Norvegia 1905

Dani Blanco
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Aldika Danimarkaren menpean, eta aldika Suediarenean egona, Norvegia 1905ean sortu zen erresuma askatu gisa.
1905era arte Suedia eta Norvegia batuta zeuden.

“Oslo” bera, Norvegiako hiriburua, daniarrek bataiatu zuten “Christiania”; eta 1925era arte ez zen “Oslo” izendatu, jatorrizko izena berreskuratuz.

Norvegiak bortizkeriarik gabe lortu zuen askatasuna. Hori egia da.

Suedia gogor jarri zen norvegiar “separatisten aurka”, eta erresuma batua puska ez zedin neurri politikoak eta militarrak hartu zituen.

Baina norvegiar abertzaleek Michelsen alde bat eginik, borrokarako prestatu ziren 1905ko ekainean.

Michelsenen gobernu abertzaleak erreferendum bat antolatu zuen urte bereko udan, eta gehiengo guztizkoaz irabazi zuen.
Hori ikusita Suediak onartu egin zuen Norvegiaren askatasuna 1905eko urrian.

Arriskutsuak izan ziren lau hilabete haiek. Baina odolik isuri gabe gainditu ziren.

Eta norvegiarrek beren errege propioa hautatu zuten: Haakon VII; Ingalaterrako Edward VII.en Maud alabarekin ezkondua.

Hori guztia orain dela mendebete gertatu zen; eta mundu guztiko gobernu guztiek eman zuten ontzat erresuma berria.

Gertakariok nolabait “ikusteko” aski du irakurleak Grosselin-Delamarche-ren Atlas de Géographie famatua begiratzea (Ed. Bertaux, Paris, 1869).

Kolorezko mapaz horniturik, hor agertzen da Europa nola zegoen XIX. mende amaieran.

Mila aldiz begiratu izan ditut mapa argitsu haiek; Europa politikoa ondoko urteetan noraino aldatu zen neurtzeko.

Turkiarrek Esloveniarainoko lurralde osoa kontrolatzen zuten: geroko Jugoslavia, Bulgaria eta abar.

Austria-Hungariako inperio zabaletik, berriz, ezer gutxi gelditu da; Austria eta Hungaria ttipituak izan ezik.

Irlanda Ingalaterrako parte agertzen da, eta kolore berean.

Suomi eta erresuma baltikoen arrastorik ez dago: dena Errusiaren menpean. Eta abar.

Itzul gaitezen gu orain Suedia eta Norvegiaren lurraldeetara. Begira dezagun xeheki 67. mapa. Norvegia eta Suedia batuta
agertzen dira, larrosa kolore bakar batez. Eta “Oslo”, jadanik esan dugunez, “Christiania” da oraindik.

Badantzut: “Aspaldiko kontuak dituk horiek”. Eta hala da.

Baina estatuen arteko mugen sakratutasuna ez da inon ageri. Ipuin hutsa da. Gaurko estatuek asmatutako ipuina da.

Noski. Espainia ez da Suedia. Ondo dakit eta dakigu.

Baina on da Europa barruko gertakari horiek gogoan hartzea!

Azkenak
Iruñerriko hondakinak bilduko dituen Imarkoaineko gunea %33 garestitu da

Iruñerriko Mankomunitateak Imarkoaineko Hondakin Zentroaren proiektuaren aldaketa onartu zuen ostegun honetan eta, horren arabera, azpiegitura 2026ko urtarrilaren 21ean hasiko da lanean.


Tuterako alkateak aurrekontuak aurkeztu ditu talde neonazi baten abestiarekin

Estirpe Imperial da talde neonazia, besteak beste ezagun egin dena erabiltzen dituen letra faxista eta arrazistengatik.


2024-11-29 | Axier Lopez
EAJ, PSE eta PPk mendietako gurutze katolikoak babestu nahi dituzte “euskal kultura eta ohituren parte” direlako

Gipuzkoako Batzar Nagusietako Kultura Batzordeak, EAJ, PSE eta PPren aldeko botoekin, azaroaren 22ko bilkuran erabaki du Eusko Jaurlaritzari eskatzea azter ditzala “euskal kulturan hain esanguratsuak diren” gurutzeak eta haien inguruko “ohiturak”... [+]


Boikota Israelgo datilei (eta datil horiek saltzen dituzten supermerkatuei)

Israelek gosea erabiltzen du palestinarren aurkako gerra-arma gisa, eta nekazaritza-produktuak mundu osoan merkaturatzen ditu.<


2024-11-29 | Gedar
Etxebizitzarako eskubide unibertsala aldarrikatu dute Iruñean

Etxebizitza Sindikatu Sozialistak eta Harituk antolatuta, manifestazio bat izan zen ostegun arratsaldean Iruñeko Alde Zaharrean. "Etxebizitzaren negozioaren aurrean, eta hura sustatzen duten politikarien aurrean, etxebizitza eskubide unibertsalaren benetako defentsa... [+]


2024-11-29 | Estitxu Eizagirre
EH Bizirik sarearen manifestazioa martxoaren 22an Gasteizen
“Indarrak batuta soilik lortuko dugu makroproiektuen oldarraldi hau gelditzea”

EH Bizirik sarea makroproiektuen aurkako plataformen elkargunea da eta martxoaren 22an manifestazio nazionala deitu du Gasteizen: "Lekuko borrokez gain, esparru zabalagoan lan egitea ezinbestekoa dela jakitun, manifestazio honek sare osoari eragiten dien puntuak izango ditu... [+]


Gaindegiaren 20 urteko argazkia
Euskal Herriak biztanlerian, energian eta pobrezian gora egin du, CO2 isurketetan eta elikagaien kontsumoan behera

Hogei urte bete ditu Gaindegiak, Euskal Herriaren garapen sozial eta ekonomiko iraunkorrerako Behategiak. Horren harira, denbora horretan Euskal Herriak esparru horietan izan duen garapenaren berri ematen duen azterketa aurkeztu dute, eta datuok Europar Batasunekoekin konparatu... [+]


2024-11-29 | Irutxuloko Hitza
Donostiako musika teknikari ezagun bat salatu dute hainbat emakumek, sexu jazarpenagatik

Atzo hasi ziren zabaltzen Iñaki Castro musika teknikariaren kontrako salaketak '@denuncias_euskalherria' kontuan, eta dagoeneko dozenatik gora emakumeren testigantzak bildu dira.


Komunikazio libreago baterantz

Azaroaren 21ean Errenteriako Torrekuan eta Badalaben egon nintzen "Komunikazio libreago baterantz trantsizioan" izeneko jardunaldian.


2024-11-29 | Euskal Irratiak
Eguberriko merkatu solidario, etiko eta euskaltzale bat Baionan

Lau egunez idekia izanen den merkatu bat antolatzen du Plazara kooperatibak euskararen aldeko beste hamar bat eragilerekin –horien artean ARGIA–.


2024-11-28 | Leire Ibar
Tolosan Ertzaintzak pilotakadaz zauritu zuen gaztearen kasua artxibatu dute, biktimak deklaratu aurretik

Epaileari nahikoa izan zaio azaroaren 27an Ertzaintzak egindako deklarazioa kasua artxibatzeko. Erabakiaren aurrean helegitea aurkeztuko duela adierazi du Xuhar Plataformak. “Xuharrek ez du begia galdu, Ertzainak begia galduarazi dio”, salatu du mugimenduak.


Eguneraketa berriak daude