Eskistoa, hainbat lekutan erabiltzen den gas ezezaguna
Euskal Herriko etxeetan erretzen dugun gasa Errusiatik eta Ipar Afrikatik datorkigu, eta gas horren jatorria erregai fosilen bera dela esan dezakegu. AEBetan, aldiz, erabiltzen den gasak, eskisto-gasak, oso gutxi ezagutzen den jatorria du. Gai honetaz luze-zabal mintzatu ginen orain dela hilabete batzuk Net Hurbil atalean (Argia, 2.260. zbkia.).
Eskistoa harri mota bat da eta munduko leku askotan topa daiteke lur azpian. Bertatik gasa ateratzeko, harria bihotzeraino zulatu ondoren ura eta hainbat katalizatzaile sartzen zaizkio. Esan bezala, AEBetan erabiltzen den gas gehienaren jatorria da eskistoa; Europan, Polonian eta Frantzian ere kantitate handiak topatu dituzte. Euskal Herrian, Bermeotik iparraldera, hogei kilometroko distantzian, kopuru handiak daude ustez. Astetik astera gero eta herrialde gehiagok aurkitzen dituzte gas mota horren putzuak.
Eskistoaren erabilera areagotu ahala, ingurumenarekiko kezka ere handitu egin da eta batez ere, gasa ateratzen den inguruetako ur-putzu edangarriekikoa. Frantzian, adibidez, Parlamentuan erabakitzen ari dira ustiapenari baimena eman ala debekatu. Antza, ustiapen-guneetatik hurbil dauden ur-putzu edangarrietako metano kontzentrazioa normala baino 100 aldiz handiagoa da. Eta ez dakigu oraindik hain kontzentrazio handiak zer eragin izan dezakeen gizakion osasunean.
Herriko elkarte eta eragileek antolatzen dute Olentzero eta Mari Domingiren etorrera Irunen, sorreratik. Goizetik gauera jakin dute udalak hartu duela ekitaldiaren jabetza eta beraz, ekitaldiaren inguruko azken erabakiak haren gain geratu direla: “Udalari eskatzen diogu... [+]
Ugaztun hitza entzutean, askotan burura etortzen zaizkigun lehen ordezkariak tamaina handienekoak izan ohi dira: hartza, otsoa, oreina… Batzuetan etxekotutako katua edo txakurra dira agertzen lehenak, edo urruneko lehoiak eta elefanteak. Ikusgarritasunak lehia irabazi ohi... [+]
Laster urte guztian izango ditugu malko ilar goxoak (Pisum sativum). Oraindik, ordea, negua eta udaberria dira, ia erabat ilar freskoak jateko sasoia; udaberrian jango ditugun azken ilarrak ereiteko garaia orain hasten da. Eta oraintxe jango ditugu urria aldera erein zirenak.
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.
Pertsona nagusiekin edo aniztasun fisiko eta neuronalak dituzten pertsonekin lanean zaudenean, dugun gizartean gaitasunaren ideiak espezie bezala asko mugatzen gaituela ohartzen zara. Hau da, dugun sistemak gauzak modu espezifiko batean egiteagatik jartzen zaitu balioan, eta... [+]
Idatzi nahi nuen gabonetako argien alde, eta urteroko ohitura bilakatu aldarrikatzea, kaleak argitzen dituzten aro honetan, espazio publiko apain, alai eta gozagarri bat, klase ikuspegitik. Baina, noski, espazio publiko epelak ere bai, zenbait gazte liburutegietan liburuak... [+]
Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.
Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]
Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.
Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Ekimena abenduaren 28an egingo da Iruñeko Baluarte plazan. Goizeko 11:00etan ipuin irakurketa antolatu du Yalak La diverxa Cris ipuin kontalariarekin eta, ondoren, 12:00etatik aurrera, BDZ (Boikota, Desinbertsioa eta Zigorra) ekimenak antolatuta egingo da irakurketa.
Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]