Saheleko Al Kaeda, geopolitikak sortu Frankenstein berria
- Nor dabil Mauritania, Mali, Txad eta inguruetan atzerritarrak bahitzen? Magrebeko Al Kaeda famatua benetan al da Al Kaeda? Saharako basamortu lasaia nolaz bihurtu da terrorismoaren kontrako borroka delakoan gune nagusi potentzia handientzako?
Le Nord Mali victime d’une prophétie autoréalisatrice artikuluan, Le Monde Diplomatiqueren gunean, Jean-Chirstophe Servant kazetaria aztarrika aritu da han gertatzen ari denaren gakoen bila. Ezusteko handiak suertatu baitira 2009an Malin. Azaroan basamortuan Boeing 727 zahar bat azaldu zen kiskalita, dirudienez Hego Amerikatik kokaina tona mordoxka eta armak ekartzeko erabili ondoren. Handik laster bahitu zituzten Mauritanian Barcelona Acció Solidàriako hiru kideak, ondoren Malira eramateko. Aurretik, maiatzean, bi diplomatiko kanadar askatu zituzten eta Edwyn Dyer britainiarra hil.
Gertakizunon eta gehiagoren inguruko informazioak oso nahasiak diren arren, hedabide nagusiek Magreb Islamiarreko Al Kaeda (MIAK) egin dute erantzule. Washingtongo agintariek mezu bera zabaltzen dute eta azken urteotan Bamakoko gobernuari ematen zioten laguntza militarra handitu egin die Barack Obamak. Joan den urrian Malik 4 milioi dolar balio duten material militarrak eskuratu ditu.
Saheleko gainerako herrialdeek denetara aurreko urteko laguntza militarren %300 gehiago jasoko dute AEBetatik, yankiek eskualde horretan daukaten interesaren seinale. Eta aldiz, Servantek salatzen duenez eta beste ikerlari batzuek ere diotenez, “ez dago frogatuta Saharako Al Kaeda hori benetan Al Kaeda denik”.
Servantek artikuluan aipatzen du Jeremy Keenan antropologo britainiarra, Dark Sahara, America’s War on Terror in Africa (Sahara iluna, AEBen gerra antiterrorista Afrikan) liburuaren egilea eta 1964tik Saharan etengabe lanean aritu dena. Tuaregak beste inork baino hobeto ezagutzen dituelako fama omen dauka.
“Munduan oso leku gutxitan erabiliko zen desinformazioa –idatzi du Keenanek– Maliko ipar aldearen eta Aljeriaren arteko mugan bezala. Egia esan, gerra antiterrorista deitu dioten horretan Saharan bigarren fronte bat antolatzeari dagokionez, garrantziarik handiena eduki du Bushen administrazioarentzako”.
Sahelen Washingtongo gobernuak 2003an sartu zuen muturra indar berriz. Urte horretan gertatu ziren sei turista talderen bahiketak Aljerian eta hasi zen entzuten “Saharako Bin Laden” berriaren izena: Amari Saifi, El-Para (armadan paratxutista izateagatik hartutako ezizena).
El-Pararen biografia da Sahelen bizi den joko lanbrotsuaren eredu. Aljeriako armadan talde berezietako ofizial izana, 1992an GIA talde islamista armatura pasatu zen. 1994tik 1997an, hala dio Keenanek, amerikarrekin entrenatu zen Fort Braggen. Aljeriara kapitain graduarekin itzuli eta orain bera omen da Magrebeko Al Kaedaren buruzagi. “Niretzako –dio Keenanek– El-Para beti egon da lotuta Aljeriako zerbitzu sekretuekin”.
Saharako altxorrak
Gerrilla islamista Aljeriako zerbitzu sekretuek manipulatzen dutela iturri askok aspalditik defenditzen dute. Oraindik Jean-Christophe Servanten artikuluari Le Monde Diplomatiqueren blogean erantzuten dion irakurleetako batek ildo hori lantzen duen dossier bat aipatzen du, Internetez irakur daitekeena: Algeria Watch gunean irakur daiteke “Al-Qaida au Maghreb", ou la très étrange histoire du GSPC algérien.
MIAK ilun horrekin nahasita aktore gehiago badira Saheleko antzokian: lekuko frankotiradore islamista batzuk, bertako betiko bideko lapurrak, tabakoan eta bestetan ari diren kontrabandistak, eta beste. Saltsa-maltsa ondo etorri zaie Mendebaldeko potentzia handiei –amerikar, ingeles eta frantsesei batik bat– kontraterrorismoaren aitzakiatan eskua sartzeko. Saharako areak altxor handiak ezkutatzen baititu: uranioa Nigerren, petrolioa, gasa eta urrea Malin...
Frantziako zerbitzu sekretuetako ofizial-ohi batek Servanti esplikatu dio Sahelen gaur banda bat baino gehiago dabilela txarkeriatan, nagusiak bi direlarik. Batetik Yahia Djuadi buru duena, bere burua MIAKen “9. Eskualdea” izendatzen duena. Bigarrena BMokhtar Belmokthar-ren taldea omen da, hau nabarmenago diru lapurretara bideratua. Biek ere moldatu beharra daukate antzinatik Saheleko basamortuan batetik bestera dabiltzan tuareg tribuekin. Horrela baizik ezin da ulertu bahituekin taldeen artean egiten den “salerosketa”.
Nahikoa sikulusaltsa ez balitz, horri erantsi behar zaizkio urteotan Afrikan lur hartu duten narkotrafikatzaile hegoamerikarrak, Saharan logistika antolatu dutenak.
Alde horretatik, amerikarrek estrategia antiterrorista eta narkotrafikoaren kontrakoa elkarri loturik burutzen dituzte. Hori ere ez da berria, ikusi baizik ez dago Kolonbian gertatzen dena. Afrikari dagokionez, abenduaren 18an Maliko hiru herritar MIAKekoak izateaz akusatuta Ghanara eraman zituzten lehenbizi eta handik AEBetara estraditatu. Malitar horiek tranpan agente amerikarrek erorarazi zituzten, Kolonbiatik Europarako kokaina garraio bat Saharan barrena antolatzea proposatuz. Egunen batean AEBetan epaiketa egiten bada, ekarriko du haria istorio honek.
Eta hemendik aurrera zer gertatuko da batzuen eta besteen artean sortarazi duten Frankenstein honekin? Hona Jeremy Keenan antropologoaren iritzia: “Aipatu bidetik segiko dugu 2010ean. Aljeriak jarraituko du esaten Saheleko berezitasunen emaitza dela eta berak horren sorreran ez duela zerikusirik izan. Bitartean, Europako herrialdeek, hala nola Frantziak eta Espainiak –hau lehendik baitago Aljerian present Repsol eta Cepsarein, baina oraindik jokoaren arauak ikasteke dauzka– aitzakia hau usatuko dute Sahelen eskua sakonago sartzeko, alde militarretik alegia, eta batik bat Niger Iparraldeko meategien inguruetan. Bereziki, Nicolas Sarkozyrekin kolonizatze berri bat ikusiko dugu, eta Areva korporazioari Nigerren gerta dakiokeena: Tuareg jendea berriro matxinatu liteke. Ez berehala: tribuak zatituta eta nekaturik daude. Dena dela, ikertzaile batentzako, une interesgarria: Saharan ez da sekula hainbeste jende ibili”.
Olatz Salvador
Noiz: martxoaren 15ean.
Non: Deustuko jaietan.
------------------------------------------------
Martxoak beti du deustuarrontzat kolore berezia; urtero ospatzen ditugu jaiak, San Jose egunaren bueltan. Bi asteburu bete festa, eta urtetik urtera Deustuko... [+]
Euskal Herrian Euskarazek manifestazioa deitu du apirilaren 6rako, 11n EHEko bi kide epaituko dituztelako. Hiriburuetatik autobusak antolatzen ari dira. Bi helburu bete nahi dituzte, batetik, epaituak izango diren bi kideei babesa erakustea, eta bestetik, euskararentzat justizia... [+]
Pazienteek Donostiara joan behar dute arreta jasotzeko. Osasun Bidasoa plataforma herritarrak salatu du itxierak “are gehiago hondatuko” duela eskualdeko osasun publikoa.
EH Bilduk galdera sorta bat erregistratu zuen Eusko Legebiltzarrean Donostiako Metroaren igarobideko lanen gainkostua argitzeko. Informazio hori atzo jakinarazi zuen Susana Garcia Chueca Mugikortasun sailburu sozialistak.
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.
Martxoaren 19an amaitu zen proiektua aurkezteko epea, baina Errioxako PSOEk adierazi du Forestalia enpresak "interesa baztertu" duela. Enpresak bi parke eoliko eraiki nahi zituen Aragoiko lurretan, baina oraindik ez ditu lortu baimenak eta hori dute egitasmoa... [+]
Seaska Sarean inklusio egoeran dauden 165 ikasleei laguntza bermatzeko hasi dute kanpaina, antolaketa propioa eratuta. Frantziako Hezkuntza Ministerioaren jarrera salatu dute kanpaina aurkezteko prentsaurrekoan, behar bereziak dituzten haurren inklusiorako baliabide... [+]
Muga-zergak apirilaren 2tik aurrera ezarriko dira eta altzairuari eta aluminioari ezarritakoei batuko zaizkie. "Gurekin negozioa egiten duten eta gure aberastasuna eskuratzen duten herrialdeei ezarriko dizkiegu", AEBetako presidenteak adierazi duenez.
%90eko jarraipen "ia erabatekoa" izan du grebak, sindikatuen arabera. Gasteizko parkeak, lorategiak eta eraztun berdea mantentzen dituzte Enviser azpikontratako 90 langileek.
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Ikerketa parte-hartzailea eta gogoetatsua bultzatzen du Biharamunen Lantegia kooperatibak, eta zientzia eta ikerketa herriarengana hurbiltzeko lan egiten du. Duela urte eta erditik egoitza Bidarten dauka, eta Institut Curie-rekin elkarlanean Iker Herria ikerketa zentroa sortzeko... [+]
Txotx denboraldian eredu ekologikoan ekoiztutako Euskal Sagardoaren eskaintza izango da hainbat sagardotegitan, eta hura bistaratzeko, Jatorri Deiturak eta ENEEK-Ekolurrak kupeletan paratzeko euskarria aurkeztu dute.
Intsumituek denbora luzez egindako borroka gogorra eta mingarria izan zen, baina irabazi zuten, eta garaipen hura behin betikoa izango zela uste genuen, atzera bueltarik gabea. Baina badirudi, politikari batzuen ahotik aterata, eskalada militaristari gorazarre egin eta berriz... [+]
Amenabar enpresak Bilboko Udalaren eskutik apirilaren 4rako agindu duten desalojoaren kontra azaldu dira bilkuran. Poliziak indarrez kanporatu ditu. Ostiral honetan18.30ean, Errekaldeko Plazatik hasiko den manifestaziora batzeko deia luzatu dute gazteek, baita desalojoaren... [+]
Europako Batzordeak aurkeztu duen plana ustezko gerra edo hondamendi baten aurrean “bizirauteko” kit batetik harago doa: hogeita hamar neurri proposatu ditu eskoletan, enpresetan eta herritarren artean militarismoa eta beldurra sustatuko dutenak.