Sexu bidezko gaixotasunak berriz hemen
Gizakia bezain zaharrak badira ere, badirudi azkenaldian ahaztu xamarrak daudela. Bi arrazoi nagusi aipatu nahiko nituzke horretarako. Alde batetik, HIESaren (Hartutako Immuno Eskasiaren Sindromea) aurkako medikamentuen garapenak nolabait ere berarenganako beldurra aldendu edo murriztu du. Eta bestetik, antisorgailuek, biharamuneko pilula azkena, haurdunaldiaren arazoa arindu digutela dirudi. Bi arrazoi hauek medio, badirudi preserbatiboen erabilera murrizten ari dela noiz behinkako sexu harremanetan, edo behintzat, ez dela behar hainbeste erabiltzen.
Astakeria galanta noski. Alde batetik, HIES bizi-bizirik dagoen zerbait delako, eta gaur egunean, gure artean izaten diren kasu berrien gehiengo handi bat sexu harremanen bidez hartua delako. Medikamentuetan aurrera bagoaz ere, ez da gaixotasuna sendatzerik lortu, eta arriskua hemen dago. Baina bestalde, badira bestelako infekzioak ere, sexu-harremanen bitartez zabal litezkeenak.
Ezagunena beharbada sifilia izango da. Urte askoan ia ezkutatua egon arren, bere intzidentzia handitzen ari da gure artean, eta nahiz eta erraz senda litekeen, askotan ez da diagnostikatzen sintoma nabarmenik ematen ez duelako, emakumeetan bereziki.
Uretritis edo tanto militarrari buruz ere antzerako zerbait esan genezake. Ia baztertua egotetik, geroz eta kasu gehiago ikusten ari gara, jende gaztearengan bereziki. Eta nabarmen gora egin duena genitaletako herpesa da, askotan gainera kroniko bihurtzen dena, eta sendatzen oso zaila dena. Herrialde anglosaxoietan egin du gora batez ere, baina baita gure artean ere, eta gaur egun buruko min askoren eragile da.
Hauei aurre egiteko neurriak ezagunak dira oso, betikoak alegia. Alde batetik, norberak erabakitzen du norekin oheratu ala ez, bere gorputzarekin zer egin. Baina gogoan izan beti gaixotasun hauek ez dutela sintomarik ematen askotan, eta itxura hain osasuntsuko neska edo mutil horrek, barnean edozein gaixotasun eraman lezakeela. Eta beste aldetik, eta hau jakinik, barrera neurrien erabilera, preserbatiboa bereziki. Badakizue beraz. Uda garaian bagaude ere, jantzi txanoa.
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako hezkuntza publikoko irakasleek urtarrilean abiaturiko greba zikloaren bigarren kolpea amaitu eta biharamunean deitu du bilera Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak. Begoña Pedrosa sailburuak adierazi du "akordio bat lortzeko nahia"... [+]
Bilboko Guggenheimeko museoaren kanpoaldean bildu dira plataformako kideak, bertan zuelako bere lehen agerraldi publikoa Bilboko Guggenheim Museoko zuzendari berri Miren Arzallusek. Landuko dituen ildoez hitz egiteko "goizegi" dela adierazi du Arzallusek, nahiz eta... [+]
Behatokiak Hizkuntza Eskubideen Egoera 2024 txostena aurkeztu du. Herritarrek helarazitako gertakarien bilduma aztertuta, ondorioztatu dute 2024an egoerak ez duela hobera egin, eta gainera, kexak jaso dituzten hainbat entitateren eskutik urraketak iraunarazteko jarrera sumatu... [+]
Duela aste batzuk, Diputazio kalean, Gasteizko erdigunean, bi gizonek etxerik gabeko pertsona bat bota zuten lo egiten zuen lokalaren kanpoaldeko eskailera-buru txikitik. Bota ez ezik, berehala metalezko baranda bat ere jarri zuten lonjaren aurrean. Lokala luzaroan hutsik egon... [+]
Mundu osoarentzat %10eko muga-zerga globala inposatuko du Donald Trumpen administrazioak, eta hainbat herrialderen inportazioak are gehiago zergapetuko ditu, tartean Txinakoak (%34) eta EBkoak (%20). Baina Hegoalde Globaleko herrialdeak izango dira kaltetuenak: Lesoto (%50),... [+]
Heriotza-zigorra eskatzeko argudio gisa, "indarkeria politikoko ekintza" izan zela adierazi du AEBetako Fiskal Nagusiak.
Palestinarekin Elkartasuna plataformaren ekimenez, txirrindularitzarekin lotura duten 70 bat pertsonak eskatu dute talde sionistak ez dezala txapelketan parte hartu, eta lortu dute.
Zedarriak enpresari taldeak armagintza sustatzera deitzeak eta Jaurlaritzak horrekin bat egiteak "haserrea" sortu diela diote sinatzaileek. Mundu mailako egoera "inoiz baino larriagoa" dela uste dute, eta "Euskal Herriaren etorkizuna oztopa dezakeen... [+]
Ion Aranburu koma egoeran eta ZIUan ingresatuta egon zen hainbat astez, erasoaren ondorioz.
Lekukotasunak, autopsia txostenak eta atxiloaldian izenpeturiko adierazpenak bildu ditu The Independent komunikabide britainiarrak. 2023ko urriaren 7az geroztik 70 palestinarrek dute bizia galdu Israelgo presondegietan. Palestinar presoen alde dabilen Addameer elkartearen... [+]
Kutxa Banku Fundazioak adierazi du Kutxabankeko presidentearen adierazpenek ez dutela fundazioaren pentsamoldea islatzen, "Hizkuntza aniztasuna beti da aberastasun iturri, nekez izan daiteke oztopo", argudiatu dute.
Lineal A duela 4.800-4.500 urte erabilitako idazkera minoikoa da. Berriki, Kretako Knossos jauregi ezagunean, bolizko objektu berezi bat aurkitu dute, ziurrenik zeremonia-zetro gisa erabiliko zutena. Objektuak bi idazkun ditu; bata, kirtenean, laburragoa da eta aurkitutako... [+]
Londres, 1944. Dorothy izeneko emakume bati argazkiak atera zizkioten Waterloo zubian soldatze lanak egiten ari zela. Dorothyri buruz izena beste daturik ez daukagu, baina duela hamar urte arte hori ere ez genekien. Argazki sorta 2015ean topatu zuen Christine Wall... [+]
Nafarroako Erriberako Andosilla herrian, sorpresa ugari ematen ari den indusketa arkeologikoa egiten ari dira Aranzadiko arkeologoak eta herritar boluntario taldeak. Resako aztarnategian orain arte oso ezezaguna zaigun Goi Erdi Aroko gizarteak hobeto ulertzeko aztarnak aurkitu... [+]
Pippi Kaltzaluzeren istorioak lehenengoz kaleratu zirenetik 80 urte bete direla-eta, leku berezia eskaini diote Boloniako Nazioarteko Haur eta Gazte Liburu Azokan. Azkarra, independentea, errebeldea, lotsagabea, menderakaitza, apur bat basatia, sormen handikoa, ausarta eta... [+]