Nafarroako ikastolak

Kike Diez de Ulturrun Sagalá
Josu Santesteban
Laster 40 urte beteko dituzte Etxarri Aranazko eta Altsasuko ikastolek, baita San Fermin eta Paz de Ziganda ikastolek ere, azken biak bost urte lehenago, 1965ean, hiriburuko Alde Zaharrean gerra ondoren sortutako lehen ikastolaren oinordeko. Gerra aurreko ikastolak, jakina, bidean gelditu ziren, 1936ko altxamenduak odolez eragotzita.

1965eko hartan, berriz, dozena erdi haurrekin abiatu eta, gaur egun, milaka dira haur hezkuntzatik unibertsitatera iritsi artean nafar ikastoletan ari diren ikasleak. Ez da bide samurra gertatu, latza, oso latza baizik; baina argi erran daiteke gazi-gozoen artean, gozotik aunitzez ere gehiago izan duela gazitik baino; emaitza, lekuko.

Zalantzarik gabe, guraso, irakasle eta ikasleen ahaleginari zor zaio ikastolen mugimendua horrenbeste hazi eta nafar administrazioak nahiz legeek bidean paraturiko oztopoak gainditu izana. Hortaz, nafar ikastolak gobernatu eta gobernatzen dituzten gizon-emakumeek eskarmentu handia dute, bide gogorrean zaildutakoak dira; badakite zer egin legeak uzten duen zirrikitu meharra zabaltzeko, bai eta Nafarroako agintarien pentsamolde hertsiaren gainetik jokatzeko ere, eta inork baino hobeki ezagutzen dute hemengo egoera. Astia dute, gainera, euskararen inguruko ekimenetan parte hartzeko, euskalgintzan ari diren gainerako erakundeekin elkarlanean, eta ez dira gutxi izan gero haiek berek antolatutakoak: ETB hartzeko antenarena, adibidez, orain dela 25 urte inguru. Beraz, ez dute legea alde, ezta agintariak ere, eta maiz, kanpaina iraingarrien jomuga izan dira. Horra hor, konparazio batera, Diario de Navarra egunkariak abiarazitako azkena: nafar ikastoletan erabilitako ikasliburuetan ez dela Nafarroak egun duen egitura instituzionala errespetatzen eta Euskal Herria hartzen dutela kontuan: ondorioak ikuskizun daude. Baina ateka horretatik ere aterako dira, aurretik ere aitzinera jotzeko gauza izan diren bezala; hori bai, Mendebaldetik jotzen duen haize zakarrak hankaz gora uzten ez baditu, behintzat.

Izan ere, orain arte, gainerako herrialdeetako ikastolek nafar ikastolekin batera jokatu dute, nafarren erabakimena errespetatu dute; erabakiak guztien arteko adostasunez hartu dira eta, orain, bat-batean, gainerako ikastolek gehiengo-gutxiengo dinamikan oinarrituriko bozketa ezarri dute, auskalo zer asmorekin.

Nafar ikastolen marko naturala Euskal Herria da, europar kooperatiba berriaren baitan, jakina; horretan ez dago zalantza izpirik, baina arazo bat sortu da barne antolaketari dagokionez, oraindik konpondu gabe dagoena. Ildo horretan, gogoratu beharra dago zeinen ondorio txarrak izan dituen Nafarroarentzat Euskal Herriko lurraldeen artean desberdintasunik egonen ez balitz bezala jokatzeak; hamaika aldiz errana da Euskal Autonomia Erkidegorako balio duen estrategia Nafarroarako kaltegarria izan daitekeela. Ikusi besterik ez dago zer gertatu den azken mende laurden honetan politikan eta beste zenbait arlotan, Mendebaldeak Euskal Herri osorako ikuspegi bakarra ezarri nahi izan duenean.

Guri gustatu ala ez, EAEko egoera eta Nafarroakoa ezberdinak dira, arras, eta Nafarroako errealitatea kontuan hartzen ez duen politika orok erreka joko du. Espero dezagun Mendebaldeko ikastoletako arduradunak horretaz ohartzea.

Azkenak
LAB: “Klase elkartasunaren oinarrizko printzipioa da langile migranteei harrera egitea”

Botere sindikalaren inguruko bigarren azterlana argitaratu du Ipar Hegoa fundazioak. 2016an argitaratu zuen lehena eta, beraz, orain 2016 eta 2023 arteko eboluzioa ikus daiteke. Ondorio nagusien berri emateko prentsa agerraldia egin dute ostiral honetan LABeko koordinatzaile... [+]


2025-01-03 | Leire Ibar
Etxegabetzeko arriskuan daude bi familia Burlatan

Burlatan, Nafarroan, bi familia euren etxeetatik kaleratuak izateko arriskuan daude. Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak azaldu duenez, familia bat putre-funts batek bota nahi du, alokairu kontratua berritzea ukatu diolako; beste familia, berriz, etxejabeak bota... [+]


WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms plugina euskaratu du Iametzak

WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms pluginaren euskaratzea utzita zegoela ikusita, Iametzak bere gain hartu du itzulpena eguneratzeko lana.


Analisia
2025ean etxebizitza zer?

Urte berria hasi dugu, baina etxebizitza arazo oso potoloa bihurtu zaigula aspaldi honetan, hori ez da berria. Hala ere, azkenaldian zabaldu diren datuak ikusita, 2025a mugarri bat markatzekotan dela esan daiteke, eta iragar ezinak diren ondorio sozial eta politikoak antzeman... [+]


Boli Kosta: Frantziako armada kanporatzen duen zazpigarren estatu afrikarra

Joan den asteartean, hilaren 31n, Boli Kostako presidente Alassane Ouattarak iragarri zuen bertan behera utziko zituela Frantziarekiko harreman militarrak. Horren ondorioz, datozen asteetan 1.000 bat soldadu frantses atera beharko dira herrialdetik.


2025-01-03 | Leire Ibar
2025etik aurrera, Hego Euskal Herrian alokairuak gehienez %2,2 igoko dira berritzean

Espainiako Estatistika Institutuak erreferentziazko indize berria argitaratu du urtarrilaren 2an. Horren arabera, alokairuen prezioak gehienez %2,2 garestitu ahalko dira urtean. Indize hau 2023ko maiatzaren 25ean indarrean sartu zen Etxebizitza Legearen ondorio da, eta data... [+]


2025-01-03 | Gedar
Pertsona afroamerikar bat kolpeka erail dute kartzelariek AEBetako espetxe batean

Hiru funtzionariok jipoitu zuten Robert Brooks, eskuak bizkarrera lotuta zituela. Hurrengo egunean hil zen, eta autopsiak dio asfixia izan zela heriotzaren kausa.


2025-01-03 | ARGIA
Surf irakasle batentzat 85 urteko kartzela zigor-eskaera, adin txikikoei sexu gehiegikeriak egiteagatik

Gipuzkoako Fiskaltzaren ustez, 40 urteko irakasle hondarribiarrak 9 eta 17 urte arteko hamaika adin txikikori sexu gehiegikeriak egin zizkien 2011 eta 2021 urte artean. 2021ean kartzelatu zuten, bere sei ikaslek salaketa jarri eta gero.


2025-01-03 | Jon Torner Zabala
Espainiako Pilota Federazioa
“Eskura dauzkagun lege-erreminta guztiak baliatuko ditugu Espainiaren eskubideak babesteko”

Askok espero zuen moduan, Nazioarteko Pilota Federazioak Euskadikoa onartu ostean eskubide osoko kide gisa, Espainiako kirol-erakunde, alderdi politiko edota hedabideek erabakiaren aurkako oldarraldia hasi dute, nork beretik presioa eginez. Ostegunean, Espainiako Pilota... [+]


Euskararen kontrako oldarraldia salatzeko pintaketak egin dituzte epaitegietan eta CCOO eta UGTren egoitzetan

Baionako eta Donostiako epaitegiak margotu ostean, ostegun gauean Eibarko epaitegian pintaketa egin dute zenbait ekintzailek. "Oldarraldia gelditu" idatzi dute eta pintura berdea jaurti diote eraikinari. Abenduan, CCOO sindikatuaren egoitza ugari margotu dituzte, baita... [+]


Segi dezala akelarre antifaxistak

FERMIN MUGURUZA  40. URTEURRENA
Noiz: abenduaren 21ean.
Non: Bilbo Arenan.

-------------------------------------------

Urtero janzten da festa giroz Bilbo abenduaren 21ean. Sagardoa eta taloa protagonista, San Tomas eguneko azoka eguna da. Aurten, gainera,... [+]


Sostengua adierazi diote Marieniako lurren aldeko borrokari hogei kolektibok

Kanboko Marienia eremuan etxebizitzak eraikitzeko proiektua badu Bouygues Immobilier agentziak. "Elkarlanaren bidez" zein "indar harremana" mantenduta, proiektua ezeztatzeko borroka eramateko determinazioa plazaratu dute adierazpen bateratu... [+]


Kultur transmisioa feminismotik zikloa izanen dute asteburuan Beran

Goldatz talde feministak antolatua, ortziralean, urtarrilaren 3an, Jantzari dokumentala proiektatuko dute Beralandetan (17:30ean) eta biharamunean, urtarrilaren 4an, Berako bestetako tradizioak aztergai izanen dituzte Maggie Bullen antropologoarekin leku berean (10:30).


Zunda bat Eguzkitik inoizko gertuen igaro da, arrakastaz

NASAren Parker zunda 6,1 milioi kilometroko distantziara arte gerturatu da Eguzkiaren azalera, bere misioaren lehen gerturatzean. Hala, Eguzkitik inoizko gertuen egon den objeku artifiziala bilakatu da. 692.000 kilometro orduko abiaduran igaro da, eta jasotako datuak funtsezkoak... [+]


Langile bat hil da Zornotzan, Forest Trafic SL enpresan

Boroa industrialdean hil zen 41 urteko I.P.C langilea, abenduaren 30ean biltegiko inbentarioa egiten ari zenean. ELA eta LAB sindikatuek, eta Jaurlaritzako Segurtasun Sailak eman dute istripuaren berri.


Eguneraketa berriak daude