loreak usaindu... baina baso jangarriek badituzte arantza ugari ere, porrotak, erratak... Gaur, ikasketa politak eskaini dizkidaten porrot horietako... [+]