Mexiko, Detaileen Festa
| Mexikon bertsolaritza aztertu nahian dabiltza, horrexegatik, hara, joana naiz bertara, eta heldu bezain laster txunditu nintzen, zer bazter, zer nolako kultura, desberdina da hura! Saiatuko naiz azaltzen zertzeladetan islatzen zer ote den Mexiko! Mito toki magiko, auto zaharren hariko hiri zahar automatiko handi baten atiko, ikuspuntu etiko batetik so behin betiko galdutako lur begiko baten amets beliko, tekila etiliko hotz biren aje etniko baten souvenir tipiko, furgoneta hippiko zilindrada hipiko latzenaren hots ziniko, amets bat, hogei zimiko, atmosfera kimiko, txano handi mitiko, emo bi, hiru gotiko, lau langile utopiko, bost greba historiko, sei enpresa eskubiko bandan dauden esku biko zazpi burugain zuriko gizonen irudiko zenbat metro kubiko? Indigenak belauniko, Garibaldin sei mutiko, azteken mamu tinko zaldian Carlos Quinto: |
koloniarik ez… kito! Parean lau meteorito ukitzea errito turistaren erritmo, ebasleen Santa Rita ebatsiak aldarrika Don Celesen karrika ilunean korrika… Denboraren kloratita deitzen duten “ahorita” erlojuen tak-tika lehertzeko taktika berezko taktikatik at ez da ez eten, ez kitkat tira, igual kitkatel baldin bada nahuatel… Ahuakatel, xocolatel arto eta xitomatel… koloniaren hotel, zenbat hizkuntza, motel! Klima bero, ez da epel, arren, bi ostioi koktel! Hernan Cortesen kuartel, hainbat narkoren kartel, Diego Riveraren arbel, Lenin, Marx, Stalin, Hegel, hamabi lagun ergel eta hamaika nobel, nopalen arantzen orbel, behin bisitan Blanca Urgell, urpeko lokatz umel gaineko irla itzel, hiru mundu paralelo: batean denak modelo, gomina eta xerlo; bigarrena da lelo ugariren kontsuelo, personas de medio pelo; eta azkenen lelo: “dena da estraperlo”, |
giltzurrun zein karamelo erosteko errezelo gutxi duten bandalo batzuen banden arlo… Bitartean Frida Kahlo, bekain baten katamalo, tamalen uso xalo, gaixotasunen halo, elefantearekin lo… Maite al zuen? Auskalo! Mitoa: txorimalo Espaloia: zokalo Txarragoa: Guatemala Heriotza: bala-bala Kutsadura: normala, pobrezia bezala. Diferentzia: azala, deferentzien eskala, karteraren itzala, itxuraren ahala… Guztia ez da gerrila, oihu eta banderila, bada jende umila, bada paraje pila, jatekoa, marabila: eskamolea, tekila, mole, tako, tortila, gordita, quesadilla… Euskaldunak ere, mila, dena ez da Pancho Villa, aukera baten bila joandako koadrila… Sumendien Amerika, lurralde oso polita, hiri kosmopolita… Aste beteko zita? Errimen erretolika, bidaia baten kronika, flashak eta musika, horra herri mexika. |
Doinua: Segidilla..
Bidali zure sortak bertsoak@argia.eus helbidera. Aukeratuak orri honetan argitaratuko ditugu.
Botere sindikalaren inguruko bigarren azterlana argitaratu du Ipar Hegoa fundazioak. 2016an argitaratu zuen lehena eta, beraz, orain 2016 eta 2023 arteko eboluzioa ikus daiteke. Ondorio nagusien berri emateko prentsa agerraldia egin dute ostiral honetan LABeko koordinatzaile... [+]
Burlatan, Nafarroan, bi familia euren etxeetatik kaleratuak izateko arriskuan daude. Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak azaldu duenez, familia bat putre-funts batek bota nahi du, alokairu kontratua berritzea ukatu diolako; beste familia, berriz, etxejabeak bota... [+]
WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms pluginaren euskaratzea utzita zegoela ikusita, Iametzak bere gain hartu du itzulpena eguneratzeko lana.
Urte berria hasi dugu, baina etxebizitza arazo oso potoloa bihurtu zaigula aspaldi honetan, hori ez da berria. Hala ere, azkenaldian zabaldu diren datuak ikusita, 2025a mugarri bat markatzekotan dela esan daiteke, eta iragar ezinak diren ondorio sozial eta politikoak antzeman... [+]
Joan den asteartean, hilaren 31n, Boli Kostako presidente Alassane Ouattarak iragarri zuen bertan behera utziko zituela Frantziarekiko harreman militarrak. Horren ondorioz, datozen asteetan 1.000 bat soldadu frantses atera beharko dira herrialdetik.
.jpg)
Espainiako Estatistika Institutuak erreferentziazko indize berria argitaratu du urtarrilaren 2an. Horren arabera, alokairuen prezioak gehienez %2,2 garestitu ahalko dira urtean. Indize hau 2023ko maiatzaren 25ean indarrean sartu zen Etxebizitza Legearen ondorio da, eta data... [+]
Hiru funtzionariok jipoitu zuten Robert Brooks, eskuak bizkarrera lotuta zituela. Hurrengo egunean hil zen, eta autopsiak dio asfixia izan zela heriotzaren kausa.
Gipuzkoako Fiskaltzaren ustez, 40 urteko irakasle hondarribiarrak 9 eta 17 urte arteko hamaika adin txikikori sexu gehiegikeriak egin zizkien 2011 eta 2021 urte artean. 2021ean kartzelatu zuten, bere sei ikaslek salaketa jarri eta gero.
Askok espero zuen moduan, Nazioarteko Pilota Federazioak Euskadikoa onartu ostean eskubide osoko kide gisa, Espainiako kirol-erakunde, alderdi politiko edota hedabideek erabakiaren aurkako oldarraldia hasi dute, nork beretik presioa eginez. Ostegunean, Espainiako Pilota... [+]
Baionako eta Donostiako epaitegiak margotu ostean, ostegun gauean Eibarko epaitegian pintaketa egin dute zenbait ekintzailek. "Oldarraldia gelditu" idatzi dute eta pintura berdea jaurti diote eraikinari. Abenduan, CCOO sindikatuaren egoitza ugari margotu dituzte, baita... [+]
FERMIN MUGURUZA 40. URTEURRENA
Noiz: abenduaren 21ean.
Non: Bilbo Arenan.
-------------------------------------------
Urtero janzten da festa giroz Bilbo abenduaren 21ean. Sagardoa eta taloa protagonista, San Tomas eguneko azoka eguna da. Aurten, gainera,... [+]
NASAren Parker zunda 6,1 milioi kilometroko distantziara arte gerturatu da Eguzkiaren azalera, bere misioaren lehen gerturatzean. Hala, Eguzkitik inoizko gertuen egon den objeku artifiziala bilakatu da. 692.000 kilometro orduko abiaduran igaro da, eta jasotako datuak funtsezkoak... [+]
Goldatz talde feministak antolatua, ortziralean, urtarrilaren 3an, Jantzari dokumentala proiektatuko dute Beralandetan (17:30ean) eta biharamunean, urtarrilaren 4an, Berako bestetako tradizioak aztergai izanen dituzte Maggie Bullen antropologoarekin leku berean (10:30).