Udazkeneko depresioari aurre hartu
Izaki bizi guztiak egokitzen dira urte sasoietako aldaketetara. Neguan, hartzak eta marmotak lozorroan geratzen dira eta lotan ematen dituzte bizpahiru hilabete, batere jan gabe. Gizakiok ere egokitu egiten gara, baina askoz motelago eta gradualago, sarritan ustekabean pasatzeraino. Ikerketa gehienek frogatzen dutenez, lau pertsonatik bat motelago sentitzen da udazken eta negu aldean, eta hogeitik batek sintoma nabarmenagoak izan ditzake.
Urte sasoiek –udazkenak, kasu honetan– eragindako trastorno afektiboa –horrela bataiatu dute adituek– gehiagotan agertzen da emakumeengan gizonezkoengan baino, 20-30 urtekoen artean batez ere. Pertsonak motelago sentitzen dira, adore gutxiagorekin, baina hori eguneko argi-orduak gutxitzearekin esplikatzen da. Esnatzen garenean oraindik ez du eguna erabat argitu, lanean sartu eta berriro ere kalera irteten garenerako ilundu du, argi artifizialarekin egiten ditugu esna emandako ordu ia guztiak.
Udazkenak gure gorputzean eragiten dituen sintomak ez dira bereziki larriak, baina bai gogaikarriak. Lo egiteko gogo handiagoa dugu, eta nekatu antzean jaikitzen gara ohetik. Janari gozoak erakartzen gaituzte, eta horren eraginez pisua irabaztea gerta daiteke. Triste, suminkor, kezkati eta beldurti sentitzen gara. Gure errendimendua eta kontzentratzeko gaitasuna normalean baino baxuagoak dira. Pertsona batzuek giltzaduretako minak edo palpitazioak ere izan ditzakete, beste molestia fisikoen artean. Horren guztiaren arrazoia hormona-sisteman dago. Gure garunak melatonina, atsedenaren hormona esaten zaiona, jariatzen du gauez, eta goizeko argiarekin eten egiten da jariatze hori. Baina udazkenean eta neguan hain argi gutxi dagoenez, gorputzari kosta egiten zaio eguna eta gaua bereiztea, eta horregatik egunez ere loguraren hormonaren eraginpean egoten gara.
· Aprobetxatu eguna. Lanera zoazela, edo eguerdian, edo etxera zatozela, hartu denbora puska bat, eta ibili kalean, berriz leku itxi batean sartu aurretik.
· Arratsaldeko jarduerak murriztu, eta lehenago oheratu, telebista edo ordenagailuaren aurrean ordu gehiegi pasatu gabe. Hurrengo egunean argi naturalarekin esnatzen saiatu (gauean utzi pertsianak irekita).
· Egin ariketa fisikoa. Gorputzak sortzen dituen endorfinek euforia eta plazer-sentsazioa eragingo dizute. Kirola egitea antidepresiboak bezain eraginkorra izango da, albo-ondoriorik gabe gainera.
EAEko haurren %6,4ak eta Nafarroakoen %10,2ak ikusmen pobrezia du. Visión y Vida elkarte espaniarrak egin du estatuko azterketa. Txostenaren arabera, ikusteko arazoak dituzten haurren eragozpen larriena da ez duela minik egiten, eta familiek, baliabide ekonomikorik ez... [+]
Urtea bete da Hamasen urriaren 7ko erasoak gertatu zirenetik. Ordutik, Israelek Gaza suntsitu du eta guda inguruko herrialdeetara zabaltzen ari da pixkana. Urtebete honetako gertaera nagusiei errepasoa emango diegu kronologia honetan.
Memoria osoa ekimenak salatu du biolentziaren biktima izan direnen arteko desberdintasunak bultzatzen ari direla hainbat instituzio, eta norabide hori zuzentzeko deia egin du. Ekimenak estatuen biolentziaren hamabost biktima elkarte biltzen ditu. Urriaren 12an Guardia Zibilak... [+]
Bi T10 pistola elektriko erosiko ditu udalak, baina beste sei erostea eskatu dute poliziek. Arma zurien erabileraren ustezko gorakada hartu dute aitzakiatzat, erabilera justifikatzeko. Gero eta udaltzaingo gehiagotan ari dira taser pistolak eskuratzen; Ertzaintzaren BIZKOR... [+]
Arabako Mendiak Aske elkarteak zorionak eta eskerrak eman nahi dizkio Arabako Foru Aldundiko Natura Ingurunearen Zerbitzuari, Bonelli arranoa gure lurraldean berriro sartzeko Aquila a-Life proiektuarekin lortutako arrakasta dela eta.
Guztiz kontziente gara proiektu honek... [+]
Donostiako Udalak iragan osteguneko udalbatzarrean iragarri zuen moduan, zaborren tasa % 26,5 igoko du, 2025eko urtarriletik aurrera, Hondakinen 7/2022 Legeak horretara behartzen duela argudiatuta. Eguzkik, ordea, salatu du legea kostuei begira aplikatzen duela soilik, eta... [+]
Maria Elena Escudero 56 urteko emakumea azkenean Mendigoiti ikastetxeko bere garbitzaile lanera itzuli behar izan da ostegun honetan, Iruñeko Mendillorri auzoan. Asteazkenean ez joateko esan zioten Zaintzen enpresakoek eta ostegunean berriro baietz, aurkezteko lantokian.
Alzheimerraren inguruan haurrekin naturaltasunez hitz egitea du helburu ‘Arrain bat bezala’ antzezlanak. “Zenbat eta lehenago landu orduan eta gutxiago estigmatizatzen da”, nabarmendu du Ana Maestrojuán zuzendariak.
Lanopor egun batzuk izan nituen joan den astean. Oporrak ziren, baina ordu batzuk dedikatzen dizkiodan afizio bati emanak izan ziren, biltzar batean inbertituak: hotelean lo eta hotel bereko areto batean jardunaldiak goiz eta arratsaldez. Ordu gutxi batzuk geratzen ziren hiria... [+]
Lapurdi zeharkatuko lukeen AHT egitasmoa aitzina doala salatu du ingurumenaren alde dabiltzan elkarteen artean osaturiko CADE kolektiboak. Urriaren 12 eta 13rako jarri du hitzordua, Gironda eskualdean Lurraren Altxamenduak sareak antolaturiko protestari sostengua erakutsiz.
Uri Tzafon 2023ko martxoan sortu zen, ehunka batzuk kide dira, baina milaka jarraitzaile ditu jada eta tinko jarraitzen du bere ideia nagusia saltzen: Libanoko Litani ibaitik hegoalderako lurraldea Galilearen iparraldea da, beraz, "koloniza dezagun".
EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak atzera bota du UGT sindikatuak Euskotreneko egonkortze prozesuko euskara eskakizunen aurka egindako eskaera. UGT sindikatuak horren aurka eskaria egin zuen eta epaileak azpimarratu du eskakizunak UGTk berak sinatutako lan-hitzarmenean onetsita... [+]