Lantokira iritsi aurreko euskararen urratsak

  • Makina-Erremintaren Institutua (IMH) Elgoibarren (Gipuzkoa) dago, Berrikuntza Teknologikorako Zentroa eta Lanbide Heziketa eskola da. Makina-erremintaren inguruko prestakuntzaren eta zerbitzuen eskaintzan, euskara txertatzen aurrenetako zentroa izan zen.
Ikasleak eta langileak hizkuntza harremanetan, %58an euskaraz aritu dira, 2009ko neurketaren arabera.IMH
Elgoibarko eta inguruko eskualdeetako errealitate soziolinguistikoak bultzatuta sortu zen Goazen euskara plana IMHn. Aintzat hartu beharrekoa da Elgoibar, Debabarrena eta Urola-Kosta eskualde euskaldunak direla. 2003an, AEK-ko Ahize Hizkuntza Aholkularitza Zerbitzuaren eta IMHren arteko lankidetzari esker jarri zuten abian euskara plana. IMHn bertan euskararen erabilera sustatzea eta makina-erremintaren sektorean eragitea dira planaren helburu nagusiak. Euskara plana garatzeko zazpi programaren metodologia –erabilera, ezagutza, motibazioa, erakundetzea, komunikazioa, finantzaketa eta jarraipena– landu dute. Bezeroen eskaerak, zerbitzuaren kalitatea, norbanakoen hizkuntza eskubideak eta enpresetara iritsi arteko hizkuntza katea bermatu eta uztartu nahi ditu IMHk. Hiru hizkuntzatan, hau da, euskaran, gaztelanian eta ingelesean, oinarrizko gaitasuna izango duten teknikariak formatzea da enpresaren beste xede nagusietakoa. Era berean, prestakuntza eta zerbitzu guztiak eleaniztasunean eskaintzeko hautua egin dute enpresa honetan.

Eskolak euskaraz

IMHko 2009ko datuen arabera (3.382 ikasle-langile), zerbitzu nagusi guztietan eskaini zituzten eskolak euskaraz. Edurne Bilbao IMHko komunikazio arduradunak jakinarazi digunez, Lanbide Heziketako erdi eta goi mailetako heziketa zikloetan eta Txandakako Ingeniaritzan, urtero sortzen dira euskarazko taldeak. Ingeniaritza Eskolan Logistika, Arazoak ebazteko tresnak eta Metodoak eta Industrializazioa, besteak beste, ematen dituen irakaslearekin hitz egin dugu eskolak euskaraz nola prestatzen dituzten jakiteko. Egoitz Badiolak hamar urte daramatza IMHn irakasle, eta Ingeniaritza eskolan duela hiru bat urte hasi ziren eskolak euskaraz ematen. Ikasgaietako euskarazko terminologiarekin zer moduz moldatzen diren galdetu diogu: “Ingeniaritzan eskolak gaztelaniaz eman izan direnez eta ematen direnez, material hori euskaratzeko itzulpen eta egokitzapen lanak egiten dira. Oro har, oraindik ez da hutsetik euskarazko materialik sortu behar izan. Ez dugu arazo berezirik izan euskarazko terminologiarekin. Hitz tekniko batzuk erabiltzeko ez dugu ohiturarik oraindik, arruntagoa zaigulako hitz batzuk gaztelaniaz esatea. Hala, ikasi egin behar ditugu hitz tekniko berri horiek eta erabili; hori da normaltasunera iristeko bidea. Hau guztia pixkanaka konponduko delakoan nago”. Badiolak dituen ikasle-langile gehienak euskaldun zaharrak dira, eta horiek ere ondo moldatzen omen dira euskarazko hitz teknikoekin. Hitz batzuen aurrean, irribarre egin edota zalantza batzuk sortzen bazaizkie ere, ez dute inongo arazorik.

Edurne Bilbaok jakinarazi digunez, badira euren prestakuntza gaztelaniaz jaso duten irakasleak eta euskarazko terminologia erabiltzea kostatzen zaienak. Kasu horietan, ahozko azalpenetan gaztelaniazko eta euskarazko terminoak tartekatu ohi dituzte irakasleek. Bidenabar, noizbait gertatu izan zaie irakasgai jakin bat euskaraz emateko inor ez topatzea. Oro har, gero eta errazagoa gertatzen zaie IMHn irakasle euskaldunak aurkitzea.

%26 euskaraz

Makina-Erremintaren Institutuak plazaratu berri ditu 2009ko Goazen planaren inguruko datuak. Enpresaren ahozko lan hizkuntzaren %58 euskaraz egin zen, eta idatzizkoan %30. Azken urteetako datuei erreparatuz gero, euskararen erabilera areagotzen ari da enpresan. Enpresako langile euskaldunen %69k erabili zuten euskara ahozko harremanetan, eta %45ek idatzizko harremanetan. Formazioari dagokionez, berriz, eskaintza guztiaren %26,5 eman zen euskaraz. Hain zuzen ere, 9.863 ordu. Azken urteetako daturik onenak izan dira eurentzat.

Datozen egitasmoak

Udaberri honetan kanpaina berezia abiatuko du IMHk euskarazko prestakuntza zerbitzuak sustatzeko, bereziki, langileei zuzendutako prestakuntza iraunkorra indartzeko.

Bestalde, Hasierako Lanbide Heziketan eta Ingeniaritzan praktika moduluak euskaraz garatu nahi dituzte, eleaniztasun proiektuaren baitan. Esaterako, Edurne Bilbaok adierazi digunez, Ingeniaritzako ikasleek ikastaroko alde praktikoa euren enpresetan garatzen dute, eta enpresen hizkuntza-kudeaketa aintzat hartu behar izaten dute. Bilbaok gaineratu duenez, askotan gertatu izan zaie ikasleek ahozko lana euskaraz garatzea, eta idazterako orduan gaztelania erabiltzea. Oro har, oso ikasle gutxi animatzen da proiektuak euskaraz garatzen. Horretarako, aurten aurreikusi dute hizkuntza errefortzua eskaintzea proiektua euskaraz egiteko pausoa ematen duenari.

Heziketa Zikloetako ikasleek eleaniztasunean ikasteko aukera izaten dute, eta euskaraz eta gaztelaniaz ikasteko taldeak osatzen badira ere, ingelesez ikasteko taldeak ez dira sortzen. Hori dela eta, ikasgai batzuetako modulu jakin batzuk ingelesez garatzeko asmoa dute IMHn. Eta ikasle batek euskaraz ikasteko hautua egin badu, era berean, baliabideak eskainiko zaizkio, modulu batzuk gaztelaniaz eta ingelesez egin ahal izateko. Gauza bera gaztelania hautatu duenarekin. Eleaniztasunaren ildo honetatik jarraituko dute lanean.
makina-erremintaren institutua
Makina-Erremintaren Institutua
IMHk goi eta erdi mailako Lanbide Heziketako Ziklo Industrialak eskaintzen ditu. Hala nola, Fabrikazio Mekanikako Diseinuak, Industri Ekipoen Mantenimendua, eta Makineria eta Linea-eroanbideen Instalazio eta Matenimendu Elektro-mekanikoa. Lanbide Heziketa Iraunkorreko Ikastaroak ere eskaintzen ditu; langabeak eta lanean ari direnak eguneratzeko ikastaroak. Bestetik, IMH Ingeniaritza Eskola ere topa dezakegu eskaintzen artean; lana eta ikasketak txandakatze metodoarekin bateratzen dituen unibertsitate mailako prestakuntza. Ekinberri egitasmoak, berriz, bertako eta Europako proiektuak garatzen ditu, baita Internet bidezko formazio teknikoa ere. Enpresei, Incress egitasmoaren bitartez, langileen gaitasunen kudeaketa egokia egiteko zerbitzu integrala eskaintzen zaie.
Euskaren erabilera

Azkenak
2024-10-02 | Leire Ibar
Emakumeenganako diskriminazio sexista %18,5 igo da azken bi urteetan

Honakoa dio Arartekoak argitaratu duen ikerlanak. Jarrera matxisten inguruko azterketak Euskadiko nerabe eta gazteetan jarri du fokua. Diskriminazio gehien gertatzen diren espazioak kalea eta sare sozialak dira.

 

 


Montse Borda. Pinturaren artisaua kobazuloan
“25 urtez astebururo fabrikan ari naiz, baina horrek astegunetan tailerrean egotea ahalbidetzen dit”

Iruñeko Arrosadia auzotik pasatzen naizen aldiro sartzen dut burua Santa Marta kaleko tailerrean. Hor da Montse normalean: potetxoan pintzela sartu, trapu batean ia pintura dena kendu eta pintzela mihisean igurzten, begiztan. Bere espazio-denboran sartu naiz gaur eta... [+]


2024-10-02 | Julene Flamarique
Lan-baldintza “miserableak” salatu zituzten langileak kaleratu ditu The Champions Burgerrek

Iruñerriko Laneko Autodefentsa Sareak The Champions Burger jardunaldian langileek pairatzen dituzten lan-baldintza kaxkarrak salatu zituen aurreko astean The Champions Bugerrek langileak esplotatzen ditu lelopean.


2024-10-02 | Inma Errea Cleix
Ez da sexua

Aldarri eta kanpaina, lege, arau, plan eta aurrekontu, babes-mekanismo eta zigor-makinaria oro gorabehera, etenik gabe jarraitzen dute kasu gogorrek eta jokabide zitalek betetzen albistegiak, tantaka zein zaparradan, eta gizon-desmasiak salatzeko protesta-ekintzek,... [+]


2024-10-02 | Itxaro Borda
Tupperware

Ikasi berri dugu Earl Tupper jaunak Floridako Orlandon, 1947an, sortu zuen mila koloretako ontzi enpresa peko errekara doala, desagertzeko zorian dela, preseski. Badirudi plastikoak konkurrente larriak dituela, adibidez, linean egiten diren salerosketena edo erabilpen bakarreko... [+]


2024-10-02 | Hiruki Larroxa
Gizonen anaidia akabatzeko premia

Gisèle Pélicot-en kasuak bortxaketetatik haratago dagoen arazo bat erakusten du: gizonezkoon konplizitatea indarkeria matxistaren aurrean. Kezkagarria ez da soilik erasoa, baizik eta, gertatutakoa jakinda, egoera ez salatzea erabaki zuten gizonen isiltasuna... [+]


2024-10-02 | Cira Crespo
Euskaldunen eraztuna

Gaur egun, gure munduan eraiki diren hierarkia guztiak mundu mailako kolonizazio prozesu baten emaitza dira. Menderatze-hierarkia global horiek elkarren artean txirikordaturiko beste hierarkia zehatzagoek osatzen dituzte, hau da, klasekoek, etnikoek, estetikoek, eta baita... [+]


2024-10-02 | Jesús Rodríguez
Amerika Kopa eta elefantea gela erdian

Directa-ren ikerketa batetik abiatuta ezagutu dugu iruzurra. Bartzelonan egiten ari den belako Amerika Koparen antolatzaileek argitaratutako audientzia eta bisitari kopuruak faltsuak dira. Gaia garrantzi sozial eta politiko nabarmena izaten ari da, faltsututako datu horiek izan... [+]


Enarak beti itzultzen dira

Maule, 1892. Zaraitzu ibarreko zortzi emakume espartingile Zuberoako hiriburutik etxera abiatu ziren, baina bidean, Larrainen, elurteak harrapatuta, hotzak hil omen zituen denak. Zortzietatik zazpiren izenak iritsi zaizkigu: Felicia Juanko, Felipce Landa, Dolores Arbe, Justa... [+]


Gorputz hotsak
“Lehen, itsuak etxean gorderik zituzten”

Sortzez Hazparnekoak (Lapurdi) ez badira ere, berrogei urte baino gehiago daramatzate Étienne Arburua haltsuarrak eta Cathy Arrotcarena hoztarrak Hazparnen bizitzen, eta urteak dira elkar ezagutzen dutela. Itsuak dira biak, eta larunbatero Angelura (Lapurdi) joaten dira... [+]


Eta klimaren konponbidea baso eta paduretan ere balego?

Urriaren amaieran Calin (Kolonbia) egingo den Biodibertsitateari buruzko COP16 biltzarra mugarri izan daiteke, lehen aldiz ekosistemen galera jarri nahi delako CO2 isurien eta berotze globalaren arazoen mailan. Baina noiz utzi zion horrela izateari?


2024-10-02 | Moon of Alabama
Gerra hurrengo fasera iritsi da

Irailaren 17ko astean, Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk erabaki zuen Hezbollah-rekin Libanon zuen misil trukea beste maila batera eskalatzea, eta erabateko gerra hastea.


2024-10-02 | Jonathan Cook
Israelgo tortura zentroak ez dira berriak, urriaren 7ko indarkeria eragin zutenak dira

Ez bazara gai ikusteko palestinarren belaunaldi ugariri Israelek egindako gehiegikerien eta Hamasen krimenen arteko lotura kausala, ez duzu arrastorik ere giza izaerari buruz.


Eguneraketa berriak daude