“Lantegiko sirenak dagoeneko ez du jotzen, baina joko balu bezala bizi gara”

Bartzelonako Udalak (Katalunia) Espainiako Estatuko, eta ia Europako, lehenengo Denboraren Zinegotzigoa jarri zuen abian 2003an. Krisiaren ondotiko murrizketak direla-eta zinegotzigoa desagertu da, baina NUSTek (Nous Usos Socials del Temps edo Denboraren Erabilera Sozial Berriak) egitasmo gisa aurrera segitzen du.


Zein da NUSTen egitekoa?


Denbora baliabide urria da eta horren banaketa, sexista. Administrazio demokratikoaren egitekoa da baliabide urri hori zuzen eta berdintasunean banatzea.

2003an hasi zineten.

Emakumeek eta elkarteek hausnarketak egin dituzte denboraren banaketa sexistaz. Tradizio hori jaso genuen sorreran, eta administrazio eta ideologia ikuspegitik landu dugu. Alegia, denbora modu sexistan banatua baldin badago, ikus dezagun zergatik gertatzen den hori.

Nola banatzen da denbora?


Lan denborak segitzen du baldintzatzen gizakion denbora. Lan denbora horrek, ia herrialde denetan, presentzia lehenesten du efizientzia baino. Lan denborak hiriko denbora ere baldintzatzen du, dezimononikoa baita: ordutegi oso zehatzak, goizez edo arratsaldez egiten da lan... Lan denbora horrek ahazten du, ongizatearen estatuan, hiria erabiltzeko eskubidea duela herritarrak, lana noiz egiten duen kontuan izan gabe. Lantegiko sirenak dagoeneko ez du jotzen, baina joko balu bezala bizi gara. Gizakiak denbora kudeatzeko duen eskubidea bermatzeko, politika publikoek hiriko denboretan eta lan denboretan eragin behar dute.
Europako ordutegiak ez dituzu gustuko eta mitotzat dauzkazu.
Proposamen sexista eta zaharra da. Ustez 7:30ean hasten da eta 17:00etan bukatu. Eredu horrekin lanaldi murriztua emakumeek hartuko lukete eta umeak zaindu. Eta mitoa da Europako ordutegia, zeren izatekotan ere gureak baino ordutegi trinkoagoak dira. Askotan ez dira hori ere, adibidez Parisen hirutik batek gauez egiten du lan. Horregatik diogu 24x24 orduz irekita egongo diren hiriak (osasuna, segurtasuna, garbitasuna, garraioa) behar dituela ongizatearen estatuak. Lana egiten den ordutegian egiten dela, herritarrak hiriaz baliatzeko eskubidea dauka. Hiriak herritar guztien beharretara moldatutako denbora eduki behar du.


Ardatza lan denbora da, orduan.


Adibidez, familia kontziliazioaz hitz egiten dugunean, segitzen dugu norberaren denbora eta hiriko denbora lan denboraren arabera kudeatzen. Lan denbora da ardatza eta horren arabera moldatzen da gainerakoa.
NUSTen alderantziz da: lan denbora ez da ardatz, denbora kudeatzeko norberaren eskubidea baizik. Lortu nahi dena da bateragarri egitea norberaren beharrak eta behar profesionalak.
Denboraren banaketa txarrak desberdintasun sozial handiak sortzen ditu, eta ez gizon eta emakumeen artean bakarrik, baita bertako populazioaren eta kanpotik etorritakoaren artean ere.

Nola aldatu lan denboraren kultura?


Batik bat Informazio eta Komunikazio Teknologiak erabiliz, hau da, norbanakoaren zerbitzura jarri, eta bide batez, enpresen leihakortasunari on egiten diola ulertuz. Enpresek ulertu behar dute leihakortasunean irabaziko dutela eta langileak askoz gusturago egongo direla. Sindikatuek ere mahai gainean jarri behar dute gai hau.


Zazpi urteko lana zer moduzkoa izan da?


Denboraren erabileraz hitz egiten hasi ginenean, herrialde honetan kontziliazioaz baino ez ziren mintzatzen; emakumeentzako kontziliazioaz. Guk emakumeak ibilbide profesionaletik eta lan merkatutik ateratzeko arriskua ikusten genuen. Zazpi urte hauetan jende askok ulertu du kontziliazioaz baino askoz harago joan behar dugula. Ulertu dute gure teknologia/denbora bikotea.

Azkenak
2024-12-13 | ARGIA
Euskarabideak 13,4 milioi euroko aurrekontua izango du 2025ean, iaz baino %9,7 gehiago

Nafarroako Legebiltzarrean datorren urteko aurrekontuak ixteko negoziazioetan ari dira egunotan alderdiak, eta horietan adostutakoaren arabera, euskararen Euskararen Nafar Institutuak iaz baino 1,3 milioi gehiago izango ditu.


Ipar Kataluniako udaletan katalana erabiltzea debekatu du Frantziako justiziak

Okzitaniako Tolosako Apelazio epaitegiak eman du epaia, eta horren arabera, udaletan ezingo da katalana lehen hizkuntza moduan erabili, eta izatekotan, frantsesez egin ondoren, hura katalanera itzuli ahal izango da.


Samira Belyouaou, amazigera hiztuna
“Ni, diasporako alaba, neure buruaren kontra borrokan bizi nintzen Alemanian”

Samira Belyouaou (Heidelberg, Alemania, 1994) diasporako alaba da. Gurasoak Rifen (Maroko) jaioak, Alemanian Samira alabak eta lau seme-alaba gehiagok amazigera izan zuten etxeko hizkuntza. Itzulpengintza ikasketak egina, software enpresa batean ari da, beren produktuak 80... [+]


2024-12-13 | ARGIA
Gipuzkoako Foru Aldundiaren dirulaguntzarik gabe abiatuko da KoopFabrikaren ekintzailetza eskola

Proiektu ekonomiko kooperatibo eta komunitarioak abian jartzeko grina duten pertsona eta taldeentzako doako eskola da KoopFabrika. Dagoeneko izena emateko epea irekita dago. Urtarrilaren 28an egingo da lehenengo saioa. Olatukoop, Gezki eta Lankiren baliabideei esker antolatu... [+]


Maritxu eta Katalina: Artxiboetan galdutako sexu eta genero disidenteen istorioak Historiaren parte direlako

XV. mende bukaeran edo XVI. mende hastapenean Belauntzako Katalina atxilotu, preso sartu, torturatu, guziaz desjabetu eta erbesteratu egin zuten, Oiartzungo Maritxurekin “haragizko harremanak” ukateagatik. 500 urtez isilean eta artxiboetan galdurik egondako... [+]


Nafarroa osoan euskararen ofizialtasuna bermatzeko lege aldaketak egitea eskatu die Kontseiluak alderdiei

Euskal Herri osoan euskara eta hiztun komunitatea larrialdi egoeran daudela berretsi zuen azaroan Kontseiluak eta, ostegun honetan, egoera hori Nafarroan zertan datzan azaldu du Iruñean. Era berean, herrialdean ataka horretatik ateratzeko egin beharrekoak azpimarratu ditu.


Kexaako monumentu multzoan hotel-spa bat eraikitzea proposatu dute

Estela Roca Rom arkitekto katalanak irabazi du Arabako Foru Aldundiak abiatutako ideia lehiaketa. Foru erakundeak proiektua finantzatzeko bide publiko-pribatuak bilatzeari ekingo dio.


2024-12-13 | Leire Ibar
Gerraren eta faxismoaren aurkako mobilizazioak antolatu ditu GKSk urtarrilaren 25erako

Mendebaldeko agintariek gerraren aldeko apustua egin dutela salatzeko mobilizazioak antolatu ditu Gazte Koordinadora Sozialistak Bilbon eta Iruñean. Faxismoaren gorakadaren aurrean mobilizatzeko deia egin du.


2024-12-13 | Julene Flamarique
Espainiako enpresarik handienetan, zuzendari exekutiboen soldata batez bestekoa baino 118 aldiz handiagoa da

Ia 24 milioi euroko ordainsaria jaso zuen Jesús María Herrerak, CIE Automotiveko zuzendari exekutiboak, 2023an. 2022an 20 milioi euroko aparteko prima jaso, eta sei bider handitu zuen urteko soldata. Iberdrolak ere lekua hartu du podiumean, eta 2023an, energia... [+]


2024-12-13 | Euskal Irratiak
Ardien mihi urdinaren eritasunaren ondorioei elkartasunez ihardetsi nahi die ELBk

ELB sindikatuak ardien mihi urdinaren eritasuna pairatu dutenendako elkartasunera deitzen du. Abendu hastapenean,departamenduko 650 ardi etxalde hunkiak izan dira. Kasu zenbaitetan, hamarka ardi galdu dituzte hazleek, bereziki marroak. Etxalde batzuek erraterako marroen %80... [+]


Foru Parlamentuko atean izandako istiluetan parte hartu zuten hemeretzi nekazari zigortu dituzte

Osoko bilkura egiten ari zelarik ganbera barrura indarrez sartzen saiatu ziren nekazariak. Akordioa lortu dute fiskaltzarekin instituzioen kontrako eraso delitua saihesteko.


Emakume zientzialariek esperientzia okerragoa dute komunikabideetan eta sare sozialetan

Ikertzaileen esperientziak komunikabideekin eta sare sozialekin duten harremanean” izeneko txostena argitaratu du FECYTeko Science Media Centre Españak (SMC), EHUko Gureiker ikerketa-taldearekin lankidetzan egindako inkesta batean oinarrituta. Emaitzen... [+]


Autonomia, urrats berria

EHBaik Autonomia estatutu baterako proposamena prestatu du, gure nazioaren burujabetza osorako bidean etapa gisa.


Eguneraketa berriak daude