Lengoaia literarioa vs. zinematografikoa
Diziplina desberdinak ikasi dituzu eta eleberriak, poesia, antzerkia, zinema… egin duzu, arrakastarekin gainera, sari ugari irabazi baituzu zure idatziengatik. Berpizkundeko pertsona dirudizu! Denetik probatzea gustuko duzu?
Denbora askoan Berpizkundeko literatura ikasi nuen eta agian horrek eragina izan du nigan, kar, kar, kar. Ez, serio: bitarteko desberdinak erabiliz istorioak kontatzearen ideia atsegin dut. Uste dut bai zinemak eta bai literaturak bakoitzak bere indar eta aukerak dituztela, eta esperientzia batzuk hobeto transmititzen direla hitzen bidez eta beste batzuk irudiekin.
Oso desberdinak dira medio batean eta bestean kontatzen dituzun istorioak?
Eleberrietan eta pelikuletan kontatutakoak nahiko ezberdinak direla esango nuke, bai: biek zerikusia duten arren istorioak kontatzeko artearekin, idaztea eta filmatzea oso lan desberdinak dira. Idaztea prozesu bakartia eta oso geldoa da, baina askatasun handia daukazu. Eta garrantzitsuena: zure ideiek ez dute kostu ekonomikorik! Filmatzea denboraren kontrako lasterketa da, presio handikoa, baina aldi berean talde handi baten ilusioa eta euskarri teknikoa dituena. Arrazoi horiengatik, biak maite ditut: idazle bizimodu bakartia uztartu egiten dut talde lan handi baten giza-abenturarekin; zinema-zuzendari gisa dudan erantzukizuna orekatu egiten da nire kabuz pentsatu eta idatzi dezakedan espazio intimoarekin.
Eta zein da lengoaia literarioaren eta zinematografikoaren arteko desberdintasuna?
Lengoaia literarioak gizakiaren barne mundua espresa dezake: pentsamenduak eta fantasiak hitzekin deskriba ditzakezu. Lengoaia zinematografikoak aldiz, gauzen azaleko urratu ia ikusezinak harrapatzen ditu. Ezin du mundua azaldu, baina berau erakusten du, hitzek gutxitan lor dezaketen freskotasun biziarekin.
Zenbat literatura dute zure filmek eta zenbat zinema zure eleberriek?
Eszena klabeen inguruan eraikitzen noa eleberriak, gidoietan bezala. Eta filmetan, oso zehatza izaten saiatzen naiz jendearen hitz egiteko moduarekin, erabiltzen dituzten berbekin eta hitz egiterakoan hartzen duten jarrerarekin. Baina nire filmak ez direla literaturaren bariazioak, ezin direla nire eleberriak pelikuletara ongi itzuli, ideia horrekin lan egitea da niretzat benetan interesgarriena. Medio bakoitzaren berezitasuna gustatzen zait.
Non aurkitzen zara erosoen, idazten ala errodatzen?
Bi prozesuek dute euren zati erosoa… eta deserosoa. Esperientzia gehiago daukat idazle gisa, baina idazterakoan, denbora eta leku pila bat daukazu zalantzarako eta autokritikarako. Errodatzea, nire ustez, erosoagoa da, babestuta egiten duzulako lan, zure ikuspegia euren alorrera eramateko gogor lan egiten duten pertsona ulerkor eta talentudunez inguratuta. Muntaketa gelan sartzen zarenean hasten dira benetan zailtasunak eta zalantzak.
Nekazari eta abeltzainentzat Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektoriala (EEBB LPS) irakurtzea etsigarria izan bazen –eta izan zen–, ez pentsa askoz alaiagoa izan denik 2023ko uztailean horri jarritako 4.217 alegazio-egileri emandako erantzunen txostena... [+]
María Chivite lehendakariak esan du kezkatuta dagoela Alemaniatik Volkswagenetik datozen albisteekin, baina aldi berean, konfiantza duela multinazionalak Iruñean duen lantegian, orain arte iragarritako planak betetzen ari direlako.
Sindikatuen ustez, absentismoa ez da arazoa, “baizik eta lan osasunerako araudia errespetatzen ez duen patronala”. Patronalaren jarrera salatzeko baliatu dituzte azaroaren 7an, Bilbon, Confebaskek gai horren inguruan antolatu dituen jardunaldiak.
Ostegun arratsean abiatu da Lurrama, Bidarteko Estian egin den mahai-inguru batekin. Bertan, Korsika eta Euskal Herriaren bilakaera instituzionala jorratu dute. Besteak beste, Peio Dufau diputatua eta Jean René Etxegarai, Euskal Hirigune Elkargoko lehendakaria, bertan... [+]
Kutixik jaialdia
Non: Intxaurrondoko Kultur Etxean, Donostian.
Noiz: Urriaren 26an.
---------------------------------------------
Donostialdean sortutako musika ekimena da Balio Dute, autogestioa zimendu eta lan-tresna gisa hartuta, "musikariak prekario, bakarti eta... [+]
.jpeg)
Garazi Arrula (Tafalla, 1987) eta Iñigo Astiz (Iruñea, 1985) gonbidatu ditu Mikel Ayerbek (Azpeitia, 1980) Idazteaz beste euskal literaturari buruzko elkarrizketa-saioetako bigarrenera. Euskal ipuingintza izan da elkarrizketa saio honen gaia, eta gonbidatuen... [+]
Sendagaien garapena "bizkortzeko, tratamenduak pertsonalizatzeko eta barne-prozesuak optimizatzeko" erabiltzen ari dira adimen artifiziala. Enpresen % 33k erabiltzen du gaixotasunen analisian, eta % 29k sendagaien garapenean eta fabrikazioan.
Laborantza iraunkor eta herrikoiaren hitzordua den Lurrama azokan izanen da Karine Jacquemart, Frantziako Foodwatch elkarteko zuzendaria. Elikadura-eskubidea herritar orori bermatzeko helburuari tiraka, hainbat ekintza bideratzen dabiltza –herritar mobilizazioak, agintari... [+]
Frantziako Estatuko diputatuak eta senatariak ados jarri dira. Orain arte, alokairu turistiko bat alokatzen zutenek etekinen %50 zergapetik kentzeko aukera zuten, urte osoko alokatzaileek, berriz, %30. Lege proposamenak biak hein berdinera ekarriko ditu, hots, %30era.
Lo Que No Te Cuentan De Donosti taldeak mobilizazio berri bat antolatu du datorren astelehenean, hilak 11, Amara Berrin, Kaleko Afari Solidarioak banatzen diren ordu eta leku berean. Hiriko hainbat eragile antifaxista eta antirrazista batzen dituen plataformak... [+]
Gasteizko Errotako (Koroatze) auzoan izan diren manifestazio "anonimoek" kolokan jarri dute auzokoen arteko elkarbizitza. Azalera atera dituzte ere hauetan parte hartu duten partidu politiko batzuen eta beste kide batzuen izaera faxista eta arrazista.
Israelgo armada urria osoan bereziki gogor aritu da Gazako iparraldean, eta egunotan ere azken urteko erasorik gogorrenak egiten ari da bertan, ehunka pertsona hilda, gehien-gehienak zibilak eta tartean hamarnaka ume. Herritarrei Gazako hegoaldera joateko agindua eman diete... [+]
Alfonso Setiey Anitzak elkarteko lehendakariak esan du langile eta informazio falta dagoela, itxaron zerrenda “luzea” dela eta estigmatizazio “handia” dagoela.