MARIANO RAJOY jauna bere bunkerrean dago, egoerari nola aurre egingo ei dion aztertzen, eta lehen urratsak sendo emateko prest. Ez du oraino ezer iragarri, baina badakigu zer dakarren: aurrekontuen hersturaren norabidean, Rajoyk bata bestearen atzean beteko ditu Europako Banku Zentralak eta Alemaniak aholkatutako irizpide eta neurriak, “merkatuek” diotena alegia. Aurretik PSOEk eta Jose Luis Rodriguez Zapaterok egin duten gauza bera. Hau da, Europako sozialdemokraziak Grezian, Portugalen edo beste hainbat herrialdetan egin duena. “Ez baitago krisi ekonomikotik ateratzeko beste biderik, gastu publikoa murriztea, zorra ordaindu ahal izateko eta merkatuek ez gaitzaten zigortu”, dio doktrina neoliberalak.
Baina zergatik murriztu behar da gastu publikoa, Espainiaren zor publikoa Europako Batasuneko txikienetakoa denean? BPGaren %60,1 da Espainiako zor publikoa, Frantziakoa %82, Alemaniakoa %83 eta Italiakoa %119, adibidez). Zergatik herritarren bizi mailan eragin itzela duten murrizketak, zor publikoaren handitzea ez datorrenean gastuaren gehitzetik diru sarreren gutxitzetik baino?
Erantzuna Espainiako zor pribatuan dago eta hau bai da Europako handienetakoa. Zorpetze maila handiak arazoak dakarzkio edonori, baina areago egoera horretan krisi ekonomikoak harrapatzen badu. Baina, gainera, egoera biziki larritzen da, finantza merkatuen aurrean Espainiako Gobernuak zor horiek ordainduko diren bermea beregatzatzen badu, horrela finantza merkatu horien zigorra saihestuko duelakoan. Bistan da ez duela lortzen.
Irakurleak askotan irakurriko zuen zein zorpetuta dauden Espainiako familiak eta hala da. Baina zor pribatuaren zati bat besterik ez da hori, eta ez handiena. Horrela banatzen da Espainiak guztira duen zorra (4,25 milioi euro): 700.000 milioi euro publikoa; familiena bilioi bat baino gutxixeago; enpresena 1,3 bilioi; eta bankuena 1,35 bilioi (baxuenetik jota).
Orduan, familia batek arazoak baditu eta hipotekatutako etxea galtzen badu, hori arazo handia da –esaten da–, baina familia hori ez zen behar beste arduratsua izan bere garaian eta orain ondorioak jasan behar ditu –gaineratzen da–. Espainiako Gobernua ez da horretan sartuko, ez bada legea betearazi eta familia etxe horretatik kanporatzeko.
BANKUEKIN guztiz kontrakoa da, familiek baino askoz zor handiagoa dute Espainian, baina Gobernuak jarriko du 100.000 milioi euroko fondo bat aurrezki kutxen zorrak kitatu eta hauek egoera osasuntsuan jartzeko. Baina are eta larriagoa, zor horren zati handi bat atzerriko bankuekin denez (nagusiki frantsesak, alemanak eta estatubatuarrak), Gobernuak adierazi nahi die Espainiako kutxa eta bankuek beteko dutela beren ordainketa, eta Gobernua bera dela horren berme. Eta hortik dator aurrekontuetako murrizketa itzelen arazoa, ez zor publikotik, zor pribatutik eta batez ere enpresa handi eta bankuen zorretatik.
Azken finean, doktrina neoliberalak azaltzen du ezin direla zorretan diren herritarrak zuzenean erreskatatu, erreskate hori ekonomiaren hazkundeak ekarriko duela, enpleguaren sorrerak... Bankuak erreskatatzea, ordea, ezinbestekoa da, hauen maileguak pertsonarentzat odola bezalakoak direlako ekonomiarentzat, eta hauek ondoratuz gero ekonomia ondoratuko litzatekeelako.
Ez dago irtenbiderik eskema horretan: azken hiru hamarkadetako desarautzearen ondorioz, finantza munduak ia nahi duena egin izan du eta horrek ekarri zuen 2007ko finantza krisia. Burbuilak sortu, gutxi batzuk ikaragarri aberastu eta, errealitate ekonomikoari erantzuten ez dioten burbuilak direnez, hauek eztanda egitean krisi itzela eragiten dute. Horregatik, 2007ko krisiaren ondoren, gobernuek esan zuten ezinbestekoa zela finantza mundua arautzea. Baina jai, ez da ezertxo ere egin eta “merkatuek” agintzen jarraitzen dute, eta nola gainera.
Ez al da, beraz, alternatibarik Rajoyren bulegoan gertatzen ari denari? Bai, baldin eta herritarrak eta ez finantza merkatuak jartzen badira konponbidearen erdigunean. Egongo da, baldin eta herritarrok, bakoitzak berean eta batez ere multzoan, bilatzen baditugu. Ezetz esatea da lehen urratsa. Gero, apurka, bestelako urratsak ematea, zergekin Gipuzkoako Diputazioan egiten ari diren bezala, adibidez.
Gobernuak aberriratu ondoren, ia urtebetez bizi behar izan dute aterpetxeetan eta ostatu pribatuetan, eta etengabe lekualdatu dituzte. Gaur egun erabiltzen duten aterpetxea urriaren 31n utzi beharko zutela esan zieten azkenekoz, nahiz eta badirudien beste luzapen bat ezarriko... [+]
Hainbat emakume-langile esplotatu eta horiei sexualki eraso egin dieten jabeen taberna pinturaz margotu zuten ezezagunek domeka gauean Getxoko Areeta auzoan. Pinturaz gainera, aldarri bat ere margotu zuten ondoko horman: "Erasoen aurrean klase batasuna".
Gaur gauean, urriak 17, 88 urte faxistek Jose Ariztimuño, Aitzol, hil zutena. Fusilamendu pelotoiaren aurrean ez zuela isilik gelditu nahi irakurri berri dut. Soldaduei tiro egitea kosta egin omen zitzaien, behin eta berriz agindu behar izan omen zieten su egiteko. Hala... [+]
Espainiako Lan ministro Yolanda Diazen proiektuaren aurka agertu da Banaketa Enpresa Handien Elkartea (Anged): "Joko-arauen aldaketa" ez du onartzen.
"Erraldoiei buruzko ipuina nahi dugu, haur txiki nahiz koskortuagoentzat". ARGIAk enkargua egin zien etxekoak ditugun Gorka Bereziartua kazetariari eta Adur Larrea ilustratzaileari. Emaitza: Abentura erraldoia. Salba dezagun kalejira. "Gauza berriak probatzeko... [+]
TikTok enpresaren barne-dokumentuen filtrazio batek adierazi duenez, enpresa jakitun zen 15 urteko hainbat neska zuzenekoetan biluzten zirela gizonezko helduek bidalitako txanpon birtualen truke. Sare sozialeko hainbat dokumentutarako sarbidea ahalbidetu zuen akats bati esker... [+]
Kritiken artean deportatu ditu Italiak hamasei errefuxiatu Albanian eraiki duen "harrera-zentro" batera. Proiektua 2023. urtean erabaki zen Meloniren Italiaren eta Albaniako Ramaren arteko akordio bat izan zela eta, eta "migrazio-kudeaketak bizkortzea" du... [+]
Goiburu hori soilik irakurri eta ezinezkoa nor den edo nor zen asmatzea, baina bazen nor!
Ángel González Olvera, Mexikon ezagutu genuen duela 11 urte bertsolariok hango inprobisatzaileekin jardunaldi batzuetara gonbidatu gintuztenean. Mendi gain batean bizi zen,... [+]
Mexiko Hiria, 1968ko urriaren 2a. Hilabete batzuk lehenago, ekainaren 22an abiatutako ikasle mugimenduak mitin bat antolatu zuen Hiru Kulturen Plazan, hiriko Nonoalco-Tlatelolco unitatean. Mexikoko ejertzitoak eta Batallón Olimpia talde paramilitarrak bildutako ikasleei... [+]
Erdi Aroan Jaungoikoa jaun eta jabe zen bezala, garai modernotan merkatuaren eta bere lege zurrunen menpe bizi gara. Goi mailako soldata erraldoiak merkatuak zehazten omen ditu; izan ere, Iberdrola edo BBVAko CEO-en sariak beraien arloko merkatuek finkatzen omen dituzte, nahiz... [+]
Tomas Mororen Utopia liburuko utopiarrek leitzea maite omen zuten. Hizkien bueltako hezkuntza onaren ondorioz, haurtzaroan hasi eta helduaroan ere aritzen ei ziren, inork manatu beharrik gabe, leitzen eta ikasten eta gehiago leitzen. Pentsa, aisialdia horretara emanak bizi zuten... [+]
Sandra Cisnerosek idatzitako The House on Mango Street mugaldeko liburuan pertsonaia baten txakurrak bi izen ditu: bat, espainolez; bat, ingelesez. Beharbada kontu harrigarria gerta liteke lehen begiratuan, baita liburu baterako ere, baina lasaiago pentsatuz gero ohartuko gara... [+]
Iraileko igandeetan ohitura da gure inguruetan Erniora igotzea, Zelatunen dantzan aritzea eta txorizo muturra, edo, jatea. Eguraldi txarrenaz ere ez da jenderik falta izaten. Aurten lagunak goizago abiatu eta ni berandututa, bakarrik nindoan estratan gora, beherantz zetozen... [+]
Berrogei urte eginen du urriaren 24an Georges Ibrahim Abdallah libanoarra atxilotu eta preso sartu zuela Frantziako Estatuak, eta horrenbestez Europako preso politiko zaharrena da. Palestinaren askatasunaren aldeko militantea, Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea... [+]