Memoriaren minak

  • Aritz Gorrotxategi ::Axola ez duenean

    Alberdania

    orrialdeak ::152

    prezioa ::14.50€

Eleberri hau irakurtzen amaitu nuenetik, etengabe itzultzen den galdera batek darraikit buruan. Alegia, zer da testu-literario bat irakurtzera bultzatzen gaituena, eskaintzen diren beste askoren artean? Suposatzen dut orotariko eta gustu guztietarako erantzunak badirela baina, nire kasuan, titulua bera suertatu zitzaidan erakargarri –Axola ez duenean– eta aitortu beharra dut, eleberria irakurri aurretik ez nintzela izenburu beraren karga potentzialaz jabetu ere egin. Hortaz, beste galdera bat datorkit gogora: zein zen eleberri honekiko nire espektatiba pertsonala? Momentuz ez daukat galdera honetarako erantzunik baina ziur naiz gauza batez, ni ere aldatuz noa.

Superfizialki esanda, pertsonaiengan joandako bizitzaren minak eragindako barne aldaketak osatzen du eleberriaren argumentua, eta iraganak sortutako korapiloa askatzeko prozesuan gorpuztuz joango da nobelaren sare nagusia, planteatuko zaien dilema erabakigarri baten eskutik: eternitatean ala denboran bizi? Baina galdera horretarako, bada erantzun klabe bat ere: gauza guztiak ordenuz higitzen dira eta etengabe doaz. Galdera-erantzun horretan biltzen da, pertsonaiak noraezean uzten dituen iragana eta oraina, memoria eta ahanztura elementuen arteko tentsio dramatikoa.

Pertsonaien artean, tentsio horren eredua antonomasiaz, emakume bat dugu. Irenek beldurra die trenei, senarra hil zaionetik dortokaren antzera dabil eta Tolstoi du idazle kuttuna. Errealitate errutinarioan txertatua den arren –lana, terapia, ibilaldiak– imaginarioari lotuak dauden sinboloz eta metaforaz beteriko mundu batean ageri zaio irakurleari –ibaia, trena, animaliak, eternitatea– deskodifikatu beharreko mezu baten antzera. Elementu horiek guztiek osatzen dute Ireneren memoriaren konstelazio sarea, etengabe itzultzen diren iraganeko mamuen itxuraz, ahaztuezinak.

Hala ere, ez al da memoria eternitatearen sinbolo? Memoria eta denbora bateraezinak dira, bizitza eta heriotza bateraezinak diren modu berean. Denbora gizakiaren eboluzioan funtsezko elementua da, testuak berak dioenez –“Esperientzia bakoitzarekin aldatzen bazara, zer da zugan aldaezin geratzen dena? Etengabe aldatzeko bokazioa”–. Memoria, etengabe itzultzen den zerbait aldaezina izanik, hura berreskuratuz eta gogoratuz ahaztu dezakegu. Horrela, Axola ez duenean, soilik, iraganaz sendatuta gaudela sinestu dezakegu.

Azkenak
Behe Bidasoako eraso faxistak eta Devenir Europeo

Eraso faxistak, xenofoboak edo homofoboak gero eta ugariagoak dira Euskal Herrian ere, eta kezka barreiatu da han-hemenka. Behe Bidasoa da eraso horiek pairatzen dituen eremuetakoa, eta hor, zehazki, eraso edota ekintza gehienak Devenir Europeo (Europaren bilakaera) izeneko... [+]


2025-02-07 | Uriola.eus
Bi gizonek eraso homofobikoa salatu dute Bilbon

Lauzpabost pertsonak osatutako talde batek jo egin zituzten baita irain homofoboak egin ere.


Aktibismoan osasun mentala zaintzeko zenbait tresna

Aktibisten ezinegonak bildu, eta horiek kolektiboki lantzeko gida bat sortu dute zenbait aktibistek. Besteak beste, estresa, beldurra, frustrazioa eta nekea landu dituzte.


2025-02-07 | Euskal Irratiak
Ximun Fuchs
“Euskal irainak baitezpadakoak zaizkigu, elbarritu emozionalak ez gaitezen izan”

Le Tampographe Sardon enpresak salgai ezarria du 24 laidoko zigilu-kutxa. Sarean eskuragarri da. Ximun Fuchs aktoreak du hautaketa lana egin, irainak "lan tresna" baitira beretzat.


Argitaratu gabeko 36ko gerrako bideoak eskura jarri ditu Los Angelesko Unibertsitateak

Donostiako eta Gipuzkoako beste udalerrietako irudiak ikus daitezke unibertsitatearen webgunean.


2025-02-07 | Gedar
Txantreako Eunate ikastetxeko irakasle erasotzaileak alde egitea lortu dute ikasleek

Iruñerriko IAk azaldu duenez, irakasle horrek ikasleak sexualizatu eta bortxaketak justifikatu zituen. Aurreko ostiralean eserialdi bat egin zuten eta sinadura bilketa bat izan dute martxan, irakaslea botatzeko.


Erorien Monumentuko sinbologia faxista duten elementuak kentzeko eta interpretazio zentroa sortzeko lege proposamena aurkeztu dute

PSN, EH Bildu eta Geroa Bai talde parlamentarien sinadurarekin aurkeztu da gaur eta onartua izateko babesa izango du.


2025-02-07 | Aiaraldea
Amurrioko Udal Gobernuari entregatu dizkiete Aiaraldea Komunikabidearen dirulaguntza berrezartzearen aldeko 1.700 herritar eta eragileen atxikimenduak

Komunikabideko hainbat langile eta bazkide bertaratu ziren duela astebete Amurrioko Udaleko plenora, dirulaguntza bigarren urtez ezabatu dela salatzeko. Txerra Molinuevo alkateak ez zuen inolako erantzunik eman.


47 urteko gizon batek bere ama hil du Irunen

Atzo eguerdian labanaz eraso zion bere amari Irunen eta Donostiako Ospitalean hil da. Erasotzailea epailearen aurrean deklaratzeko esperoan dago.


Ipar Euskal Herriko lehen indarra izaten segitzen duela ohartarazi du ELBk, botoen %48 jasorik

Otsailaren 6 honetan zenbatu dituzte departamenduko laborantza ganberarako bozak. Biarnoa eta Ipar Euskal Herria biltzen dituen departamenduan lehen indarra izaten segitzen du agroindustriaren sustatzailea den FDSEAk baina indarra galdu du: %54tik %46ra pasa da.


2025eko urtarrila, mundu mailan inoiz erregistratu den urtarrilik beroena

Aurtengo urtarrila 1850. urteaz geroztik beroena izan dugu. Gainera, aurreko hilabeteen joera mantentzen du, azken hemeretzi hilabeteen artean, hemezortzigarrena da bero erregistroak apurtzen. 


Ehunka emakume hil eta bortxatu dituzte Kongoko Errepublika Demokratikoko espetxe batean

Nazio Batuen Erakundeak adierazi duenez, Goma hiria hartu ondoren hango espetxe batean zeuden ehunka emakume bizirik erre zituzten M23ko matxinoek, eta denak hil. Herrialdearen ipar ekialdean borrokan diharduten talde armatuek sexu indarkeria "arma gisa" erabili dutela... [+]


EITBko Euskara Batzordearen adierazpena

Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]


Euskal Herrian Euskarazek manifestazio nazionala deitu du apirilaren 6rako Baionan

Manifestazioa goizeko 11:30ean izango da, Justizia Jauregian. Mugimenduak euskaldunon eskubideen alde eta auziperatuekiko elkartasunean luzatu du deialdia. Auziperatuek iazko Euskararen Egunean Baionako Justizia Auzitegian "Justizia Euskararentzat" pintaketa egin zuten... [+]


Trumpen Gazarako proposatutako garbiketa etnikoak hautsak harrotu ditu nazioartean eta AEBetan

AEBetako presidentearen Gazako palestinarrak kanporatzeko asmoak aurkako erreakzio ugari eragin ditu nazioarteko nahiz herrialdeko politikan, baita Alderdi Errepublikanoan ere. Gehienek "garbiketa etnikoa" sustatzea egotzi diote, baina Trumpek bere asmoa berresten... [+]


Eguneraketa berriak daude