Antxoa gehiegi ustiatzeak, azken urteotan Bizkaiko Golkoan arrain gozo honen arrantzan geldialdia eragin du. Hainbat urtetan, gure arrantzaleei nahiz Kantauri kostaldeko gainerakoei debekualdiak eragin die. Iaz debekualdia bertan behera utzi eta arrantzaldia ireki zenean, emaitzak bikainak izan ziren. Antxoaren arrantzaldiaren atarian gaude –kanpainaren hasiera data ofiziala martxoaren lehena da–, eta aurreikuspenak ezin hobeak dira. AZTI-Tecnalia arrantzari buruzko ikerketak burutzen dituen euskal guneak burututako azken Juvena azterketaren arabera, antxoaren biomasa 100.000 tonara irits daiteke datorren maiatzean bertan. Kopuru horretara iritsiz gero, joan den udaberriko populazioa bikoiztuko da. Beti ere AZTI-Tecnaliaren azterketaren emaitzen arabera, segurtasun muga gisa ezarritako 33.000 tonak erraz gainditu dira eta, hala, azken urteotako goranzko joera baieztatzen ari da. Horregatik, litekeena da aurten baimendutako harrapatze kopuruak gora egitea eta, beraz, Europako Batzordeak iaz ezarritako 5.400 tonako mugaren oso gainetik egotea aurtengo arrantzaldia.

Ikerketaren emaitzak oso positiboak izan arren, AZTI-Tecnaliako adituek, hala nola Rogelio Pozok, zuhur jokatu nahi izan dute. Zergatik? Pozok dioenez, espeziea oso gorabeheratsua da, hainbat elementuk asko eragiten baitiote. Horregatik, arrain horren biziraupena bermatzeko, etengabe burutzen dira horrelako ikerketak.

Arrantza jarduera sendotzea

AZTI-Tecnaliak jakinarazitako datuok berri onak dira arrantzaleentzat nahiz elikagai eta kontserba industriarentzat. Gure itsasoko biomasak joera horri eusten badio, Euskal Herrian, Kantauri kostaldean eta Bizkaiko Golko osoan antxoaren arrantza jarduera sendotu ahal izango da.

Lehen Juvena azterketa 2003an burutu zen. Ordutik hona, antxoa gazteen biomasa datuak ez dira sekula gaur egungo mailara iritsi. Horixe dio Eusko Jaurlaritzak eta EAEko Aldundiek argitaratzen duten Sustrai lauhilekoaren 94. zenbakiak. Hala, joan den urtean jasotako datuekin alderatuz gero, Juvenaren datuak hirukoiztu egin dira; neurgailu zientifikoa iaz 178.000 unitatera iritsi zen eta aurten, aldiz, kopurua 599.000 unitatekoa da. Horrek esan nahi 2010eko maiatzeko 50.000 tonak 100.000 tona inguru izango direla 2011ko maiatzean.

Horrez gain, AZTI-Tecnaliarenren txostenak jaso duenez, hedadura esparrua orain arte aztertutako zabalena da, aurrez, 2009an, topatutako hedadura baino %60 handiagoa. Antxoa gazteen batez besteko tamaina (8,3 cm) saileko handienetakoa da.

Biomanek eta Juvenak antxoaren populazioa aztertu dute

AZTI-Tecnaliak hainbat ekintza burutzen ditu antxoen populazioa aztertzeko eta horien artean Bioman eta Juvena nabarmentzen dira. Bioman kanpaina, eguneko arraba ekoizpenaren bidez, antxoaren ugalketa biomasa (tonatan) kalkulatzean datza, eta oinarrizko elementua da Itsasoa Aztertzeko Nazioarteko Kontseiluak (CIEM) burutzen duen antxoari buruzko nazioarteko ebaluaketan.

Juvena kanpainatan antxoa gazteen ebaluazio akustikoa egiten da (2003-2010 saila), hurrengo urtean antxoa helduen erreklutamendua zein izango den aurreikusi eta harrapa daitezkeen antxoa kopuru onargarriak (TAC analitikoak) aurrez gomendatu ahal izateko. Ikerketen helburua da antxoa gazteen kopurua eta banaketa espaziala zehaztea, egoera aztertzea, biziraupenean eragin dezaketen ingurune faktoreak ikertzea eta, hurrengo urteko “1 adineko” antxoa kopurua alderatuta, erreklutamendu tasa lortzea.