HAUTESKUNDE kanpaina azken txanpan da dagoeneko eta alderdiek ere denbora gutxi dute hautesleak beren sareetara erakartzeko. Azken hamarkadako hauteskunde beroetako batzuk gogora ekarrita, hau oso hotza dela aipa liteke, nahiz eta –Auzitegi Konstituzionalaren erabakiaren ondorioz– bere hasiera hamarkada osoko beroena izan zen. Baina berehala galdu zuen erritmoa, bai behintzat 2001. urteko EAEko Eusko Legebiltzarreko kanpaina hura gogora ekarriz. Mayor Oreja eta Redondo-Terrerosen aliantza hark, inoizko garaipenik handiena eman zion EAJri, Juan Jose Ibarretxeren eskutik.
2005eko Eusko Legebiltzarrekoek ere izan zuten mamirik, batez ere, 2002an Batasuna legez kanpo geratu ondoren, EHAK harrien azpitik atera zelako eta bederatzi parlamentari lortu zituelako. Ilegalizazio kontuak medio, 2007ko udal hauteskundeetako kanpaina hasiera tentsio handikoa izan zen: orduan, Konstituzionalaren erabakia salomonikoa izan zen: EAE-ANVko hautagaitzen erdia aurkez zitekeen eta erdia ez. Nafarroa Bairen aurreikuspen onek ere, kanpaina bapo berotu zuten Nafarroan. NaBairen emaitza onak bete ziren eta are beroago izan zen gobernu alternatiboa eratzeko saiakera.
2009ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskunde kanpaina ere ez zen txantxetakoak izan, ezker abertzalea legez kanpo, PPk eta PSE-EEk lehenbiziz Eusko Jaurlaritza hartzeko aukera zuten. Eta hauteskundeak jeltzaleek irabazi bazituzten ere, Patxi Lopez lehendakaritzara iritsi zen. 2011ko hauek, aldiz, Bilduren hauteskundeak dira, bai ilegalizazio saioa tartean izan delako eta bai polo soberanistaren lehen aurkezpen saioa ere badelako.
Eta hasierako tentsioen ondoren, esan liteke hauteskunde hauek izan direla 2002tik gaurdaino izan diren lasaienak. Eta ez da izango puntu berorik ez dagoelako. Nafarroan, esate baterako, abertzaleen artean NaBai eta Bilduren arteko tentsio handiagoa espero zen, baina ez; badirudi, alde biek onartu dutela bakoitza berean zentratzea dela errentagarriena, eta aurrera begira elkarlanerako espazioak zaindu beharko dituztela. Inkestek beti eman izan diote alde handia NaBairi eta orain ere hala da; argitaratzen ari dena egiaztatuko balitz, abertzaletasunak Nafarroan inoiz izan duen emaitzik onena jasoko luke egungo bi eskaintzekin.
Alderdi nagusienei begira, EAJ da ondoen ateratzen dena inkestetan, eta berriz ere azpimarratzekoa da Bizkaian duen nagusitasun handia. Gipuzkoan, aldiz, Bildu eta EAJren lehia azken honen alde lerratzen da inkestetan. PSEren eta PPren arteko borrokan, lehenak pixka bat behera egiten du eta bigarrenak eutsi. UPNren eta PPren arteko lehian, ez dirudi bigarrenak pentsatu beste higatzen duenik Yolanda Barcinaren alderdia.
ALDERDI txikientzat ez da berri onik inkestetan. Nafarroan, aspaldi iragartzen ari den CDNren desagerpena emango litzateke azkenean eta Ezker Batua ere lehenbiziz Legebiltzarretik kanpo geratuko bide da, oraingoan Batzarrekin batera –Ezkerra koalizioan– aurkeztuta ere. EAEn Aralar eta Ezker Batuak ordezkaritza gal lezakete Batzar Nagusietan eta hiriburuetako udaletan.
EAEn, hala ere, hauteskunde hauen amaierak berehala jarriko gaitu 2013 Eusko Legebiltzarreko hauteskundeei begira, besteak beste, PSE-PPren egungo gehiengoa egiazki zer den islatuko dutelako. Eta hauteskunde aurreratuak eskatuko dira, seguruenik lehen minututik. Raxoi Zapaterorekin bezala arituko da Urkullu Lopezekin, erruki barik. Edo batek daki, hauteskunde ondorengo aliantza berriek, giro aldaketa ekar baitezakete EAJren eta PSEren arteko harremanean.
Hauteskunde kanpaina baketsua izaten ari da, baina dena ez dago konpondua normalizazioaren ikuspegitik: Sortu legeztatu behar da, ilegalizazio kontuak betiko baztertu eta normalizazio politikoa ekarriko duen bake prozesua abiarazi. Ez, asko falta da, baina azken 30 urteetako hauteskunde baketsuenen aurrean gaude, eta hori itzelezko urratsa da.