Athleticen lehen taldera ia ezustean iritsi zen, 2007/08 denboraldian, Historian lizentziatutako otxandiar hau. Lehengo lanbidea ez zuen utzi haatik. Itzarri enpresako sortzaileetako bat da, eta zuzendaritza eta koordinazio lanak egiten ditu bertan. Lan horietako askok euskara sustatzea dute helburu.

Itzarri ezagutzaren gestio enpresa da, euskarari berebiziko garrantzia ematen diona. Nondik datorkizue euskaltzaletasuna?

Jatorriz. Kide guztiak euskaldunak gara gaur egun, eta izena ere euskaraz du enpresak. Hasieratik eman genion garrantzia euskarari, lehenengo gure buruarekiko, euskara baloretzat hartuz, eta gero saltoa eman genuen euskara sail berezia sortuz. Sail horren eginkizuna zen, batetik, Itzarri euskaldunago bihurtzea, eta gainera zerbitzuak eskaintzea besteei, euskaldunagoak izateko. Hezkuntza arloan tailer bat ematen dugu, eta badugu beste zerbitzu bat kirol elkarteentzat, gazte mailara arte lan-saioak euskaraz egin ditzaten. Horretan gabiltza murgilduta azken urte eta erdian.

Langile guztiak euskaldunak izanda ere, ez da erraza euskaraz aritzea enpresa munduan...

Guk hori ematen dugu bezeroak eskatu ala ez. Askotan, egiten ditugun lanak txosten batean aurkeztu behar dira, eta aurkezpenak bezeroaren araberakoak izaten dira, baina gure dokumentazio guztia euskaraz eta erdaraz dago. Horrek lan zama handitzen digu. Kasu batzuetan, bezeroa euskalduna bada, euskara hutsez ematen diogu dena. Kirol elkarteetan euskarazko lan-saioak bultzatzen ari garenez, udaletako euskara zerbitzuekin dauzkagu harremanak, eta horiek, logikoki, euskara hutsezkoak dira.

Kirol elkarteetan zer aurkitu duzue euskararen presentziari dagokionez?

Probintziatik probintziara alde handia dago. EAEn, Gipuzkoan ohitura dago kalean erabiltzeko, Bizkaian ez eta Araban gutxiago. Hori da dagoena, eta kirola ez da salbuespena.

Bizkaian, eskualde euskaldunetan ere erdara nagusi?

Erabiltzen da euskara, baina badaude euskaldunak direnak eta erabilera nahiko baxua daukatenak. Kirolean asko nabaritzen da. Zoritxarrez ohitura arazoa da, ez da ezjakintasuna. Guk hori ikusi dugu proiektu batzuetan, eta gainera horiei bideratuta dugu lana: entrenatzailea euskalduna izan, jokalarien %90 euskaldunak izan, baina euskararen erabilera zero da. Hor eragin behar dugu. Egia da entrenatzaileek hiztegi aldetik gabezia daukatela, formazio aldetik ere bai, baina batez ere ohituran daukate gabeziarik handiena. Hor eraginez uste dugu lor daitekeela behe mailako taldeak euskalduntzea.

Zelan, ordea?

Guk dugun formatuan bizpahiru pertsonek ematen ditugu saioak. Bat erreferentea da; kasu horretan ni saiatzen naiz saioetan egoten, batez ere umeei begira, motibazioa izateko eta eurek ikusteko beraientzat erreferentea den pertsona batek euskara normaltasunez erabiltzen duela, eta ez behartuta. Hasieran esaten diegu: hona etorri gara saioa euskaraz ematera, baina nahi duguna da zuek normaltasunez erabiltzea. Hau da, normalean erdaraz egiten baduzue, eta ulertzekoa da ohituta zaudetelako, ba egin erdaraz, baina gu hona euskaraz egitera gatoz.

Atxikimendua lortzea da helburua...

Bai. Nahi duguna da eurei gustatzen zaien ekintzan, kasu honetan futbola –zerbitzua batez ere futbolera bideratzen da–, euskara erabiltzea normaltasunez eta behartu gabe. Nahiko emaitza onak lortu ditugu.

Badaude kirol batzuk beste batzuk baino euskaldunagoak?

Uste dut baietz. Baina kirol motak baino eskualdeak du zerikusia. Eskualderik euskaldunenetan kirol gehienetan euskaraz egiten da. Eta oso inportantea da entrenatzailea. Azken batean hura da transmisore nagusia, eta guk horri eragin nahi diogu, entrenatzaile euskaldunekin lan eginez.

Eta zer jarrera dute entrenatzaileek?

Ona. Entrenatzaile euskaldunak bilatu ditugu, eta guk lagundu egiten diegu. Saio bereziak antolatzen ditugu –horretarako Athleticen laguntza izan dugu, metodologia prestatzeko–, eta saio horiek ematen dizkiegu entrenatzaileei. Hasieran hainbat ariketaren azalpena egiten dugu, baina gero laguntzaile hutsak gara, nahi duguna da entrenatzaileak zuzentzea saioa. Ez guk, hurrengo egunean ez garelako egongo. Gainera, hiztegi tekniko txikia prestatu dugu, kontsultarako balio diezaiekeena, kontzeptu sinpleekin. Uste dut lortu dugula sentsibilizatzea behintzat.

Betikoa: herri gehienetan ume gehienek badakite euskaraz, baina noraino eragiten du batek edo bik ez jakiteak?

Hori normalean aitzakia da entrenatzailearentzat. Berarentzat erosoagoa delako euskaraz ez egitea. Kontua da gehienak euskaldunak izanda euskarak ez daukala lekurik. Horretarako ere lanean gabiltza, eta demostratu dugu saio bat euskaraz eman daitekeela nahiz eta batzuk erdaldunak izan, eta erdaldun horiekin erdara erabili.

Eskoletan ere ari zara euskara sustatzeko programa batean parte hartzen, Jose Angel Iribarrekin batera. Jakina, zure irudia baliatzea da gakoetako bat. Athleticek fitxatu zintuenean ikusi zenuten proiektua aurrera ateratzeko abagunea egokia zela?

Tira, erabili dugu geure irudia indartzeko, enpresarentzat aukera ona zen. Lehenago ere eremu komertzialean egiten nuen lan, eta badakit zein zaila den. Orain, ezaguna naizenez, erraztasunak ditut jendearekin harremanean jartzeko. Zoritxarrez horrela dago antolatuta gizartea. Gure hausnarketa izan zen: orain badugu aukera hori eta kalitatezko zerbitzuak eskaintzeko erabili dezakegu, gainera euskara bultzatuz.