Lantokira iritsi aurreko euskararen urratsak

  • Makina-Erremintaren Institutua (IMH) Elgoibarren (Gipuzkoa) dago, Berrikuntza Teknologikorako Zentroa eta Lanbide Heziketa eskola da. Makina-erremintaren inguruko prestakuntzaren eta zerbitzuen eskaintzan, euskara txertatzen aurrenetako zentroa izan zen.
Ikasleak eta langileak hizkuntza harremanetan, %58an euskaraz aritu dira, 2009ko neurketaren arabera.IMH
Elgoibarko eta inguruko eskualdeetako errealitate soziolinguistikoak bultzatuta sortu zen Goazen euskara plana IMHn. Aintzat hartu beharrekoa da Elgoibar, Debabarrena eta Urola-Kosta eskualde euskaldunak direla. 2003an, AEK-ko Ahize Hizkuntza Aholkularitza Zerbitzuaren eta IMHren arteko lankidetzari esker jarri zuten abian euskara plana. IMHn bertan euskararen erabilera sustatzea eta makina-erremintaren sektorean eragitea dira planaren helburu nagusiak. Euskara plana garatzeko zazpi programaren metodologia –erabilera, ezagutza, motibazioa, erakundetzea, komunikazioa, finantzaketa eta jarraipena– landu dute. Bezeroen eskaerak, zerbitzuaren kalitatea, norbanakoen hizkuntza eskubideak eta enpresetara iritsi arteko hizkuntza katea bermatu eta uztartu nahi ditu IMHk. Hiru hizkuntzatan, hau da, euskaran, gaztelanian eta ingelesean, oinarrizko gaitasuna izango duten teknikariak formatzea da enpresaren beste xede nagusietakoa. Era berean, prestakuntza eta zerbitzu guztiak eleaniztasunean eskaintzeko hautua egin dute enpresa honetan.

Eskolak euskaraz

IMHko 2009ko datuen arabera (3.382 ikasle-langile), zerbitzu nagusi guztietan eskaini zituzten eskolak euskaraz. Edurne Bilbao IMHko komunikazio arduradunak jakinarazi digunez, Lanbide Heziketako erdi eta goi mailetako heziketa zikloetan eta Txandakako Ingeniaritzan, urtero sortzen dira euskarazko taldeak. Ingeniaritza Eskolan Logistika, Arazoak ebazteko tresnak eta Metodoak eta Industrializazioa, besteak beste, ematen dituen irakaslearekin hitz egin dugu eskolak euskaraz nola prestatzen dituzten jakiteko. Egoitz Badiolak hamar urte daramatza IMHn irakasle, eta Ingeniaritza eskolan duela hiru bat urte hasi ziren eskolak euskaraz ematen. Ikasgaietako euskarazko terminologiarekin zer moduz moldatzen diren galdetu diogu: “Ingeniaritzan eskolak gaztelaniaz eman izan direnez eta ematen direnez, material hori euskaratzeko itzulpen eta egokitzapen lanak egiten dira. Oro har, oraindik ez da hutsetik euskarazko materialik sortu behar izan. Ez dugu arazo berezirik izan euskarazko terminologiarekin. Hitz tekniko batzuk erabiltzeko ez dugu ohiturarik oraindik, arruntagoa zaigulako hitz batzuk gaztelaniaz esatea. Hala, ikasi egin behar ditugu hitz tekniko berri horiek eta erabili; hori da normaltasunera iristeko bidea. Hau guztia pixkanaka konponduko delakoan nago”. Badiolak dituen ikasle-langile gehienak euskaldun zaharrak dira, eta horiek ere ondo moldatzen omen dira euskarazko hitz teknikoekin. Hitz batzuen aurrean, irribarre egin edota zalantza batzuk sortzen bazaizkie ere, ez dute inongo arazorik.

Edurne Bilbaok jakinarazi digunez, badira euren prestakuntza gaztelaniaz jaso duten irakasleak eta euskarazko terminologia erabiltzea kostatzen zaienak. Kasu horietan, ahozko azalpenetan gaztelaniazko eta euskarazko terminoak tartekatu ohi dituzte irakasleek. Bidenabar, noizbait gertatu izan zaie irakasgai jakin bat euskaraz emateko inor ez topatzea. Oro har, gero eta errazagoa gertatzen zaie IMHn irakasle euskaldunak aurkitzea.

%26 euskaraz

Makina-Erremintaren Institutuak plazaratu berri ditu 2009ko Goazen planaren inguruko datuak. Enpresaren ahozko lan hizkuntzaren %58 euskaraz egin zen, eta idatzizkoan %30. Azken urteetako datuei erreparatuz gero, euskararen erabilera areagotzen ari da enpresan. Enpresako langile euskaldunen %69k erabili zuten euskara ahozko harremanetan, eta %45ek idatzizko harremanetan. Formazioari dagokionez, berriz, eskaintza guztiaren %26,5 eman zen euskaraz. Hain zuzen ere, 9.863 ordu. Azken urteetako daturik onenak izan dira eurentzat.

Datozen egitasmoak

Udaberri honetan kanpaina berezia abiatuko du IMHk euskarazko prestakuntza zerbitzuak sustatzeko, bereziki, langileei zuzendutako prestakuntza iraunkorra indartzeko.

Bestalde, Hasierako Lanbide Heziketan eta Ingeniaritzan praktika moduluak euskaraz garatu nahi dituzte, eleaniztasun proiektuaren baitan. Esaterako, Edurne Bilbaok adierazi digunez, Ingeniaritzako ikasleek ikastaroko alde praktikoa euren enpresetan garatzen dute, eta enpresen hizkuntza-kudeaketa aintzat hartu behar izaten dute. Bilbaok gaineratu duenez, askotan gertatu izan zaie ikasleek ahozko lana euskaraz garatzea, eta idazterako orduan gaztelania erabiltzea. Oro har, oso ikasle gutxi animatzen da proiektuak euskaraz garatzen. Horretarako, aurten aurreikusi dute hizkuntza errefortzua eskaintzea proiektua euskaraz egiteko pausoa ematen duenari.

Heziketa Zikloetako ikasleek eleaniztasunean ikasteko aukera izaten dute, eta euskaraz eta gaztelaniaz ikasteko taldeak osatzen badira ere, ingelesez ikasteko taldeak ez dira sortzen. Hori dela eta, ikasgai batzuetako modulu jakin batzuk ingelesez garatzeko asmoa dute IMHn. Eta ikasle batek euskaraz ikasteko hautua egin badu, era berean, baliabideak eskainiko zaizkio, modulu batzuk gaztelaniaz eta ingelesez egin ahal izateko. Gauza bera gaztelania hautatu duenarekin. Eleaniztasunaren ildo honetatik jarraituko dute lanean.
makina-erremintaren institutua
Makina-Erremintaren Institutua
IMHk goi eta erdi mailako Lanbide Heziketako Ziklo Industrialak eskaintzen ditu. Hala nola, Fabrikazio Mekanikako Diseinuak, Industri Ekipoen Mantenimendua, eta Makineria eta Linea-eroanbideen Instalazio eta Matenimendu Elektro-mekanikoa. Lanbide Heziketa Iraunkorreko Ikastaroak ere eskaintzen ditu; langabeak eta lanean ari direnak eguneratzeko ikastaroak. Bestetik, IMH Ingeniaritza Eskola ere topa dezakegu eskaintzen artean; lana eta ikasketak txandakatze metodoarekin bateratzen dituen unibertsitate mailako prestakuntza. Ekinberri egitasmoak, berriz, bertako eta Europako proiektuak garatzen ditu, baita Internet bidezko formazio teknikoa ere. Enpresei, Incress egitasmoaren bitartez, langileen gaitasunen kudeaketa egokia egiteko zerbitzu integrala eskaintzen zaie.
Euskaren erabilera

Azkenak
Denboraren harrizko gurpila Iruñeko katedralean

"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]


Sare sozialak
X utzita, nora joko dugu orain?

“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]


Ertzaintzaren euskarazko arreta bermatzeko eskatu dio Arartekoak Jaurlaritzari

Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.


Teknologia
Oinak lurrean

Interneten Willow hitza bilatzerakoan oraindik txikitan ikusi nuen pelikula baten izenburua agertzen da. Fantasiaz beteriko pelikula hartan, Willow izeneko gizon txiki batek, protagonistak, mundua eraldatu zuen, erresuma zapaltzaile batetik herritarrak askatuta. Google-k Willow... [+]


Materialismo histerikoa
Zuentzat

Araiak esan dit zuei idazteko. Esan dit, utzi baino lehen (aurten egingo dut), nire testu bat eraman nahi dizuela, nik ez dizuedala inoiz eraman, eta merezi duzuela, harro sentituko zaretela nitaz. Ezin da horrelako aukera bat galtzen utzi. Ez dakit jada esan ez dizuedan zer... [+]


Kilometro zero

Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]


Alerta laranjak

Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]


Jendetasun zolatik, Kittof gogoan

Kaosean sartuak gara. Hori erran digute hedabide frantsesek, legebiltzarrak gobernua erorarazi duelarik abenduaren 4an. Kaos politiko, instituzional, sozial, ekonomikoaren zirimolak infernuko sarabandan bahituko gaituelako izua zainetara isurtzen hasia zaigu denoi. Zer komedian... [+]


2024-12-18 | Jesús Rodríguez
Borroka aro berria Herrialde Katalanetan

2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]


Izar Mendiguren. Saltsa berrietan beti
“Ni euskaraz bizitzeak ez du esan nahi beste hizkuntzei eta kulturei ateak ixtea”

Aiaraldea Komunikabidea sortu zuten lehen, eta Faktoria gero. Laudion dute egoitza, eta bertan ari da lanean
Izar Mendiguren. Kazetari, bertsolari, musikari, militante... Ipurdi batez eserleku bi ezin estali litezkeela dio esaerak, baina hori baino handiagoa da Mendigurenen... [+]


Eguneraketa berriak daude