Plazerez hordi


2010ko urriaren 06an
Ikusia nuen etekin onak ematen zituela. Han hemengo zutabegile askok erabilitako metodo hutsezina zirudien. Zer idatzi ez zekitela zebiltzala, kalera irten eta beti egiten zuten topo artista jendearekin; Euskadiko Orkestrako zuzendaria, aktoresa arrakastatsu bat, rock talde bateko kantaria, pintore bat... Bestela, beste zenbait jende ere bai, inportanteak oro: kultur kontseilari ohi bat, telebistako aurkezlea, euskaltzain bat, Athleticeko jokalari bat... Eta hala, hauetakoren batek esaten zizkionarekin, zutabegileak bere testutxoa osatzen zuen. Ez nenbilen oso inspiratuta azken aldian, ez zitzaidan samurra egiten zutabearen peskiza, eta nik ere metodoa saiatzea pentsatu nuen. Lehenengo egunak pasa eta deus ez, pare bat aste, berdin; hilaren amaiera iristen ari zelarik, ez nuen zutabea salba zezakeen inorekin topo egin kalean. Halakoxe tristea da nire bizitza. Baina nolakoak diren gauzak, berriz ere zutabea idatzi eta erredakziora bidaltzeko mugan nengoela, txapelketetan parte hartzeari uko egin dion bigarren mailako bertsolari batekin topo egin nuen pelukerian. Ez da gauza asko, baina tira, ezer baino hobe. Jarraitzen zituen gure ttakunak eta ez nion haria esplikatu behar izan. “Ez diat esango zer idatzi behar duan” esan zidan mozketa ondoren buru gaineko soila sobera nabarmentzen ote zitzaion begiratzen zuen bitartean, “baina pentsazak hitz batean, Biopower, Bioboterea euskara jatorrean. Foucaultena duk”. Alajaina, Foucault.

Boterea ez dela gauza itxi eta estatikoa erakutsi zuen Michel Foucaltek; botere guneak bainoago, botere harremanak daudela. Bere ibilbide intelektualaren amaieran bioboterea kontzeptua garatu zuen esplikatzeko nola jendarte garaikideetan boterea giza bizitzaren erraietaraino sartzen den. Botereak kontrolpean edukitzen dituela gure ohitura, ekintza, desio, sentimendu eta enparauak. Jose Luisek aipatzen zuen nola, ETAren su-etenaren eta ondorengo adierazpenen harira, boterea ahalegintzen ari den gu pozik egon ez gaitezen. Gure zoriona kontrolatzen.

Kontu zaharra da triste egon beharraren hau. Katolizismoaren historian errepikaria izan da mundua, ezinbestean, sufrikario bat delakoa, hil ondorengo bizitzan etorriko dela festarako tenorea. Malkoen bailara eta hori guztia. Aitzitik, boterearen amarruak, gu guztiok kontrolpean izateko, askotarikoak dira, eta kapitalismo berantiarrean justu kontrakoaren bidez dominatzen da eskuarki jendea. Etengabeko plazeraren beharrizanaren bidez. Jada ez gaude triste egotera kondenatuak, baizik eta kontent egotera. Eta egiazki, ez dakit zer den okerragoa. Izan ere, zenbat neke pozik egoteko! Bikotekidea (ederra, karrera eta masterduna...), familia eredugarri bat (pare bat seme-alaba, Gabonetako bazkari-afariak), lagunekin planak (afariak, parrandak, biharamunak...) lankideekin planak (footing pixka bat, futbito partida...), arteaz eta kulturaz “jantzi” (ezdakitzer-aldia, museoak, fundazioak...), norbere buruarekin ere ondo egon behar (yoga, pilates, talasoterapia...), bidaiak (Egipto, Kuba, India...) eta abar. Gauzak honela, ez da harritzekoa gureak spleen garaiak izatea; plazerez hordi, azkenerako gogaituta amaitzen dugula. Zenbat bider entzungo ote genuen: “Egun guztia sofan botata aspertuta pasatzeko irrikan nago!”. Ez alferrik, hain justu Baudelaire-ri, adiskide batek galdetu omen zion behin batean, “zoriontsu al zara?”. Poetaren erantzuna, sinbolismo handirik gabea izan zen: “Ez nago hain akabatuta”.

Azkenak
Enarak beti itzultzen dira

Maule, 1892. Zaraitzu ibarreko zortzi emakume espartingile Zuberoako hiriburutik etxera abiatu ziren, baina bidean, Larrainen, elurteak harrapatuta, hotzak hil omen zituen denak. Zortzietatik zazpiren izenak iritsi zaizkigu: Felicia Juanko, Felipce Landa, Dolores Arbe, Justa... [+]


2024ko Euskarabildua
Teknologia artifiziala baino, pertsonak eta komunitateak lehen lerrora

Artifiziala ez den teknologia izango du goiburutzat Iametza komunikazio enpresak, ARGIA eta Ametzagainarekin elkarlanean, antolatu duen Euskarabildua jardunaldiaren 13. edizioa. Teknologiaren erabilera "etikoagoa, iraunkorragoa eta bideragarriagoa" aldarrikatuko dute,... [+]


2024-10-02
Amatasuna borondatezkoa izango da ala ez da izango

Gordin esan behar da: norberaren gorputzaz erabakitzea ez da eskubide unibertsala. El Salvador, Honduras, Nikaragua, Dominikar Errepublika, Mexikoko eta AEBetako estatu batzuk, Andorra, Malta, Filipinak eta Senegalen debekatuta dago, esaterako. Abortua baimentzeko, legea... [+]


Materialismo histerikoa
Ez naiz gai

Badira gaiak momentuan begiratu ezin ditudanak. Ez dakit gertatzen zaizuen. Eta ezin ditut begiratu iragan izan gabe, susmoa dudalako ezin altxatzeraino itoko nautela, eta gertaeraz gain, gertaerari buruzko letrek ere lehendik ahula zen norbait zapaltzen dutela. Eta uste dut ez... [+]


Teknologia
Transmisioa

Ordenagailuaren aurrean orduak  ematen zituen gazte horietako bat izan nintzen. Internet bidez munduko beste pertsona eta kultura batzuen pentsamendua, musika eta ikus-entzunezkoak aurkitu zituena. Garai haietan ez zen hain ohikoa Internetera konektaturiko gailu bat izatea,... [+]


Eta klimaren konponbidea baso eta paduretan ere balego?

Urriaren amaieran Calin (Kolonbia) egingo den Biodibertsitateari buruzko COP16 biltzarra mugarri izan daiteke, lehen aldiz ekosistemen galera jarri nahi delako CO2 isurien eta berotze globalaren arazoen mailan. Baina noiz utzi zion horrela izateari?


2024-10-02 | Moon of Alabama
Gerra hurrengo fasera iritsi da

Irailaren 17ko astean, Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk erabaki zuen Hezbollah-rekin Libanon zuen misil trukea beste maila batera eskalatzea, eta erabateko gerra hastea.


2024-10-02 | Jonathan Cook
Israelgo tortura zentroak ez dira berriak, urriaren 7ko indarkeria eragin zutenak dira

Ez bazara gai ikusteko palestinarren belaunaldi ugariri Israelek egindako gehiegikerien eta Hamasen krimenen arteko lotura kausala, ez duzu arrastorik ere giza izaerari buruz.


Gorputz hotsak
“Lehen, itsuak etxean gorderik zituzten”

Sortzez Hazparnekoak (Lapurdi) ez badira ere, berrogei urte baino gehiago daramatzate Étienne Arburua haltsuarrak eta Cathy Arrotcarena hoztarrak Hazparnen bizitzen, eta urteak dira elkar ezagutzen dutela. Itsuak dira biak, eta larunbatero Angelura (Lapurdi) joaten dira... [+]


Eguneraketa berriak daude