"Amaiurrek neurrian parte hartuko du Madrilen"
Bilbo, 1955. Hidrogeologian katedraduna. EHUko irakaslea Leioan. HBko eta Euskal Herritarrok-eko ordezkaria izana Bizkaiko Batzar Nagusietan nahiz Eusko Legebiltzarrean. Amaiurreko zerrendaburua da Bizkaian –Espainiako Kongresurako–
azaroaren 20ko hauteskundeetan.
Zer dela-eta berriz ere politikan? Politikaren harra daramazu? Zer da politika zuretzat?
Ez dut sekula politika modu profesionalean ulertu. Politika, zentzu zabalean, herritarrok egunerokotasunean parte hartzeko eta erabakitzeko eskubidea da, eta, gurean, beharra ere bai. Politika ulertzeko modu horrek eraman ninduen legebiltzarkide izatera Gasteizen, 11 urtez. Orain dela hamar urte utzi nuen politika instituzionala, eta orain berriz ere heldu diot. Baina ez orduan, ez orain, ez gero, politikatik bizitzeko inolako asmorik gabe. Politikaren inguruan segitzen dudanez, deitu naute eta parte hartu beharrean sentitu naiz. Politikaren harra daramadan? Igoal bai.
Zer izan behar luke politikak zuretzat?
Nik borroka ideologikoa landu nahi dut bereziki, iraunkortasunaren inguruan. Gustura sentitzen naiz eremu horretan, nire kontraesanetan sakontzeko ere balio dit. Oso kritikoa izan naiz ezker abertzalearekin hainbat gauzetan, baina guztiz bat nator azken bi urteetan emandako urratsekin. Batez ere, Rafa Diez, Arnaldo Otegi eta enparauek transatlantikoa birarazi zutenez gero. Bildurekin bat nator, eta Amaiurren nago orain.
Amaiurrek politika konbentzionala egingo al du? Kongresuko tribunan jardungo al duzu zuk?
Nik uste dut koherentziaz jokatu beharra dugula. Amaiur une historiko batean sortu da, lau sentsibilitatek osatua, horietako hiruk itun estrategiko bat egin dute. Aralarrekin ez dago halakorik –nik dakidanez–, baina lauok ondo ikusten dute prozesuari segida emateko ahalik eta boto gehien lortzea azaroaren 20ko hauteskundeetan, jakinda instituzio espainiarrak direla. Horregatik aipatu dut koherentziaz jokatzearena. Amaiurrek ezin du normal-normal jardun Diputatuen Kongresuan eta Senatuan, adibidez, EAJk egiten duen bezala. Inkoherentzia itzela litzateke eguneroko politikan aritzea. Izan ere, gure eskubideen ukazioa gauzatzen den tokira goaz. Eta normal jardutea euskal herritarroi dagozkigun eskubideak –kulturalak, sozialak, ekonomikoak...– han berehala lortu daitezkeela onartzea litzateke. Amaiurrek neurrian parte hartu behar du Madrilen. Horrek ez du esan nahi iraganean ezker abertzaleak egin zuen bezala, inoiz ez joatea.
Kongresura zertara joan?
Estatuak politikaren normalizazioan badauka zer esanik eta eginik. Hasteko, Aieteko Adierazpenaren bigarren puntutik aurrera ekinez, baita Gernikako Akordioren hainbat arlo jorratzen. Guk arazoak hemen konpondu behar direla diogu, euskal indar politikoen artean. Eta, aldi berean, normalizazioa politikoa gauzatzeko Madrilen egongo gara. Euskal Herria subjektu politiko bezala aldarrikatzeko han egon behar delako, baita arlo sozio-ekonomikoan aritzeko, baina, esan bezala, beti neurrian.
“Ez goaz Madrilera kredentzialak hartzera eta agur Ben-Hur” esan zigun Aralarreko Iñaki Aldekoak Argian.
Bai, bai... argi dago une hau ez dela kredentzialak hartzeko eta agur Ben-Hur esateko. Baina ezin da ere, hara joan eta esan: Madrilen eztabaidatuko den edozein gaik, zuzenean edo zeharka, Euskal Herrian eraginik izan dezakeenez gero hemen egon behar dugu egunero. Hori onartzea hemengo politikak handik guztiz bideratu daitezkeela onartzea litzateke. Gure helburua eta erreferentzia Euskal Herria da. Beste gauza bat da, erreferentzia horretatik Madrilen ere politika egin behar izatea.
Neurrian, baina nolako politika?
Politika egiteko moldea hautsi behar da. Hautatuak izango garenok gauza asko dugu egiteko estatu mailan: instituzioetan nahiz instituzioetatik kanpo. Esaterako, Andaluzian edo Katalunian. Estatuan bi krisi nagusi daude: bata ekonomikoa eta bestea lurraldearena. Estatuan barrena jardunez alternatibak planteatu daitezke krisi ekonomikoari erantzuteko, baita lurraldeari dagokion politiketan ere gure ikuspuntua agertzeko. Estatuko eta Europako beste lurraldeekin komunikatzeko eta lotzeko premia handia daukagu. Hau da, kargua hartuko dugu baina ez bakarrik Madrilgo instituzioetan aritzeko. Amaiurrek ikusi behar du noiz jardun Gorteetako osoko bilkuretan edo beste foroetan. Krisia sozio-ekonomikoa eta politikoa dela kontuan hartuta, lehen neurriak, halabeharrez, Kongresuan onartuko dira. Guk ezkerreko beste indar batzuekin –IU ERC eta beste batzuekin– lan pedagogikoa egin behar dugu eta hau esan: ezkerreko independentista garenok Estatua sortu nahi dugu. Edota hau esan ere: lege hau ona da langileentzat eta ez da atera gabe geratuko Amaiur ez dagoelako.
“Medizinen salneurria ez da euskal gaia? Nire ustez bai. Eta Espainiako Gorteetan erabakitzen da”, Geroa Baiko Uxue Barkosek esana.
Erraza da esatea “hemen denak badu zer ikusirik Euskal Herriarekin”. Barkosek aipatu du medizinen salneurria han eztabaidatu eta erabaki behar dela. Iritziak iritzi, uneon gauza horiek “txikikeriak” dira. Dena den, euskal herritarrontzat gauza ona dena ez da onartu gabe geratuko, Amaiurren lauzpabost botoak izan ez dituelako.
“Kongresuan Geroa Bairen ordezkaririk ez badago, ez da nafar abertzaleon ahotsik izango UPNri erantzuteko” esan du ere
Hori esatea ere... Ni ez naiz bizkaitar modura nafarren zeretan sartuko, baina Amaiurren izenean nafar abertzaleak izango dira Madrilen, eta Amaiurri botoa emango dioten nafarrek ordezkaria izango dute, eta izango da aipatu eskemaren barruan. Bakoitza sortzen duen hiztegiaren gatibu da. Guk esaten badugu hau egingo dugula, hau egingo dugu. Ez dugu egingo esan ez duguna, beste batzuek esaten dutelako Madrilen 24 orduz egon behar dela. Bakoitzak esan dezala nahi duena, jendeak aukera dezan. EAJ izan Amaiur izan, baina bakoitza berearekin koherente izanda.
EAJ eta Amaiurren arteko lehia ageriko da jada.
EAJ urduri ikusten dut, batez ere argudio batzuk ari delako erabiltzen Amaiurren kontra edo ezker subiranistaren kontra. EAJk Bilduk ez dakiela aldundiak eta udalak kudeatzen esaten duenean, adibidez. Izan gaitezen serio, badago politika gestionatzeko modu asko. EAJk sinestarazi nahi du gestio bakarra dagoela, bada ez. Hau da: “Gestioa? Bakarra. Demokrazia? Bakarra” Askatzeko garaia da, ez lotzekoa. Azkenaldion ematen ari diren urratsekin hitza askatu behar da. Iraganeko joera esklusiboak utzi eta askatu behar dugu denok. EAJk edo Erkorekak dioenean: “Lehen ezker abertzaleak ez zuen Madrilera joan nahi. Zer aldatu da?”. Ezker abertzalean funtsezko hainbat gauza aldatu da, besteak beste, debate sakonaren ondoren eratorria den Zutik Euskal Herria ebazpena. Hor autokritika egin da, eta argi eta garbi esaten da: “Estrategia aldatu behar da, estrategia eraginkorra ezarriz”. Arnaldo Otegik sarri esan duen bezala, “batera egin behar da, aldebakarrekotasunetik egin behar da, indar metaketa eginez”. Ezker abertzaleak politika ulertzeko eta egiteko modua aldatzea erabaki du. Hortik dator indarrak metatze lana egitea euskal subiranismoaren barruan. Beraz, normala da orain urte batzuk Madrili begirako jarrera bera ez edukitzea. Aldaketa eman da eta ezker abertzaleak ez dio horri uko egingo.
Zer aldatu da trantsiziotik gaur arte?
Bada, Euskal Herriko independentziaren aldeko atxikimendua areagotu dela. Noiz egon da erabakitzeko esparruaren aldeko jarrera nagusiagorik, euskal identitate handiagoa? Orduan edo orain? Bada, nik orain esango nuke. Bakoitzak baloratuko du urte hauetako politika nolakoa izan den, baina orain burujabetasunaren bidean salto kualitatiboa emateko aukerak aintzat hartu behar dira. Badakit Europan gaudela. Halere, guk estatuek daukaten burujabetasun bera nahi dugu, ez gehiago ez gutxiago. Eurentzat Estatua ona bada, guretzat ere bai. Diferentzia batekin, eurena handia dela eta gurea txikia. Hau da, Estatua izateaz gain, gizartearen eta boterearen arteko hurbiltasuna landu dezakegu, hain zuzen ere gure lurraldea txikia delako.
Nola ikusten duzu ezker abertzalea aro berrian? Ezker abertzale berria sortuko al da?
Nik uste dut hasi dela hori ikusten jada. Politika abiadura handian doa, formazio politikoen birkokatze bat gertatzen ari da. Orain arte batzuek jarri duten aitzakiarik ez dago, ETAren jarduna alegia. Beraz, inoiz baino handiagoa izango da ideien konfrontazioa, konfrontazio ideologikoa. Horregatik batzuetan kezkatzen naiz, ez ote dugun ezkerretik oso diskurtso erraza izan, oposizioan egon garen bitartean balio izan duena, baina agian boterean gaudenean balio ez duena. Gauzak aldatzeko botereak eta kontrabotereak behar dira, beraz, gero eta beharrezkoago izango da hiztegiak komuneko zulotik botatzea, ez baitute balio ezta birziklatzeko ere. Hiztegiak araztegietan garbitu beharko dira, hitzak berraskatu behar dira politikaren berritze horretan. Hori guztia, formazio politikoetan ematen ari diren birkokatze horrekin lotuta dago. Aurrerantzean batuketak eta zatiketak izan daitezke, baina bihar-etziko ezker abertzale berrian zein egongo den, ez dakit.
EAJren hegemoniari aurre egingo dio ezker abertzaleak? Zein neurrian?
Hegemoniak borrokaren ondorioa izan behar du, ez helburua. Hegemonia helduko da prozesu politikoaren alde egiten baduzu, zure diskurtsoa eta koherentzia gordetzen badituzu. Alderdien helburua ahalik eta atxikimendu gehien lortzea da, bai hauteskundeetan bai hauetatik kanpo. Alegia, politika ez da bakarrik boto kopuruan neurtu behar, boto emaile aktiboa eta pasiboa aktibatu behar da. Alegia, EAJk eta ezkerreko subiranistek dauzkagun diskurtsoak oso diferenteak dira. EAJ orain arte nahiko eroso egon da, oztopoak zeudelako, orain, horiek kentzen doazen neurrian, hitzen berrikuntzaren bidez garai politiko berrira goaz.
Rafa Diez, Arnaldo Otegi eta kideak askatzeak lagundu luke horretan?
Jakina, eta ez bakarrik ezker abertzalearen trasantlantikoaren biran eragin handia izan dutelako, pakebote asko ere birarazi dute. Estatuak gero eta zailagoa du politikoki eta juridikoki haiek barruan egotea. Laster kalean izan behar dute. Noizko? Datorren Gobernuak kudeatu behar du hori. Badakite Rafa eta Arnaldo, Sonia, Miren eta Arkaitz –Bateragune auzikoak aipatu arren– gero eta denbora gehiago barruan pasa, orduan eta aktibo handiagoa dira herri honentzat. Zenbat eta beranduago atera, historiarako letra gehiago bilduko dute. A20ko hauteskundeen ostean, autonomikoetan...
... Arnaldo Otegi lehendakari?
Nik gustura ikusiko nuke zeregin horretan. Arnaldo eta Rafa bezalako estratega politiko gutxi dago herri honetan. Jende askok onartzen du hori, ezker abertzalekoa izan gabe ere. Ez berauek bakarrik, baina gure klase politiko triste honi erreparaturik, historiara hizki handiz pasako dira.
Non kokatzen duzu zure burua politikoki?
Ni ezker abertzalean ibili naiz beti. Nahiz eta, batzuetan, prentsan buruzagi historiko bezala aurkeztu nauten, baina nik ez dut inoiz ezer zuzendu ezker abertzalean. Pertsona publikoa izan naiz parlamentaria izatea tokatu zitzaidalako, eta horrek eman zidan nolabaiteko sona. Hortik ezer zuzentzera aldea dago. Ezker abertzalekoa naiz, kritiko batzuetan, independentista baina independentea, hain zuzen ere nire espazioa behar dudalako. Hidrologoa naiz ikasketaz, horregatik edo, ura eta politika behar ditut, ur-bidea behar dut. Sortu alderdia legalizatu ondoren, prozesu eratzaile bat bideratu beharko da ezker abertzalean eta ni ere hor izango naiz.
Prozesu bide horretan, nola ikusten dituzu Amaiur koalizioa osatzen duten alderdiak?
Amaiur unean unerako sortua da, Espainiako Gorteetako hauteskundeen testuinguruan, lau sentsibilitate ezberdinek osatutako formazioa da. Horietako batek, ezker abertzaleak, ez du formazio politiko legezkorik. Hor dago Sorturen auzia, eta espero dugu laster batean legalizatua izatea. Lau formazio hauetako bakoitzak bere ibilbide propio dauka. Bihar edo etzi ez dakit zer izango den, gaur gaurkoz, Amaiur Madrilgo instituzioetan egin daitekeen lan politikoari begira egina da.
Artean, Bildu koalizioa osatu da. Honen abiaburua ezker abertzalearen eta EAren artean akordio estrategikoa dago, segidan akordioa Alternatibara zabaldu zen, Lortu arte ezkerretik eraiki dokumentu estrategikoaren harian. Momentuz, nik dakidanez, Aralarrekin ez dago akordio estrategikorik, koiunturala baizik, oraingoz behintzat. Bildu akordio estrategiko baten ondorioa da eta Amaiur une koiuntalaren ondorioa. Hortik aurrera, hurrengo hauteskundeetan, 2013ko autonomikoetan, ezker abertzaleko zein aukera aurkeztuko den? Geroak esango du.
Ezkerreko subiranistaren eta EAJren oinarrizko akordioa nola ikusten duzu?
Jainkoaren bideak mugagabeak dira, infinituak. Hori zioten abadeek garai batean, baina haiek ere sinesten ote zuten ez dakit.
Batetik, pozarren nintzateke Amaiurrek diputatu handiena aterako balu, horrek EAJren hegemonia behera datorrela adieraziko baitu, lehenago aipatu dudan hegemoniaren zentzuan betiere. EAJk esana du, Madrilen herri honen aitortza mahai gainean jartzen dugunean badagoela abertzaleak bat etortzea. Nik diot, bai EAJ bai Amaiur bat etortzea, baita estatuko beste indar subirano zale eta ezkerrekoak ere badagoela ados jartzea.
Bestetik, panorama politiko berria zabaldu da Gernikako Akordioaren eta Aieteko adierazpenaren ildoan. Aieteko ebazpenaren 2. puntua bete ondoren, 4. puntuak dio “Euskal Herriko sentsibilitate politikoek behar dugula hitz egin eta adostu”. Orduan, debate horretan, nik uste, EAJ eta ezker subiranista bat etorriko dira subiranismoaren aitortzan, batez ere, hitzak askatzen baditugu eta ideien konfrontazio demokratikoan sartzen bagara.
Hala ere, alderdi sozialistarekin ere sortu daitezke akordiorako aukerak beste eremu batzuetan, hala nola erreforma fiskalen esparruan. Normalizazio politikoa delakoa gauzatzen hasten denean, ezker ikuspuntutik, nazionalistak eta konstituzionalistak, lau hankako mahai horretan eserita, krisi ekonomikoa itzela denez, ezker eta eskuin artean marra gorria krisiak markatuko du berez. Aldi berean, erabakitzeko eskubidearen birformulazio politikoaren beharra dago, eta hor izango dira oraingo Estatuaren zaleak eta gure Estatua izan nahi dugunon nahiak konfrontatuak. Estatuak badu hemen ere bere jendea, eta hemen behar dugu mintzatu eta adostu, eta ez soilik Madrilen. Joko horretan zeinek irabaziko du? Arnaldo Otegik dioenez, konbentzitzen dakienak.
Estatuaren jarreraz zer espero daiteke, PPren Raxoi gobernuburu izaki?
Aieteko Bake Konferentzia oso inportantea izan da estrategikoki. Badakit estrategia hitza oso erraz erabiltzen dela gaur egun, edozein dela estrategikoa, batez ere azpiegituretan. Aietekoa ekimena estrategikoa izan da, baina tarteko azpiegiturarik izan gabe. Ez bakarrik, aste batean ETAren jarrera argitzea ekarri duelako, Europako begiraleak eta botereak ebazpenaren 2. puntutik aurrera begira eta adi izango direlako baizik.
Rubalcabak orain arte ezker abertzalearekin erabili dituen lupa guztiak, Europako politikariek eta fundaziok erabiliko dituzte Espainiako Estatuak egiten duenaren gainean begiratzeko. Adi begira daude jada. Europa lekuko deserosoa bihurtu da Moncloan jesarriko denarentzat.
PPrekin errazago izanen al da euskal auziaren konponketa PSOErekin baino?
Orain arte PSOEk ez du ausardia nahikorik erakutsi hemengo gatazkan, bereziki bere inkonpetentzia dela-eta, eta oposizioan PP izan duelako. Hemendik aurrera, beren lekuak aldatzen badira, PPk irabazi ostean, pentsa dezakegu PPk ez duela PSOE atzetik xaxaka izango. PSOEk birkokatu beharko du bere posizioa hemendik lau urtera boterera itzuliko bada. Beraz, Raxoik beste jarrera bat har dezake, halere, PSOE atzean xaxaka izan ordez, bere alderdiko hainbat sektore izango ditu xaxaka. Lehenago aipatu bezala, bakoitza da iraganean erabili duen hiztegiaren gatibu. PPk jarrera kaskarra eta dohakabea izan du, orain Raxoik jarrera epelagoa erakutsi du, izan ere, Europatik begira daukate hauxe esanez: “Aizu, Aieteko ebazpena duzu bide orria”.
Bake eta normalizazio prozesua zabaldu da. Prozesuaren lehen urratsek zer ekarri beharko lukete? Presoen egoerari irtenbidea ematea? Biktimekiko jarrera? Gizartearen adiskidetzea?
Urriaren 20an pertsiana bat itxi zen, eta orain erdi zabalik zeuden beste hiru zabal-zabalik daude: hirurak itxi behar dira, baina bakoitzak bere aldian. Pertsiana jaisteko hiru errail ibili behar dira: Aieteko (eta Gernikako Akordioan ere dagoena) ebazpenean dagoen kontu teknikoak, presoak, desarmea da horietako bat, epe motzean aurrerapausoak ezagutu behar dituena. Espainiako legedia betetzea aski dute prozesuari bultzada emateko. Biktimena dator gero, noski, biktima guztiona. Amaiurreko Bizkaiko zerrendan badaude biktimak, eta biktimez asko hitz egiten dutenek ez dituzte halakotzat hartzen. Ane Muguruza, adibidez, Josu Muguruzaren alaba. Edo kare bizian lurperatuak izan ziren Lasa eta Zabala ez al dira biktimak? Lan handia dago esparru horretan egiteko. Alde guztiek aitortu behar dute eragindako oinazea, modu sinesgarrian, baina parte guztiek. Errail horretan ibiltzeak denbora eskatzen du. Kontua da urrats bakoitza poliki ematea.
Eta azkenean, errail guztiz politikoa dago. Hemengo sentsibilitate guztiek entzun eta hitz egin behar dute elkarrekin, eta adostu. Azken hitza hemengo gizarteak izan behar du. Hirugarrena erraila da, laster hasiko da, baina luzea da bere ibilbidea. Patxi Lopezek Bildu deitu du, halabeharrez. Ez da erraz izango, erailak eta ekimen batzuk paraleloak doaz, elkar elikatzen dute. Inportanteena da borondatea jartzea.
Hiru errailetatik zailena biktimena dela uste dut, biktimen arazoa helmuga onera eramateko bide politikoa garatu behar baita. Nik ez dut uste biktimena serio gainditzea dagoela, baldin eta lehenago ez badago orain arte izan ez den elkar ulertzea. Hau da, PPren eta ezker abertzalearen artean, diferentziak diferentzia, adosten joan behar da. Esaterako, Miguel Angel Blanco eta Lasa eta Zabalaren senideak kafe hartzea elkarrekin lagungarria litzateke. Adibide bat besterik ez da.
Borondate zabala behar da. Oroimena ezin da galdu, baina justizia ere egin behar da. Egin eta argitu ere. Iraganeko errelatoa idatzi behar dela esaten denean, gaurko errelato partekatua egin behar da lehenik. Eta ez bagara errelato bakarra egiteko gauza, idatz daitezen bi errelato edo hiru..
Ez diezaiogun errelato bakarra elkarri inposatu une honetan.
Berez, krisi garaiak aukera garaiak dira, jendeak askotan bestela pentsatzen badu ere. Munduan den krisi ekonomikoa, nik uste, krisi baten adarra da. Jendeak krisia entzun eta burtsa entzuten du: IBES 35. Inork gutxik dauka krisi hau lehertu aurretik aipatzen ziren krisiak: hedabideetako krisia, klima aldaketaren krisia edo Afrikako gosetearen krisia. Orain, prentsan eskeletako orrialdeetara jo behar duzu krisi horietaz zerbait aurkitzeko. Adibidez, Afrikako nonbaiten bi milioi haur daudela hiltzear. Krisi hori diluitu da krisi nagusi eta antza bakar batean, krisi ekonomikoa delakoan.
Ezkerreko planteamendu batetik, ez soilik plano politiko batetik, ekin behar zaio horri, ezkerrak krisi horiek planteamendu horiek hezur mamitu behar ditu. Independentzia edo subiranotasuna errebindikatzen dugunean, ezin daiteke izan bakarrik abertzale sentitzen garenontzat, euskaltzale garenontzat, guretzat argiago da gure Estatuaren beharra. Krisi sakon eta zabal baten garaian, Estatu baten beharraren errebindikazioak inguratu behar ditu abertzaleak ez direnak ere. Alegia, badago espainiarra eta frantziarra sentitzen dena, baina galdetzen al zaie: “Zuk nahiago zenuke babes politikak edo diru laguntza politikoak Parisen eta Madrilen egin beharrean, Baionan, Gasteizen edo Iruñean egitea?”. Ni izur naiz, baietz. Zenbat eta gertuago egon erabakitzeko eskubideak ematen dituen bitartekoak hainbat hobe.
Beraz, neronek burujabetasunaren aldeko abertzaleon diskurtsoa zenbaitetan kritikatzen dut, askotan ez baitugu kontuan hartu unionismoari botoa ematen diotenak. Hau da, orain arte ez diegu Estatu propio batek duen gertutasuna ongi azaltzen. Estatua inportantea da. Euskal herria Estatu bihurtu bitartean ez da Europako Estatua osatuko ere. Orduan, edo denok Estatua edo denok Euro Eskualdea, txikian izanda ere. Espainia eta Frantziako estatuen tragedia handikeriatan aritzea da.
Euskal Herria bezalako Estatu txiki batean, politikak egiteko bitartekoak irabazten baditugu, gure hurbiltasuna edo gertutasuna abantaila izango dugu krisiaren arrazoiak eraldatzeko. Nik krisi ekonomikoa, ekologikoa, kulturala –irakasle bezala, iraunkortasunaren edo elikaduraren subiranotasunaren inguruan ari naizenean– politikaren esparrura ere eraman nahi dut, eremu hauek berauek sustatzeko.
Bukatu da (bukatzen ari da) tomatearen sasoia eta unea aprobetxatu nahi nuke uda honetan izandako kezka eta amorruak orriotara ekartzeko.
2016an ikusi omen zuten lehen aldiz Herrialde Katalanetan. Bi urte geroago, 2018an alegia, Xanti Pagola eta Imanol Zabalegui entomologoek Gipuzkoan azaldu zela jakitera eman zuten. Eta euskaraz izendatu ere bai! Urte batzuk pasa dira eta ez dut esango gure artean ikusteaz ohitu... [+]
Bart arratsean izan da. Etxekoak gintonikari zurrupaka. Ni aspaldi dibortziatu nintzen gintonikarekin. Ginak oso gogoko ditut, hortz-haginak ur, baina tonikak ezin edan ditut, gozoegi eta burbuila zakar gehiegi.
"Oñatiarra da, karisma handia du, baita babes soziala ere", seinalatu dute idatzi batean, sare sozialetako kontu berri baten bidez hedatu dena. Leku ugaritako neska gazteak elkartu dira salaketa egiteko. EITBk bertan behera utzi du, kautelaz, pertsona hori ageri... [+]
Euskalgintzaren Kontseiluak Larrialditik indarraldira adierazpena plazaratu du Euskararen Egunaren atarian. 2025a euskararen normalizazio eta biziberritze prozesua “noranzko egokian jartzeko urtea” izango dela adierazi du. Bide horretan, lehen eginkizuntzat jo dute... [+]
Euskalgintzaren Kontseilua hizkuntza larrialdia bizi dugula ohartarazten ari da azken astetan. Urte dezente pasa dira euskararen biziberritze-prozesuaren egoera bidegurutzean, errotondan, inpasse egoeran eta antzeko hitzekin deskribatzen hasi zenetik, hizkuntza politikek... [+]
Iruñerriko Mankomunitateak Imarkoaineko Hondakin Zentroaren proiektuaren aldaketa onartu zuen ostegun honetan eta, horren arabera, azpiegitura 2026ko urtarrilaren 21ean hasiko da lanean.
Estirpe Imperial da talde neonazia, besteak beste ezagun egin dena erabiltzen dituen letra faxista eta arrazistengatik.
Gipuzkoako Batzar Nagusietako Kultura Batzordeak, EAJ, PSE eta PPren aldeko botoekin, azaroaren 22ko bilkuran erabaki du Eusko Jaurlaritzari eskatzea azter ditzala “euskal kulturan hain esanguratsuak diren” gurutzeak eta haien inguruko “ohiturak”... [+]