Bizitzaren kolorea
Azaleko eta barrunbeetako azalak babesteko osagai indartsuak ditu lore honek. Adibidez, Alemaniako osasun arduradunek eztarriko hanturak eta minak osatzeko sendagaitzat onartua dute. Sendabide traketsa duten oinetako onddoen gaitzari aurre egiteko ere fungizida ona da. Erredurak, intsektuen koskadizoak eta azaleko arazoetarako sukalde ugaritan egiten diren ukenduetako formuletan topatuko duzu. Sukaldeetan, lore dotoreok, ukenduetarako ez ezik, jakiei kolorea emateko ere erabiltzen dira, behartsuaren azafraia ere deitzen zaio. Gurinak iluntzeko ere usu erabili da.
Bizitzari ere kolorea ematen dio ilenak. Nicholas Culpeper (1660-1738) botanikari ingelesak bihotza indartzeko gomendatzen du eta honela dio: “Haren loreei begiratu, besterik gabe zure ikusmena hobetuko da eta zorion betean izango zara”.
Udaberriaren amaian piztuko diren suen iragarle, baratza bazterretan ohikoa da sasoi berri osoa ilenaren laranja-koloreko multzoak ikustea. Lurralde beroetan ia urte osoan. Lore batzuk ernaldu eta petalo biziak ihartuta fruitua ematera jarri ahala, beste batzuk irekiko dira, etenik gabe. Loratze horretatik jarri zitzaion Calendula izena, latineko calendae-tik, hau da, ilargiaren zikloan oinarritutako egutegiaren hilabeteetako lehen egunetik. Hilabetetako loraldia, alegia. Latinak etrurieratik hartutakoa duela diote batzuek, beste batzuek, berriz, “izendatu” adierazten duen calare hitzetik edo honetatik eratorritako calenda duela iturri diote. Helianthus annuus, ekilorearenaren antzera, eguzkiari jarraitzen dion lorea dela eta, solsequium ere deitu izan zaio.
Guk bezain beste maite du ilena zorriak. Honek ere osasuna zaintzeko zurrupatu nahiko du ilenaren izerdia. Baratza txokoko ilen-saila, beraz, zorrien erasoaldiaren lehen zantzuaz jabetzeko, alarma seinaletzat baliatu dezakegu.
Atxuriko irakasle eta ekintzaile batek uko egin dio akordioari kontzientzia arrazoiak direla eta. Voxek bost urteko kartzela-zigorra eskatzen du auzokidearentzat, Fiskaltzak aldiz zazpi hilabeteko espetxe-zigorra hauteskunde-delituagatik eta hiru hilabeteko isuna mehatxu... [+]
Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.
Bi irakasle eta ikerlarik inkesta jarri dute sarean, euskarazko esamolde batzuen inguruko datuak biltzeko. Bost minutu hartuko dizu betetzeak baina adi, bi galdetegi daude, egun bakoitian jaio bazara 1A betetzeko eskatzen dizute, eta egun bikoitian jaioa bazara 1B delakoa.
Gizateriaren aurkako krimenak eta gerra krimenak egotzi dizkie Hagako auzitegiak bi sionistei. Erabakia "antisemitismotzat" jo du Netanyahuk, eta Hamasek, aldiz, "Justiziarako urrats garrantzitsutzat".
Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]
Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]
Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.
Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]
Polizia etxegabetzea geratu nahi zituzten herritarren aurka oldartu da eta hainbat lagun zauritu ditu. Azkenean, etxegabetzea atzeratu duela jakinarazi du epaitegiak.
Gaur, azaroak 21, Mastodon.eus komunitateak sei urte bete ditu. Urteurrena ospatzeko Gure aukera, sare libreak kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Izan ere, azken asteetan “eXodoa” ematen ari da: erabiltzaile asko X-tik ihes egiten ari dira, sare... [+]
Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak gogor kritikatu du Iruñeko Erorien Monumentuaren inguruan EH Bilduk, Geroa Baik eta PSNek egindako akordioa. "Pedagogia" egiteko toki hobeagoak daudela dio eta interpretazio zentroari Maravillas Lamberto izena... [+]
.jpg)
Abenduaren 5ean Ikasle Goizarekin hasiko dute azoka. Hurrengo egunean Gazte Eztanda eguna egingo dute, eta gazteei zuzendutako hamaika jarduera egongo da. Egun berean, iazko Sormen Beka irabazi zuen Argizagi. Zubiak adiskidetasunerantz telesailaren aurkezpena egingo du Marramiau... [+]
ARGIAko lantaldeak bat egin du Mastodon.eus-ek bere seigarren urtemugan abiatutako Gure aukera, sare libreak atxikimendu kanpainarekin.
Mastodon.eus euskal fedibertsoko instantzia agian nagusiak sei urte bete ditu gaur. Urteurrena ospatzeko "Gure aukera, sare libreak" kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Efemeridea une interesgarri batean dator: Elon Musk-ek, X/Twitterren jabeak,... [+]
Gipuzkoako Lurralde Auzitegiaren ustez, bideo bateko irudietan ikusten denak "talka" egiten du Ertzaintzaren atestatuarekin, eta Amaia Zabarte foam bala batekin zauritua izan zenaren "ebidentzia erakusten" du, Noticias de Gipuzkoa-k jaso duenez.
Arma nuklearrarekin erantzuteko aukera dakarren dekretua izenpetu du Vladimir Putin presidenteak. Hegazkinekin, gurutzaldi misilekin zein droneekin "eraso masibo bat" pairatzeak ondorioztatu dezake arma horren erabilpena.