Ardura
- Igandez ari naiz idazten. Egun kuriosoa, benetan, gaurkoa. Goizean, alaba txikiena zortzietarako etorri zaigu ohera; eskuetan gosarirako taza more handia zekarrelarik, “aurpegi irribarretsua” deitzen dioguna. Tazak, begiak, sudurra eta barrirudia erakusten duen ahoa ditu. Erosi genuenean, taza huraxe gustatzen zitzaiola esan zigun, berak ere aurpegian beti barrirudia izaten duelako. Lezio bitxia jaso genuen orduan, etxeko txikienarengandik.
Gero, Kontxako estropadak ikustera joateko goiz ibili behar dugula esan diogunean, goizeko hamaiketan nesken txanda dela gogorarazi digu. Alaba nagusia ere, ordurako, ohera hurbildua zitzaigun. Eta zera galdetu dio aitari: emakumezkoen txandako onenak Donostiarrak-eko gizonezkoek baino bizkorrago egingo ote duen... Ezetz erantzun behar izan diogu... eta txikienak, ohean etzanda zetzan aitaren gainean hankak jarri, beso biekin tira egin eta ipurdia aitaren bizkarrera igotzen saiatu da, behin eta berriz, berak lortuko duela esanez, bai aitaren gainera igotzea, eta bai gizonezkoak adina izatea.
Igandero lez, prentsa irakurtzen aritu gara ondotik, hondartzan lehenengo, eta bazkal ostean gero. Lau urteko seme autista duen guraso baten eskutitza irakurri dut batean, zein laguntza gutxi eta zein bakarrik sentitzen diren salatuaz. Eta, bat-batean, umetokian kantzerra izan duen ezagun baten hitzez gogoratu naiz. Kantzerra errotik erauztea lortu diotela esaten zidan, erradioterapiaz garbiketa oro egitea (kimioaren premiarik gabe), argalen argal egon dela azkeneko hilabeteetan eta erraz esaten zaiola aldamenekoari, “inoiz baino gogorrago izan behar duzu” edo “bukatu da, garbi-garbi eginda utzi zaituztenez, orain, bizitzaz gozatzera..!”. Gaitza besteen teilatuan dagoenean, gozo asko ateratzen omen zaizkigu hitz ederrak, hitz handiak, eta zein zaila den, egoera horretan bizitza aurrera eramatea... “Bakoitza bere munduan bizi gara” esaten zidan, “medikuez aparte oso kontsolamendu gutxi aurkitu dut inguruan...”.
Ardura. Ardura gailendu zait. Ardura ez ote garen itsuz betetako gizarte bat eraikitzen ari. Itsutasuna sinesten eta indartzen…
Arrastian, mendi ingurura ibilalditxo bat egitera joan garenean, txikien biek patinekin joan behar zutela-eta, bide-gorria dagoen leku lasai batera joan gara. Umeak aurretik abiatu zaizkigu. Handik denbora batera, hiru umeak lurrean ikusi ditugu, lanen bat egiten edo. Txikiena erori egin dela jakin dugu hurbiltzean, eroriko handi samarra. Belauna urratu duela eta odoletan hasi zaiola. Gu heldu garenerako, inguruko iturri bateko urarekin zauria garbituta eta lurretik jasotako orbel garbi batzuekin, buruko ileko goma bati esker belaunean tirita mendikoa prestatuta zeukaten...
Eta ardura, baliabiderik ez dutenekiko izan behar dela ulertu dut. Nahiz eta baliabideak dituzten batzuen gertaerak ere oso gogorrak izan.
Baliabideak dituztenek irribarre egiten dakite, erronkak jartzen eta hauei aurre egiten, eta irtenbideak aurkitzen.
Oherakoan, “aurpegi irribarretsua” estreinatu dut eta... ardura emetu zait.
Faroe uharteetan, Ipar Atlantikoko artxipelago bat, Danimarkaren kontrolpean, urtero ehunka zetazeo hiltzen dituzte –normalean milatik gora–. Batzuek "tradizioa" deitzen diote, hainbat mendetako antzinatasuna duelako. Baina odolez gorritutako hondartzan... [+]
Ukrainako fluxua eten ostean, Errusiako gasa jasotzen jarraituko duela iragarri du Eslovakiak, eta Transnistriak uko egin dio Europaren "laguntzari".
Gasteizko Campuseko Filologia Hispanikoko irakasle baten aurkako salaketen berri izan bezain azkar, asanblada irekia egin zuen GUET Gasteizko Unibertsitateko Emakume Taldeak. Aste bakarrean “hamarnaka” salaketa eta testigantza berri jaso dituzte. Irakaslearen... [+]
Gabonetako argiak pizteko ekitaldia espainolez egin izanak, Irungo euskaldunak haserretzeaz harago, Aski Da! mugimendua abiatu zuen: herriko 40 elkarteren indarrak batuta, Irungo udal gobernuarekin bildu dira orain, alkatea eta Euskara zinegotzia tarteko, herriko eragileak... [+]
Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]
_2.jpg)
EHUko Errektoretza Taldeak ARGIAra igorritako oharrean zehaztu duenez, Filologia Hispanikoko irakaslearen aurkako salaketen "berri izan zuen unetik abian da protokoloak zehazten duen prozedura". Denuncias Euskal Herria Instagrameko kontuan bost salaketa anonimo... [+]
Erretzailea ez izan arren tabakoaren kea jarraikortasunez irensteak ekar ditzaken osasun arazoak ikertu ditu Bartzelonako Osasun Globaleko Institutuak, eta frogatu du arrasto arriskutsuak uzten dituela haurren DNAn.
Kurtso hasieran, 2024ko irailean EHUko Bizkaiko campusean lan-zuzenbidea irakasten zuen irakasle faxista baten berri eman zuten ikasleek. Beste irakasle bat salatu berri dute, oraingoan EHUko Arabako campusean Farmazia Fakultatean, sare sozialetan mezu eta ideia erreakzionarioak... [+]
"Hamasek gure bahituak larunbat eguerdia baino lehen itzultzen ez baditu, su-etena amaitu egingo da eta armadak gogor borrokatuko du Hamas garaitu arte", adierazi du Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk, talde palestinarrak preso trukea behin-behinean... [+]
Irailaren 9ra gibelatu dute Kanboko kontseiluan gertatu kalapiten harira, hiru auzipetuen epaiketa. 2024eko apirilean Kanboko kontseilu denboran Marienia ez hunki kolektiboko kideek burutu zuten ekintzan, Christian Devèze auzapeza erori zen bultzada batean. Hautetsien... [+]
Otsailaren 10 eta 11n ehun bat estatuburu elkartu dira Parisen, Adimen Artifizialaren sektoreko ordezkariekin batera, AAri buruzko laugarren gailurraren kari. Abiadura handian garatzen ari den teknologia horri buruzko kezkak eta galderak entzun badira ere, ez zen horientzako... [+]
Oinarrizko maia komunitateko U Yich Lu’um [Lurraren fruitu] organizazioko kide da, eta hizkuntza biziberritzea helburu duen Yúnyum erakundekoa. Bestalde, antropologoa da, hezkuntza prozesuen bideratzaile, eta emakumearen eskubideen aldeko aktibista eta militante... [+]
Zer jakin behar dut? Norekin erlazionatu behar dut? Non bizi behar dut? Ardura horiekin gabiltza gizakiok gure gizarteen baitan bizitza on baten ideia bizitzeko bidean. Ondo erantzuten ez badakigu, bazterretan geratuko garen beldurrez.
Joan den astean, kanpoan geratzearen... [+]
