Obra biziak

Kosta egiten zait belaunaldi berriez hitz egitea. Batetik, ez dudalako neure burua horretarako behar bezain adinekoa ikusten. Eta bestetik, ez dudalako onartu nahi balizko hizkuntza berri horren erantzukizuna besteena, gazteagoena, behar duenik. Ez zait bidezkoa iruditzen zama datozenengan jartzea, errazegia da, sofan eroso eserita dagoenaren begirada litzateke hori. Denona beharko luke ardura. Geurea. Gu honen barruan zer sartzen den norberak erabaki dezala.

Neuk behintzat subjektibitate berriez osatutako gu batean sinesten dut, ahoa betetzen duten hitz handietan sinesteko behar den ez dakit zer hori aspalditxo galdu bainuen. Horregatik jartzen dut indarra, kemena eta sineskera subjektibitate berriek, bitxiek, singularrek egin dezaketen horretan. Argitze modura: subjektibitateek ez dute norbanakoak eraikitako gizarte berekoia helburu, aitzitik, identitate finko eta mugiezinari muzin egiten dioten subjektibitateak dira. Transgenerazionalak. Afektuen politika bat bilatu, gorputzekin elkarri lotuta dagoena.

Esperientzia hitza aipatu zuen Anak orain bi aste. Gure gizartearen arazoetako bat –beste bat– esperientziak gure bizitzetatik kanpo gertatzen direla da, eta gu haiei begira egoten garela. Aspaldi iragarri zuen Benjaminek esperientziaren pobrezia, gerrarteko urteetan hain zuzen ere. Bestalde, ezaguna da Benjaminek Paul Kleeren Angelus Novus koadroari buruz idatzi zuena. Aingerua atzera begira dago, hondamendia erakusten du hegal batekin. Bestearekin berriz, etorkizunera begira dago dagoeneko. Oteizaren arraunlariek ere atzera begiratzen dute aurrera egiteko. Gehiegi luzatu gabe, interpretazio posible bat: iragana, oraina eta etorkizunaren bat egitea lortzen duen denbora bat, non iraganaren erreskate moduko bat lor daitekeen.

Denbora istanteko kafe kikara baten modura kontsumitzen eta geure esperientzia propioak eraikitzeari uko egiten jarraitzekotan, “arnasaren liraintasun guztia galduta, tristeak eta gaizki irudikatutako panpina tonto horien antzekoak izango gara bihar haientzat, dena heriotzara murriztu duen argizari museo batean”. José Luisen joan den asteko hitzak dira.

Badago argizari museo batean hilda egoteari uko egin eta obra biziak sortzeari ekin zion artista bizigarri bat. Horretarako zekiena desikastea erabaki zuen nolabait, hau da, zekiena aldarrikatu edo modu agerian erakusteko inongo beharrik gabe. Zekien guztia, bidean ikasitakoa, bere obra bizietan disolbatu zuen, besteen gorputzengan pertzepzioak, sentsazioak eta afektu berriak bilatuz. Ligya Clark (1920-1988) brasildarrak 60ko hamarkadan berebiziko erabakia hartu zuen: bere lan artistikoek ekintzaren bitartez bakarrik izango zuten zentzua. Performatiboak izango ziren edo ez ziren izango. Museotan eta galerietan erakusten jarraitu eta egun haren lana nazioarteko museo handitan dagoen arren, artxibo bizi modukoak bilakatu dira bere garaian zuten indar estetiko edota klinikoa guztiz galdu gabe.

Hona esperientziari sartzen uzten dioten eta subjektibitatearen ertzak beste norabide batean zabaltzen dituzten errepresentazio eta sormen lan batzuk: Idoia Zabaleta eta Antonio Tagliariniren Royal Dance, eta Rabih Mroué libanoarraren Three Posters performanceak; Pier Paolo Pasoliniren La Rabbia filma; Annie Ernauxen Lekua eta Chantal Mallarden Hilos liburuak; Gora Japon, Anari eta Mursegoren azken diskoak eta zuzenekoak. Gehiago badira, jakina. Gutxiago ere bai.

Azkenak
2025-01-19 | Urtzi Ugalde
Agur, amatxu

Hauek izan ziren nire azken hitzak zure lo arnas sakonean eskutik helduta ginela joan zinenean. Aparteko minik gabe, xume, duin, geratu zen betiko zure bihotza. Zuk nahi eta eskatu bezala. Guk nahi eta errespetatu bezala.

Jada hilabete, neguaren atarian, gaurik luzeenak diren... [+]


Amatasunaren giltzarik gabe

AMAK
Konpainia: Txalo teatroa.
Sortzailea:  Elena Diaz.
Zuzendaritza:  Begoña Bilbao.
Aktoreak: Intza Alkain, Tania Fornieles, Oihana Maritorena eta Iraitz Lizarraga.
Noiz: urtarrilaren 10ean.
Non: Itsas Etxea auditoriumean... [+]


Bayrouren aurkako zentsura mozioak porrot egin ondoren, Herritar Fronte Berria zatituta dago

Ostegun arratsaldean egin dute bozketa eta, aurreikusitako moduan, François Bayrou lehen ministroaren aurkako zentsura mozioak ez du aurrera egin. Izan ere, eskuin muturreko Batasun Nazionalaren sostengurik gabe, ez zuen aurrera egiteko aukerarik.


2025-01-17 | ARGIA
Hasi da denboraldia, Saizarren eta Alorrenenean txotxa irekita

Asteazkenean egin zuten ekitaldia Astigarragako Alorrenean, Sagardoaren Lurraldeak hala erabakita. Ostegunean egin du txotx hasierako festa propioa Usurbilgo Saizarrek.


Iruñeko Erorien Monumentuaren eraispena eskatzeko manifestazioa egingo dute larunbat honetan Iruñean

Talde memorialistek deitutako manifestazioa Erorien monumentuan hasiko da 18:00etan eta Gazteluko plazan bukatuko da. Amaierako ekitaldian El Drogas, Gran Ritxarson, Ilargigorri eta La Chula Potrak esku hartuko dute, besteak beste. Gaia orokorrean nola dagoen azaldu dugu... [+]


2025-01-17 | Oihane Artetxe
Urratutako haurtzaroa: indarkeria instituzionala gure testuinguruan

Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]


2025-01-17 | ARGIA
Spoiler, gurasokeria, ziborg, santujale eta guakamole, Euskaltzaindiaren Hiztegiko azken eguneratzeen artean

2024ko bigarren seihilekoaren lanaren emaitzak jaso ditu Euskaltzaindiak. Forma berriak eta aurretik zeudenen osatzeak aurkeztu ditu. Forma berrietan, oraingoan, batez ere, sukaldaritzako hiztegia landu dute. EITB eta Berria-ko edukiak hartu dituzte iturritzat.


Jesus Carrera “diktadurak sortutako egoera bidegabeen biktimatzat” aitortu du Hondarribiko udalak

Jesus Carreraren erailketaren 80 urteurrenean udal adierazpena plazaratu dute Hondarribiko udalbatza osatzen duten alderdi politiko guztiek.


Tokiko espezieekin osatutako basoa landatzeari ekingo diote igandean Arrankudiaga-Zollon

Lursailaren jabeak hitzarmena sinatu du Lurgaia Fundazioarekin eta Sagarrak talde ekologistak deialdia zabaldu du landaketara batzeko. Zaraobe Institutuko ikasleak asteartean aritu ziren zuhaitzak landatzen.


2025-01-17 | Antxeta Irratia
Dagoeneko 1.000 autoinkulpaziotik gora bildu ditu J’accuse kanpainak

Irunen autoinkulpazio sinadurak biltzeko deia luzatu dute San Juan plazan urtarrilaren 18an, larunbatarekin, 10:00etatik 13:00era. Urtarrilaren 26an «modu masiboan» Irunen hasiko den manifestazioan parte hartzera deitu dute eragileek, «migrazio politika... [+]


2025-01-17 | Gedar
Soraluzen ‘desokupei’ aurre egiteagatik deklaratu beharko du lagun batek

 Ekainaren 5ean bota zituzten Desokupacyl enpresako bi matoi Sorazuletik, eta bi pertsona identifikatu zituen Poliziak. Urtarrilaren 29an deklaratu beharko du haietako batek.


Ezezkoa eman dio Eskoriatza eta Aramaio arteko parke eolikoari Espainiako Gobernuak

Espainiako Gobernuko Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demokratikorako Ministerioak atzera bota du Statkraf multinazionalak Araba eta Gipuzkoa artean eraiki nahi zuen Itsaraz parke eolikoa.


Bizkaiko Foru Aldundiko langileen eta euskararen alde elkarretaratzea egin dute Bilbon

Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bizkaiko Foru Aldundiko langileak elkarretaratzea egin dute langileen egonkortzearen eta euskalduntzearen alde.


Eguneraketa berriak daude